I, : li|!|f
N A T U U R KUNDE.
P R I N T B L A D CCCCXVIIL
66i
Hy fprak ook van de boomen \ van den ccderhoom aan^ die op den Libanon h tot
öp de7iyfop die aan den wandt uifwäfeht : hy fprak ook van het Fee, ende van
de kruipende dieren, ende -van de vijjchen. i Kon. IV. vers 33.
'De kunß verbeelt u hier de» Y S O P , eene vrucht.
Op veele pUatzen in G O D S Bybel'jL'Oorä bèrucht :
tieer SCHEUCHZER, àie., door z,yn Matuurbe/picgclingcn,
Tot in het diepß' van haar geheimen u-eet te dringen,
Geejt n een klaar vertoog van haaren aart en kracht i
En in '•Jäat Landßreek zy te voorjchyn -werd gebragt.
BUyten twyf fel moet Salomon, de alderwyile
der Koningen , gerekend worden onder de
K r u y d en Dieren-befchryvers, ja als de Leidsman
van allen worden gefteld. Dac hy een
Boek over de Planten en Dieren gelchreevcn
heeft houden de Joden voor zeker. Zie Velachtm
in Mijchna kap.4. Ii. ftuk, indeuyrgave
van Surenhuyßn bl; 148. alwaar melding word
gemaakt van een Boek der Geneeshmde, biblou
lamaton , onder welk opfchrifc het aangehaald
word van Snidaso^ hetwoord Ezckias^ welke
Koning gezegd word die Boek re hebben iiyt
gebruyk gebracht, cm dat de kranken uyt het
zelvc geneezingen haalden , de aanroepinge
der name G O D S nagelaten zynde: ziedaarvan
nicer in Fabricti Codic. 'P/eudef>igra}>hVct.Teß.
bl. 104.?. en Lochner Nerto bl, 75. alwaar hy
g i f t , dat dit Boek is een Kruydbnek, befchreeven
in de Arabifche Taal , van hec wel k melding
maakt Mor ho f . 'Pol)h. I. B o e k , 6. kap. of
ook ecne alderheiltgße konß aan Salomo door
eenen Engel overgcleverd in de Ashmolean:
Handfihrift: en de Lyß der Engelfche en lerfche
Hauäfibr. I. D e e l , nom: 8 2 77. Die word by my
wel buyten twyffel gef tcld, dat dit Boek, zoo
het ergens zyn zoude, in plaats zoude zynvan
de aldcrbrecdvocrigftc Verklaring over de Planten
en Dieren van de H: Schrift, en van eene
Hoorndesoverviocdsdcroofterrche VVysgeerce.
C;ok gefteld zynde, hec welk JofefuswA .àiz
hcc veel eer eene Zedckunde dan eene Befchryving
der Natiiure is geweeft, nochtans zouden
wy daar uyt vele zakentocde Befchryving
van de natiiur bchorende, hebben können loheppen,
om dat men moet verniocdcn van dcnalderervarenften
doorzoeker der Natmir, dat hy
, zyne gelykeniilen op de natiiiir der zakenzelve
heeft gegrond : ook gefteld zynde , dac in<oelyks
der Joden Gefchichcfchryver wÜ, dat\r
in Salomons Bock vele Toverkunftige zaken
z y n , IS hetwederom geoorloofd tevermoedcn,
d:it hem vele Toverachtige zakcn zyn bekend
geweeft^ maar echter nietgoedgekeurd, gelyk
aan ons Geneeskundigen doorgaansvclc Toverachtige
dingen voorkomen, dewclkewyalsbygelovige
cn Ichadclyke ver wer pen.
Salomons Ceder, is de groote Ceder of de
I Fyn- appel- äragende vaii den Libanon A B. IX.
i Boekbl: 277. de Pynappddragende Ceder y tnet
Larix-bladere» C ß. Pin. 490, zeer dikwyl s in
de H. Schrift gemeld, volgens de befchryving
van Rnuwolfy Etn Boom altydgroen, metfievige
takken ornarmd, eenige zes voetendiktehebbende,
opkhmnmde tot de grootße hoogtevanvnzedennebvornm
— D? takktn {gelyk oök de grooie. ronde
Ttn-appeis ) lang zynde zien naar om hoog , in Zoo
' eene fchoune order gefchtkt, als waren zy door
konßenaars bänden afge/needen, en als had hy dezelve
ni t gehk daar aan gevoegd, zoo dat dte
boom van ver re gezien als een rond gedraide kring
van evengejcbikie takken (chynä. —f^oor het ove.
rige beejt de zelve groote gelykheid met de Lartxboom,
voornamemlyk in de biadertjes, dewelke
klein, frnal, de een op de ander vaß, in het uyt erße
fcheiitje donket bitiyn, s,clyke»de naar de btadertjes
van ile aard-moßh in lengte en dikte: deifelke^
gelyk BcUomus zegd, van een fpruytje begonnen
40. of so. te gelyk in eene zeker e ryge op ordergefihikt
ajßralende het penceel eens Jchilders fihynen
te vcrtoouen, '•^elriekende, zmi rächt ig, en met
eene geringe btttcrheid te zamcn trekkende. De
grooie Ceder boom allcen onder de Boomen, de Dennebonm
uytgezwderd .gee/dpyn-appels hemelzi-aarts
ßrekkenäe, d.-terlke «ri nanr üte d^r dennc-'joomen
gelykcfi, doch dikker, barder en vcel gr 00 tir zyn,
van vyfofzes dtiymen in de rond te , door zamen
gchoftc vergaderir:g van zamengedrongefihitbben
aan ee» gevoegd, enßomp, uyt denaßh geele. anders
dunder (tr.n de -¡'yn-appels , zoo ßtrk aan de
takken vaßgebegd, dat zy van deßamntct können
afgefukt ''jjurdcti, icjj zy mit eiti afgclroiks àcci
vm de bunm : de Pjn-sppels vcrder üpmen zig
gapndf, en allriigstensgrjfleelm imlleu zr afdoor
de dau-js en regen , aan de tak gelaten hebbende
een vajl et, Ungmrptg rmdßeehje: z.y heeft zaad
gelyk de Venntbonn, mei gratet dan een dtuyvtkotn
, zoet van Jmaak, gelyk van een fjnböam,
aan -w elker zyde tets zter a ekietend! ohachngi
'fordingefnen. He t Kenmerk van den Boom
is van een-:; Ì.aìtx, alwaurom cnze Ceder van
den Libanon door 'imrnejon word genaamd
de üolterJehe Larix rnet eene render dtkke-vfucht.
D e gedaanie van den ganlfchen Èccni A. heb
F f l f i l Y ¿^