N A T U U
E n hoe dikmaals noemen wy nog dezc o fgeneri,
door cene Ciceroniaanfche bpreekwyze,
cene dodelyke Pcft vati Iiec Gemenebeft , cene
peft en verdcrf van de lirad , ecne peft van
vriendfchap, en belaften naa de kwaadepeftte
loopen ? Anderdìns is hec een vcrcoog iers cngewoons,
en cen byzonder van de Goddelyke
gramlchap , zoo wanneer leeuwen op fteedcn,
vlekken, wyken of andere biwoonde plaarzen
inbrceken , wanneer e c n L e e i c i s ; u y t d e n ' ivonde
d e Grooten v e r j l a a t , een \ w o \ i A t T w i l d e r n i j f e n
b e n v e r -m- o e f t , e e n l u j ^ a a r t t e g e n b a r e J t e e d e n
R K U N D E. 77 3
i v a a k í , e n v e r f c h e u r t a l w i e u y t ä e z e l v e u y u
g a a t Jerm. V. 6. Als dan komen eindelyk de
leeuwen naa de bewoonde plaarzen , wanneer
z y zeer oud zyn geworden , tandeloos , onbekwaam
om de roof aan ce vatcen en te verfcheur
e n , volgeas hecgetuygenis van A r i f í o t e l e s H i ß .
I X . ßoek, 4- kap. en P l m i i s VIII. Beek i6.
kap. die al du s : P o l y b i n s d e r e i s g e z e l v a » o ^ m i -
l i a n m v e r h a a l d , d a t e e n m e n f c h v a n d e l e e u w e n i n
d e n o i i d e r d o m b e g e e r d w o r d , o m d a t b y g e n e k r a c h -
t e n m e e r h e e f i v m d e w i l d e d i e r e n t e v e r v o l g e n .
D a t z y d a n d e f t e e d e n v a n A f r i k a b e c m g e l e n .
1. K ó n . X IX. vers zp.
J e z : X X X r i L v : r s 30.
E n d e d a t %y u (Hizkia) e e n t e e c k e n , d a t m e n i n d ' i t j a á r , d a t - v a n z e l f s g e -
w a l J e n i s , e e t e n z a i , e ^ i d e i?i b e t t w e e d e j a a r , d a t d a a r ' v a u w e d e r ü i t f p m H :
m a a r z a e i t i n ' t d e r d e j a a r , e u d e m a e i í , e m / c p l a n t n j y n g a a r d e n , e n d e eetet
h a r é v rucht en .
Die teecken, hsc welkJezaiasaan denalderg
o d v r u r h ü g f t c n Koning Hiskias , door eene
angftvallige bjkoramcrnis gedruckt zynde,
heefc gegeven, is alle onzeaandachtoverwaardig,
een teken niec regenwoordig maar toekomend,
hoedanig ook die alderdierbaarfte voorzegging
v a n d c n t o e k o m f t i g e n Melliasjez.VII.
e e n e rnaagd z a i z w a n g e r w o r d e n , e n d e Z y z a l e e n e n
z o o n b a r e n , e n d e g y z u l t z y n e n n a a m beeten
E m a n u - e l . Sanherib, die Hannibal , ftaatniet
alleen voor de poorten , raanr byna binnen de
p o c r t e n , hy werpchet: Koninkryk van J u d a , en
Jeruzalem de Hcofdftad , in de uyterile engcens,
ZOO dat 'er ten ecneraaal gene hope van
hulpe overig blyfd: nochcaas beloofd de Profeet
door G Ü D S Gceftgedreevenindennaam
des H E E l i E N nict alicen eene verlofling
uyc die alderzwaaril over het hoofd hangend
kwaad, maar daar en boven eene vreedzame en
driejarige bczitcing der akkeren , ja hy fpeeld |
voor Almcnakmaker, voorzeggende hoedanig
d e gefteldheid in vruchcbaarheid zyn zal van '
elk derdriejaren. Laren wy jaar voor jaar zien.
I. V i t j a a r z u l t et e n ¿ a t v a n z e l f s g e w a s -
f e n i s . S a p h i a c ì o , de LXX t a a u t o m a t a , A r i -
a s M o n t a m i s f e r ' o t i n a , A t l a a t e , ß > a a d e , deGemeene
L i x y M c w e l k e g ) ' z u l t v i n d e n , Luther
u s , w a s z i i t r e t t e n i f t , Wy, d a s v o n ß c b f e l b ß
g r j f a c h j e n i ß . Alle welke overzcttingen , allioewet
zy zecr verfchillendcfchynen, gemakkclyk
ondcr malkandcrcn door eene bekwaame
uytlegging können ovcreen gebracht worden.
Isiochcans moet men te vooren zyn gewaarf
c h u w d , dat er, in ccnen Wysgeerigen zin,
gene zelfsbewegendc noch dicren noch groeibare
zaken, uyr verrocting zclfs-bcweegelyk voorrgefprooten
gevonden worden Zaad is deeerfte
oorfprong van allen. En echter zal men inde
Schriften der Kruydkundigcn een ondericheid
vindcn tuiVchcn f l a u t e n v a n z e l f s w a j f e n d e e n
a a v e ^ e k w e e k t e , van dewelke gene in de akkers.
boíTchen , beemden , weyden groeyen zonder
menfchen Zorge , deze uyt zaadt in de akkers
of hoven geworpen vcortgekomen laten toe en
eifchen eene zorgvuldige vlytigheid van menfchen.
Het krygsleger der AfTyriers , inderdaad
zeer talryk , (want op eene nacht heefc
d e E n g e l d e s H E E R E N henderd e n v y f en
t a c b t e n t i g v e r ß a g e n vers 35. )hadde gehele rondom
leggende Itreek van de heilige ftad verwoeft ;
• d e paardcn hadden al hetkoorn op de akker s of
r y p geworden, of nog opwaiTende vertreeden,
• ZOO dat zelfs de minftehoopom te oogftenniec
! heeft toegefcheenen : welke oogfl:, dit niet tegenftaande,
en alle reden byna daar tegenftrydende
de Profeet beloofd , en voorzegd. De
geheele verborgendheid beftaát hier in, dathec
' graan door de voeten vertreeden, en waarfchy.
nclyk bcdorvcn , wederom kan uytfpniyten ,
en rype airen voorcbrengen , dac namentlyk en
wel ren meeften, due nog tot halmen is
geiprooten : ook dac geen : dac bereeds is opgekomcn
, kan door het leger zoo niet worden
bedorven , nog verwoeft , of daar blyfd iets
overig. Want het draagd zieh mer het graan
I anders toe als mec de boomen : deze hebben
bloeifems of vriichten in de knoppen verborg
e n , dewelkc by aldien vergaan zyn , weinig
hope overblyfd, nogcans zien wy nu en dan,
dac 'er nieuwe bloey - knoppen voortkomen
ter zyde van de reeds bedorvene : maar
in het graan gefiagc fchiiyld hec begin der uycf
p r u y t i n g , bloeffem of v rucht en, indewortel:
ZOO lang deze overblyfd, kanhetzelvegemakkelyk
op nieuws wederom uytfpniyten. Ja
zeli's gecfd vertreeden graan menig werf overvloedigcr
en betere vruchren : alwaarom de akkerlicden
nu en dan op verte akkers hec jonge
vee of de fchapen de weelderigegroene planten
laren afweiden, op dat de blaaden niet het meefte
voctzelkrygen, maar de halmen des reweelderigcr
zouden waflen, en dat niet de eerfte of
- i' ! :
;
• l ' i Ì
' l ' I -
li
íil lüMi
1