k I
R E R U M N A T U R A L I U M. l o r
l i f o r m e s ifti proceflus fimillter, ut antenn.-o multorum Infeftorum, in totum geniculati funt, &
p oe erea circa d.midiam fere l ong i tudmem, articulo quodam commiffi. Indicus etiam Oricn alis
ftruftus Am e n c a n o r u m majufci,lorum, valde acutis prominul isque dentibus in-
N u m . 14. Araneus forma3 infolita?.
t a b u l a C E N T E S I M AS
o f t q u am fic fat numerofis tabuüs depiéla dedimus, quoecunque ad R e gnu m Vegetabllium &
A m m a l m o i pernnenua noflro Muf e o . fevaotur , ^rdo po'ftul.^ ut^cum m a x imf t l ^ ^
a d m . r a t i o n e d ^ n a , rerum, quas I^egnum Foffilium vcl lapideum diftüm
% p e d i t a t , exhibeamus En igitur Tabulas aliquot pra^cipuarum quarundam glebarum , quas
M m e r a s vocant, Metailorom ahorumque corporum foflilium, qua. uti iconibus^, qua p r d
a c c u r a t i o n e o b oculos ponimus, ita, quibusnam in oris, quoque modo proveniant, a
N a t u r a dotes adepta fmt, adjeéla brevi hiftoria declaratum i l s . Quoecunque in hoc V L o
v d g a t i o r a ac dudum nota occurrunt pra^tereuntes, non nifi exotica & rariora, qu.^ inf requcLr
a d nos deferuntur exponimus. , Equidem labore infinito maximisque fumptibus ultra fexccntas
t i Z ' - 'T'^A Pr o m p t u a n o in Muf èum noftrum con-
^ n n i ^ A T ^^^^^^^^ q^^. P^o tenui n o f e cognitionis mod
u l o , admiranda Summi Oeatons opera etiam in hac Hifloria. naturalis parte luci exponere il-
J i s q u e , quorum an.mos i^fta contemplat i o parum afficit, velut in oculos ingerere queamus. Ver
u m tamen qui omnes & fingulas qu^ mnumera. ^cque ac fpiendidiffimc-o inveniuntur, materias
f o f f i l e s , qua decet, attentions & d.6tioms ubertate defcribere velit , is profedo laborem fufci^
l l Z r V f ^ T u P^^f i^j^^d^"^- N^q^e ^tiam ulterius fefe inflitutum noftrum
e x t e n d i t niû ad jlla, qua. prc-eftantiora funt & minus vulgaria, cum reproefentanda, tum brevit
e r defcnbenda. Accede quod complura etiam proftent Virorum Hiftoriie naturalis peritifTimor
u m fcripta m quibus hoc argumentum non minus erudite, quam prolixe pertraftatum reperir
e Jjceat. Ne vetuftiores memorem: Agricolam, Kircherum, Erkenm, ceteros; laudem
a p u e heic merentur recentiores : Co m e s Marfigliams\ Henckclius,
Lmnaus, Poums Walknus, Wohersdorßus, pl u r e s q u e alii. Quapropt^r fine verborum am!
b i t u brevem modo minerarum, qure hac tabula Muntur , defcriptionem trademus.
N u m . I. Gieba Aur'fera Stimmrana.
F r a g m e n t u m Auro ditiffime perfufum ex fodinis auri fcraciïïîmis, quoe ad oram ocddentalorri
S u m a c roe habentur. Matrix, qua aurum continetur, Quarzura eft utcunque flavefcens, durum.
G l e b a î t o t i u s p o n d u s eft unciarum tredecim. Auri minimum fex
ZG niet heeft. Deze dunne en draadachtige eindcns zj-n'ovcr
hun geheel, even als de voelhoorns van veclc Infeüen , in
leedjes verdeeld, cn omtrent het midden hunner lengte zyn
zy nog door een gewricht verknocht. Deze Spinnekop komt
mede uit Ooft-Indiën, en heeft, gelj'k de groote Wefl-Indifciic,
zeer fclierpc vooruitfteekende tanden.
N. 13. Is een klein eier-neft, 't geen veelc Spinnen
onder aan 't lyf by zich draagen, tot dat de jonge fpinnetjes
uitkomen.
N. 14. Is mede een Spin van cene vreemde gedaante.
IIONDERTSTE TAFEREEL.
OP al het voorigc verbeeldde , 't geen cigentlyk alleen
betreft zulke voorwerpen, die tot het Plant- en Dieren-
Ryk behooren, volgt thans dat niet min wonderbaare, 't
geen.bekend is onder de benoeming van het Ryk der Steenen.
Zie hier dan eenige Tafereelen met fommigc der voornaamfte
Mineraalen, Metaalen , cn andere uitgegraven Berg-
Hoflcn, en in het korte aangetoond , in welke Landen, op
wat wyze cn met welke gedaante dc ingeichapene Natuur dezelven
voortbrengt.
De gemeenc Iborten, van ouds bekend, hebben wy niet
laaten aftekenen, maar ons gehouden by de uithecmfche cn
ongcmeenfte, die hier te lande zeer weinig voorkomen.
Tome IF.
u n c i a s incfle crediderim;
q u u m
Met oneindige moeiten cn ovcrgrooto kofion hebben wy
m dit gedeelte der Natuure, een üaai Kabinet van over
de fes - honderd vcrfchil lende foor ten Vergadert, en hier
door zyn wy dan ook in ftaat gebracht om de wonderwerl
«n van God in deze Natuur • ftoflen, zoo veel onze
geringe kennislc toelaat, kenbaar te maaken, tot aanfpobringe
dergenen die anders daarop weinig acht geeven. Om nu
alle de heerlykè Berg-ftolïen, welke men vindt, met die oplettenheid
en uitgeftrektheid tc bdchryven , gelyk het behoort,
is het werk van meer dan een 'smenfchcn leven ,
cn ook buiten Ons beftek, vermits wy alleen voorgenomen
Jiebben om het voornaamfte van het ongemecne tc vcrtooncn,
cn körtelyk te befchiyvcu. Daarenboven zjii 'er
reeds zeer vecle Boeken van, door natuurkundige Mannen
, die 'er idtvoerig over gehandeld hebben; hiertoe behoort
onder de oude Schryvers, ccnJgricok, Kircberus, Erker,
enz. cn onder de laatere Bruckman, Rumphius, Marfilii ^
Henkei, Pon, IVallcrhis, Limans, J'F'oltersdorJf, enz. En derhalvcn
zullen wy flechts tot dc korte befcliryvinge der volgende
Ertz-ftoiFcn overgaan.
N. I. Goud-Mineraal van Sumatra.
Dit fluk is zeer ryk met Goud doorgroeit, cn uit een der
Mynen van Sumacraas Wcftkuft, alwaar het rykfle Ertzgc-
^ " vonden