77° G E E S T E L Y K E
Van dealderoudftetydenafhieldenhecde Vrouwen
der Morgenlanden onder de tekenen der
fchoonhcid door konft iiytgebreideoogen, van
Homer HS genaamd booopides van de gelykenis
metde üfle-oogen, daar inregendeel'erandere
Volkeren zyn, dewclke meer kleine oogen beniinnen.
Zy ontnamen van dat gene, her welk
de natuur aan het aangezicht heefc gegeven, cn
dat zy ontnamen, hebbert zy aan de oogen gegeven,
waar van daan aardiglyk de oudcn hebben
gezegd profoopeia echein, kai on projbopa, motnaangezichten
te hebheri, geene aaugezichten, of
gelaat. Dalechamp. ow Tlin. op de boven aangehadde
plaats. ¿y breidcn dan hare oogen
uyt door zwart blanketzel , waarmede zy de
winkbraauwen fmccrdcn, iiyc antinionie toebereid,
ßy alle is dewyze, /jöc, nieteenderley.
Daar zyri 'er dewelke de winkbraauwen afgefjhooren
liebbende, die plaats, en dezelvc breeder,
me: blanketzel zwarrmaken: d.iar zyn andere,
dewelke mec blanketzel beftryken al de
riiynite tiiiTchen de onderße en bnvenlle wynbraauwen,
en zulks mec eene griftcl vanhout,
of van zilyer. Hetfpiesglas, zclf
maken zy zeer fyn tot ftof, en dit a/foÄij/mengen
zy mec fpeekzel, of met watcr. Een byzonder
voorbeeld van deze Konft vind menby
Galenus V\. ^o^k der Gezondh. Doch echter
tot dit fraaimakend gcbrayk nemen zy geen
fpiesglas door konft gfekookt , hoedanig het
Hoogduytfche is, en dar in de winkels is te kryg
e n , maar het natiiurelyke , hec uyt de aarde
gegravene, het welk oudstydsook m ßithynie
dicht by Chalcedon wierd uyrgegraven. Zie
Jac. Grandins Diff: de Stibii iifu in Ephetn.
Germ. Dec. 11. Jri. VI. alwaar hy bl. ii^.gemeen
maakt de zamenmenging om de wynbraauwenteverwen
by den Türken gcmcen, en de
verwe uyt Antimonie, Spiesglas; gelyk hydezelve
heeft gekreegen van Antonius Apollonins
Geneesheer van Joannes Capellus, Venetiaanfchen
Afgezant by den 'l'urkfchen Sultan. Dat
blanketzel noemen de Pcrzianen hedendaags
räfchnt, räfchyt, räß/cht: de Türken r^/?/^
tnfi. Zy mengen namentlyk de brokken van
Mynftofte of haltmetaal met Galnooten , met
een gloeyend yzer periTen zy de olle daar uyt,
hec welk zy nadohand op de onder of boven
wingbraauwen der vrouwen fmeeren, niet alleen
om dezelve zwart te maken , maar ook om de
oogen te ontrimpelen , gelyk zulks leerd Mejiinzk.
Lex.bl.ixs^. Datnu Antimonie, fpiesglas,
die eigenfteftnffe is geweeft, waarmede
Jezabel zieh had geblanket, blykt zonneklaar
uyt de vertaling der LXX. dewelke hecft,
eflimmifato, en efieibifato tous ophthalmons, iiet
welk de gemene Latynfche trcftelyk navolgd:
zy heeft bare oogen beflreeken metßibinnti nu is
ßtbium, fiibii fpiesglas. Ookgevende
oude ongewyde Schryvers liebt. De Griekfchc
Dichter Jon m Omphale teld onder de van biiyten
aangenomen optooifels van Omphale Lydifche
Koningin teyn melainan ßimmin , weike
hy noemd cmmatographon , en Heßchiits verkixirà
hupogrammata gunaikoon door ta ßimmmnata
toon opthalmoon. Zc!fs van de manier
zelve verzckcrd ons Pollux Onomaß. V. Beek,
16. kap. tous ophthalmoiis hnpographei, tas
opbriis mel/tinei, eis grammas heymikuklioonperiagei.
Deze manier van blanketten noemd
Tcrtullianus, de oogen door roetjiytrekken, door
Z'-J^arte paeder de beginjfels der oogen te verlengen.
En onder de latere Reizigers is delà Roque,
dewelke Ichryfd , dat door zwart poeder van
gcmaakt, Tutia, by den Arabieren iCi'Äei
genaamd , de hoek naa de buytenfte rant van
het oog Word getrokken van de Arabifche vrouwen,
op dat de oogen nieralleenwyder, maar
als gefpleecen zouden fchynen , daar en boven
de lippen door fpclden worden geprikt buskruyd
daar boven opgeftrooit hebben gemengd
met oiTe-gal , waar door dezelve bond-blaauw
gemaakt worden. Voyage dans le Pakßine bl.
261. cn Memnzk. Lex. boven reeds aangetrokken
bl, 1338. van het woord Cohal word afgeleid
der Türken teka'hhul, het welkbetekend
oogen te hebben met antimonie beftreeken, insgelyks
tekbyl by GoUns.
Gemakkelyk heeft het können gefchieden,
dat by verloop van zoovele eetiwen de manier,
boven opengelegd, om de oogen te blanketten
was veranderd , en öok nog heden geen eene
manier by alle de Üofterfche Volkeren en vrouwen
plaats heeft. Inderdaad de hedendaagfche
Türkinnen, by aldien mengelooi geefdaan den
zeer naarftigen te gelyk en aldernieuwften
Schryver de la Motraye in hec I. Deel zynareisbcfchryving
bl. 107. zoo komt in dac blanketzel
dar de Alexandryniche en Tripolitaaniche
nu gebruyken, geen fpiesglas in het raengfel
Raßick , maar gebrant koper , amphacitis
( het welk ik niec weete was is, ten zy het Omphacites
wäre J Feraro d'Efpagne, (het welk
I gebrand koper zelf is by Cejalpmus de Meteor.
¡ I I I ßoek, Kap. Hamatites , roode bloedfteen,
Feret d'Efpagne, in het byzonder ¿'¿•¿iitos
Fomet Hiß. des Drog. II. Boek, 18. Kap.
[ Doch echter ftryden de meefte Schryvers voor
I gebrand Koper, en de woorden zelve met Raßtck
verwand Rufaßeck.- Rufatagi, Rnfatige,
I Riifatum, de welke ihan by Raßn in Syn. Pan-
I deci : en het R<ß , Roß^ji-crk , Roheßein der
I Hoogduytlchcn en Zwecdcn,ook rhafovchtheyriy
j farotikti der hcdendaagfche Grieken by du frefne
' GloJf: Gra!cit:)endsIßrifche Gainooten.âcwélke
zeer tyn tot Hof genuakcgemengd worden met
o/Tcgal, en mer dric vierdeparten warer in eene lepe
lof aarde of meralc vataan de vi am eener lampe
worden gehouden , op datze koken, naderhand
worden zy met eene gnffieofpcnceel aan de huid;
voor welke werking zy een midde! gebruyken dat
hethair doed uytvallcn, Rafma. genaamd, gemaakt
uyt het groen van koperenongebluichte
Kalk door middel van watcr cot een deeg gemaakt,
daar boven op leggendc aarde van Chios of
Lampfacuni.
P R I N T -
TA.B. CCCCJCCH
n . E e g . r<ip xm.TT. -¿o. ax.
E l i l a po s r morW
j r . ' ^ i i V J j h r ^ f u t . (f'tt^.x^»^....
«it iCV,Sf wmxMu t û f t p .
J 1