8 î8 R- B O D O N A E 1 S T I R P I V M H 1S T O R I A E
^V.lm[allte«iprioris folia Kcorce* com 01 odmtocaloreabiUriionem non obfcutamob-
.tinent: lentun>aG vilçidum qiudui mande^p wc. ^^^^c^rCUmijgatus_ ^
pôHüîTpituic^'dê^EërcDÏScor^^^^^ atquevn'aeonglutinans: illitus cuti nitbrem
in^cit1,0facie^4u^U™^“^sl^e*et jVU^n^ra rs.ccutia cônlbïidat, cutat Sd.enterocoelas non
inueceratas eum fplenio impoiitus, ligatura redeadlnbita.
De tilia.. C a
Tilia.
P. XVI.
v V M generum Tilia ' V m ------e-f t : mas-, & femina.
Tilia femina, vulgo nota,& magna arbor
' eft :multis& oblongisramis inlatitudinemlam-
plam fefe facile diffundens : caudices cramfunt;
cortex lxuis iforis fubnigricans, fed interms ex
luteo inalbicans, lentus, flexibilis,admodumob-
fequiofus, ex quo & funes, &chordæ conficiun-
tur ac alia quædam texuntur.interior materialæ-
uis,non dura, enodis,& inalbicans,ex quacaibo-
nés confiunt, quorum ad pulueris eius compofi-
tionem vfus, quo bombards &: bellica implentur
tormenta: folia lxuia.fplendentia, lata,acuminata
Hederæ non anguloüs fere limilia,(ed dilutius
virenfia, Si per marginesincifa. Flofculiracema-
tim aut vmbellatim potiùs,in longis coherent
pediculis, qui à quibuldam veluti anguftis & al-
bicantibusfûliolis exeunt, femen in rotundis fol-
liculis baccarum Hederç magnitudine nigricans,
fpontè vbi maturuerit excidic : radices in profun-
dum defeendunt, ac in latitudinem fimul expatiàntur.
, - ’ ; ...
Tilia mas, non minor aut minus m amplitudi-
nem diffufa eft quàm femina: cortices lend ac
obfequiofi fimiliter finit, & ad funes conhcien-
dos idonei, fed tamen paulo duriores ac fragilio-
res. lignum durius, nodoftus, Si ex luteo cqlora-
tius, Vlmi fatis (mule : folia lata, haudqüaquam
læuia.fed afperiora, propemodum veluti VJmi.in
quibus tamen fdlliculi nulli gignuntur. Frutem
adeô rarôprofert, vt fterilis&nec vllum facere
§ 1 1 ?
èxiftimètür. Eft autem lîicplanus,rotun(fus,Si vtimaiorisThlafpiosinfartes,cohærentque
as Tiliam Græci <ç,XÙnominant, quæ differens à çiXvfia efti Ruellius peiperam W m m
"■ LatinèTiliamintèrprftatus eft. D.aturautcT.luGermams«JteDmbaimi: B g s
%inbe/Si1ltnbmboom;Italis7ï/il«:Hifpanisr^:Gallis«to:Angli1linl)mttee:Bohemisf!)pa.
Marem,Beigarumnonnulli patria voce fpelint appellant. - ..
Falluntur autem non parùm, qui Vlmum, aut huic cum folhcuhs in foins Gmilem pm
mdam. Tilia mare icône expnmunt ac exhibent. - „
• Tiliæ autem folia & cortex reficcandi quamdam vim habent, & vna repellendçFolia 1
aqua décote oris pullulas teficcantacfanantoreexhaccollutoitumoresetiampedumienrimetéferuntur,
cum aqua décote,8iemplaftri modo impofita. _
■ flores calidi funt ac ficci,& partium admodum tenuium: aduerfus capitis ex caufla frigid'
dolores, vertigines,apoplexiam,ac etiam morbum comitialem, à quibufdam commendan-
tur: & non modôipli flores, fed & ex ipfis ftillatitius liquor. . G ,.,1
Tiliæ folia, Theophraftus ait, prædulcia,& plerifquc animalibus pabulo: fautes man
hullo poteft.
A In i is .
De Aine. G À p.. x v i i:
f S j o N minus quàm pricedentes alta
i »ac prOcera Alnuseft: caüdice afliirgit
mediocris cralîicüdinis redis : cortex eiuS
r feabetj fragilis;nigricans,ad corij aliorum-
, que tinteras vtilisdignum fubrubet, mol- .
* le^ac tratebile jquod extra aquas non diU
incorruptum durât ; fub ipfis verô aquis,ac
iii aquoiis ad æterniratem immortale, ædi-
ficiorum fundamenta ac immaliia ftruclu-
rarum pondérafiiftinét : multacçrtèsdifi-
cia exAlno palos fubditoi habent. Folia
autem Alni, PyrifoliiS maiora rugofiora-
quead Golurna accedunt; per circumfe-
rentiam fimilicercrenaca, taâtiglutinofa:
iulos qualés Betula pro floribüs emittir:
oblôgum elt&ex multis fquamülis com-
paâum quod pro frute habetur, quibus
dehilcentibus femen excidit.
In aquoiis naicitur^ac in humidis & pa-
ludofisiiluis,nec alibi profite.
Iuli Veré erumpunt, femen Autumno
excidit.
Grxcis xA«S-0Z nominaturiLatinis Àl-
nus: Petro Grelcencio Amcdanus: Germams
girienbauin / & ©lcrnbanni ; Belgis
Clftii/ iü ■ lêlfeiibomuiltalis Alno: Gallis Aulne:
Bohemis !!3olf|e.
Cecerfim Alni cortex refrigerantem ae
adftringcntem ciim ficcitare facultatenl
obtinet. Incipientibus infiammationibus
vtiliterimpom polFünt. Gonducuntquo-
que ad oris & confillarum inflammationes
ac tumores , veluti nucum Iuglandium
eottices.
HeSetuU■ Gap. x v i i f.
Bef vl a fepèad mediocris arborisal-
titudinem excrefcit, qiiàndoque hü-
milior fruticola magis: cortex eius exterior
caudicem conueftiens craflus,- feaber, albi-
dus^ac rimofus; qui veto huic fubellintea
rior, tenuis admodum, læuis,- atque inftap
membranae pellucidus : erafliorum ramu-
lorum cortices inalbicantquoqüe, fed mi-
nimorum nonita,quipunico,qualisellGa-
llaneæechino exempté colpr, relpiendcr,
qui ferè deorfum reclinati ex arbore dependent,
veluti iulorum aut foliorum pondéré
grauaci : ligni materia alba eft, fimili-
ter & ramuloruni, qui & adeo léti ac flexi-
biles, vc ad circülos vafarios non minus
Vtiles fine, vel etiam veiliores habeantur,
quàm Saligni rami : folia lata, acuminata,
& per margines incifaitninora quàm Fagi,
læuioraque ac viréciora. Iuli oblongi finit,
i in quibus quod feme exiftimatur,gignitur;
' quod dehifcécibus per ætatem iulis eflluic.
In Germanix ac Bohemiæ montibus ac
filuis,
B e tu l a .
1
1 1
IîH l 'pk J il