S T I R J P I VM H I S T O R I C
PE MP T A D I S S E C V N D A E
LIBER QJARTVS ,
DE O D O R A T I S AO C O R Ö N A R I I S HERBI S .
F R Æ F A T I O .
IÖ s T pores âdoratt occurrunt herbet, quae coronls & core His adds ftpenunitri
, conti agit. Feteris remis arborum tut jruticum in Jdcris certtminihus corormn
\primum fuijfe morem ex Plinio cognofcitur : pofierior deinde ,tc nefirtqttoqut
‘ ttas,herbarum etiamfrondes in cor orris admittit tc recipit-,fi mod'o odoris oh.
. qua grttit fint commendtbiles. At que htrum quidem hijiorias hoc libre fro.
fequimur : arbores (fifrutices fuis loris deferibentur.
DE M AI O R A N A S I V E MA R O.
G A P V T PB-IMVM. '
MaioranafiueMarum. R / f AIOlAS A humilis & fruricofa ci
1V1 flirps, candicans, Sc fuauis admodura
odoris,fefquipalmum aut pedem alta,;caulicii.
lis due furculis tenuibus in pluies alas diuifisj
circa quos foliöla funt pænè rotunda, molliaSc
incana; & in fummo flofcuii candidi perpufilli,
e fpicis Heracleotici Origani limilibus exeun-
tes, Cxiguis vide licet, obïongis, Sc fquamatim
compadtilibus. radicibusnititur tenuibus. Re-
, peritur hasc quandoque maior, fubiride tenuiot
ac m inor, odoreque præftantior.
Hortenfis vtraque eft.
Vtraque asftate quoque floret.
Itali Perfam, Sc minorem Perfam gentilem
nominant: .Germani, Olïatosan Sc 9j?ej)Mn;
Belgæ,jlBajio!eptte:Hifpani Majorant,Mordus,
Almortdux: Itali fimiliter Majorant: Galli Mor-
ioltinc Sc Marone : Officin* &paffim Maiora-
nam . Creditur veteram Sampfychum . Sed
aap^vygv her ba eft, Diofcoride audio re, per
terram repens; Maiorana veto non repit, fed in
reekum & altum aflurgit; quod earn non elfe
Sampfychum, vel fblum, mânifeftè innuit.
Scripfimus alias,Maioranam legitimum Marum
elfe : confirmât fententiam noftram Ma-
ioranæ nomen, quod à Maro videturderiuatui
fed apertiiis ipfa Mari defcriptio, cum quaexa-
flrffimè conuenit. Herba.fiquidem eft trucico-
Û,flore, Vt diximus, Origani, foliis candidioribus,flore odoratiore, cuiufmodi Marum elft
Diofcorides fcriptum reüquit. ait, iroo€Qrov,7roct yvtog/ppç, (pptiy&iiûleDiç, hpfiuttfdiSti
èexyavo)' ud/Mf^KpJXXa tbu&v Adnttmep voMa, qcij ro 'ASvçèuabiçeÿpii : hoc eft, Marum due
Hyfobrion nota eft herba,furculofa, flore Órigano fimilis : folia tamen huius candidioM
multb, Sc flox odoratior.
Et fubftitutam pro Sampfycho Maioranam, alienum putari non debet, quando &ipft
Galeni tempore Marum Sampfychi loco in Amaricinum vnguentum fueritimmiflum;»!
lib. i. De Antidotisipfe teftatur, vbi ait; Marum longé Qdoracius efle Sampfycho ;&eade
caufla hoc omiflo, Marum fuifle compofitionibus additum. Prsbuit iftud occafionem p»"
fterisyvt Marum flue Maioranam, Sampfychi loco habuerinc,eiufq; nomine appellauerint
Excalfacit autem Maiorana Sc reficcat,& in vtraque qualitate fecundi eft ordinis: aux®-
itUr cerebri & capitisfrigidis morbis qiiottis modo affiimpta : naribus impofica fternutämen-
S^lI-^|jd5:adpicuitam euocat: demium dolores lenitç5inmailfiiautappoiita,vrinas& aquo-
I foshumdrcs m potu fumpta duciq Sc nienfes mouet : admifcecurantidotis.
De Sampfycho,[tue ^Amaraco ex Diofcàride, Dhtopbrtslo, alüs.
G a p . i i .
SAMPSYCHoii, Diofcorides inquit,herba eft TroXûuXoiioçfiuè multâ rariiofà,ferpés per
cerram, folia habens hirfuta Sc rotunda,fîmilia Calaminthæ tenuifoliæ: multùm odoratd
1 &calida;quçincoronisnedtitur.Cyzicenum Sc Gyprium laudatiffimum. fecundum locum
I habet Ægyptium. Appellatur autem à Cyzicenis Sc Siculis A’ /edgixxov fiuc Amaracum.
[ Theophraftus Amaracum in cenfu ippuyavmeèi fiue fuffruticum fatiuorum ac coronario-
I rum lib.6.enumerat,& praeftare aic,feminis copia,quoda/oay/jii/;id eft,boni ac fuauis eft odoa
I ris; nafci femme Sc auuliïone: ex sftiuis elfe, vnguentifque mifeeri.
I Pfiniolib.z 1.cap.z.auclore, Amaracum Diodes medicus Sc Sicula gens àppellauêre,quod
I Æ°yptus & Syria Sampfychum.Seritur vtroque genere,& femine Sc ramoxopiofum Ama-
■ raco ;eqtiè ac Abrotano fernen;
! Virgiliûs Æneid. 1. Amaracum fruticem floriferùm efle oftendit, fie feribens:
. , ■' ■ vbi mollis Amtrtcfts ilium
* tloribus,(f,dulcitfpirans compleUitur umbra.
I Idem teftatür Catuftusin Epithalamio Iuliæ &Mallij:
Ginge temportjloribtts Suaue oient is Amur tel.
1 ' Galenus Amaracum Sc Sampfychum differentes facit ftirpes, de vtroque îoeis agit fejfa-
■ ratiSjâçfuascuique tribuitvires. SedAmaracusGaleni Parchenium eft: veluti Pempt. 1:
llib.n.cap.xv:fcriptum,Iam v t& Diofcoridesteftiseft, Parthenium quidam Amaracon
Ivocant; Sc iu libris De fimpl. Medica. facult. Galenus nùfquam Parthenij meminit.
I Porrô Sampfychum,vt Galenus ait, tenuium eft partium Sc digerentis facultatiSj deficcat
|8t excalfacit tertio ordine. Diofcorides decodum eius potum tradit eonuenire hydropicis
I in morbi initio, Sc vrinæ difficultate,ac torminibus laborantibusiarida vèrà folia cum melle
lappofita,tollere fuggillata,& méfès ducere fubditajad Scorpionü idus cum fale Sc aceto im-
I ponendajad luxata verb eu ceratp excepta,Sc. fimiliter oedematis, ad oculorü verb inflama-
I tiones eu tenuiflima polentç farina apponenda: mifeeriacopis Sc malagmatis calfacientibus;
De Mato vitlgari ,fiue Clinopodio.
G ap. i i i .
Q v o D i plefifqiie modo Màrum nomia
natur, frutex paruus eft,odoris admodum
luauis, fefquipedem aut duos dodrantes aims :
furculos habet tenues, ramofos, lignofos,-&fo-
liolâ circaeos exilia,durions Thymi autSerpyl-
li vulgarisfoliis fimilia,fed albicantia,candidio-
ra, 8ialiquantulùm maiora,ac in fummo veluti
lanuginofa capitula, & ambientes fimiles verti-
cillos; è quibus perpufilli flofculi exeunt aibidi:
radices tenues Sc lignofas,
In Hifpania paffirn vnà cum Stoechade locis
aridis delertifque gignitur : apud Belgas,& alibi,
nonabfquéftudio Sccuräinhortis fèritur.
Æftate verticilli & capitula lanuginofa, cum
floribus emicant.
Multi hac state Marum vocant; Marüm autem
nèquaquam eft, verümDiofcoridis Clino-
pödiUm; Glinopodium auté Diofcorides 9d.pi-
r/ov, id eft, exiguum fruticéffi effe réfert, <ppuya-
rdâAç fiue furculaceum, duorum dodrantum,
in pétris nafeentem, folia habentem Serpyllo
fimilia ; flores verb lecti pedibus, ex interuallis
vti Marrubij . Cum qua deferiptione hæc odo-
rata ftirps fatis ebuenit. Surculacea etenim eft,
& ad duorum dodrantum altitudinem aflu rgit;
Z 4 flores
M a r um v u lg a r e , C lm o p o d iu m .