•J
. . .
P R ^ F A T I O .
A N D E M aliquando , Leótor benevole, quartus idcmqUe poflremUä
incomparabilis Kerum naturalium Thefauri D. Alberü Scb,z Tomus, uc
promilêramus. Tibi offcrcur.
Quod fi tres priores hujus Operis Tomi exteros ccque ac populäres
noftros, cum incredibili numero, tum varietate ac raricare-rerum con--
templatione digniffimarum , quoe ifîo Natura? theatre expofita^ Tunc,
j u r e meritoque in admirationem rapuerunt; efl profeólo, cur confidenter
afleveremus, fore ut, quTj cum maxime exhlbemus, NaturiG produä
a , prope innumera, fplendidiffima, vix comprehenfibilia , plura quoque
a nemine antehac in lucem prolata, eorum animes etlam ad fluporem usque percellant.
Poftquam proecedentibus Tomis ex univer/o quafi Nature Cinu in medium adduóta funt feleólisfîma
quseque & maxime admirabilia illorum corporum exempla, qua} duo grandia Vegetabilium
ÔC Animantium Regna fuppeditant; colophonem denique operi imponimus exhibitis, quoe exanguia
aut reftius exofTia (avoffct) dicuntur, animalculis. Quodfi in ifta rerum viventium clafle
niinutius examinanda fludiofe elaborare & quaî tum admirabilia, tum terrifîca, continet, expoiiere
animus eïïet, immenlus profeólo campus, itupendis pJenifTimus prodigiis , nobis aperiretur.
Heic diurnos videas nofturnosque Papiliones, & form® elegantia, & amabili fplendidiffiiTiorum
velut Iridis colorum varietate fuperbire. lllic infpeciofum ßombycem nitidiffimi ferici
fila promere. Tenuis Coccionellaî quis non fulgidiffimum miretur pigmentum? Apumve
induftriam in melle ac cera colligendis? Et quid de Gallinfeólis aliisque innumeris dicam animalculis,
qua? generis humani neceflitatibus quam benignifîlme fubveniunt? Praeterea, quoties
minutas hae copioe, quantumvis apud imperitos defpicatui habitse, tanquam ob/èquiofe Divini
Numinis miniftroe, ultrices poenas fceleratis hominibus infligunc ? Unicum agmen, ut verbis
eruditiffimi Sutzeri {a) utar, Ejus mandata capefTiC atque exequitur in renumerationem aut fupplicium.
Cum D E U S humanum genus poenis afïicere conftituit, vel unica Horum fàtellitum
familia, ad numerum maris arenarum fefè multiplicare juÏÏà, mox in procin(5tu eft ad décréta
Ejus conficienda. Placeat Ipfi herbas frugesque telluris vaftare, confeflim Erucarum legiones
ie efîerunt omnia depopulates {b). Scaraboeus frumentarius (i;), pufilla beftiola, quam perniciofe
T r i t i c um depafcitur in noftris granariis? Quantam in aliis regionibus Locufla^ {d) calamitatem
foepe afferunt, quoecunque obvia funt, vorando?
Sufficit hoc loco commoda ac detrimenta, quibus vilia hoec animalcula nos afEciunt, levi diglto
attigifTe, ut liquido innotefcat, non inutilem ellè operam, quoe in illïs cognofccndis collocatur.
Ablolutis ita, quée regnum animale comple^titur, rebus creatis, fubjicimus tandem, in magni
hujus Operis complementum, illas quoque materias, quée a Summo rerum Conditore &
Arbitre intra telluris gremium imosque receïïus collocata Regnum lapideum, latiore fenfu diü
um conftituunt. Nevus heic denuo thefaurus conlpicitur rerum admiratione dignifTimarum,
quas Natura nunquam non aéluofà producit. Videas aurum, argentum, oes, flannum, plumbum,
ferrum, femimetalla &c. prout in terr® vifceribus, diverfis locis recondiw inveniuntur,
e a , quam ars auiu^ere poteft, accuratione delineata. Quis ille Spiritus efl, aut queenam
aura per tellurem difFula, cm tot ac tam öitterentium metallorum, tant^eque varietatis lapidum,
vulgarium , pretiöforum, Adamantum casterarumque Gemmarum, amoenilTimis coloribus radiantium
generatie fit tribuenda? Ecquis iftorum cerporum nafcendi modum aut inditas a natura
dotes unquam pleno folideque expefuit? In his profefto vel acutilTima etiam ingénia coecutiunt.
Quanta colorum, quanta materierum atque formarum dilcrepantia ! Stupec oculus his
contemplandis internus vilusque acies obtunditur.
Corpora petrifaäa, quoe pre magna parte vera dixeris teftimonia & valde memorabiles reliquias
diluvii univerfalis, quo juftifTima Divini Numinis ira olim in nefarium hominum genus
animadvertit, agmen denique claudunt atque magnifice huic mirabilium Naturse eperum theat
r e finem impenunt. Quis fine horrore cegitet, quam vis fîudluantium aquarum induxic, immanem
hujus univerfi perturbationem rerumque omnium confufionem; quum certis indiciis intelligit,
corpora, quas natales fuos Afias debent, hodiedum in difTitilTimis Europee regionibus e.^
montiura vifceribus erui ?
ne
AmplifTime igitur hoc opere abfbluto, dataque eorum, quoe compleftitur, levi adumbratio-
, fuperefle iftud folummodo videtur, ut de ejusdem inflituto ac fatis quidam adjiciamus.
IndefelFus
( f l ) Sultzer Kennzeichen der Infeften, nach Anleitung C. Linnceus. Zürich. 1761. 4to.
( Ä ) Linriai Fauna Suecica.
( f ) Curculio fruraentarius. Lin. fyfl. nat. fp. 11.
( d ) Rathlef Verhandeling der Sprinkhanen. Amft. 1750. 8vo.
Tome i r .