Eadem ferè de Saxifranga Diofèorides memoriae prodidi: : Co£la,ait,in,vin© fcbricicatitj
bus opitulatur, ftranguriæ prodeft, fingultuni fedat, calculos veficæ frangit, Si vrinamcit"
De .Serpylto ex Diofcoridc, Tbeophràfto, & alijs.
C A P V X x.
SE R s Y L 1» v M > Diofcoride auftore .duorum eft generu m : hortenfe Sifilueftre.
Hortenfe coronarium eft, & odore Sampfychum refert : folia habec 8i ramulos Oh
gani fimilia, multè caiididiora ; iuxta fepes reliâum procerius aflurgic.
Alcerum nonferpens,fed ereftum, ramulos emitcic tenues fureulbios : folij s rcfertos Ruti
fimilibus, anguftiotibns tamen, oblongioribus durioribusque : flores guftu acres, odotc
fuaues : radix inutilis. 'Mafcitur in pétris efficacius,ôi magis excalfaciens iàtiüo.
Theophraftus De hiftoriaftirpiiim ,lib. 6. Serpyllum tradit ex fîiffruticibus efle lignofisat
coronaojs, ac ramis Si folijs totafua natura odoracum , veluti Helenium Si Sifymbriunv
apud nonnullos etiamThymum penitus redolere, fummç terræ adhçrere,radice multifidj
torridaque peculiarem illi auâionem germinum, quippe cùm in quantumuis longitudinis
procjedere valeat, naâum adminiculum, aut iuxta ièpes aliquas fatum : fqualorem pati, at-
que aquae paucae indigum: nafci exOcimo per immodicam ficcitatem degenerante;lib. Dt
cauifisquinto, Ocipfo videlicet ipfo,minoris folij,fed odoris potentioris tàdlo. Yndecolk
gendurn, Serpyllum Oèimoeflè odoratius, Si folijs minoribus.
, Silupftre Serpyllum idem qudddam efle ait, quod deferences ex montibus fount,vtapud
Sicyonem fieri folerfoque etiam Athenis ex monte Hymettoiapud alios verb,vt inThracia
montes Si plana omniaSerpyllofcatere.. Silueftre autem iftud,àDiolcoridisiilueftri aliud
eft : fplaetenim cultural jib hoixeniLdifterc, veluci Theophraftus ipfe oftendir, ex montibus
tranflatum leri refehenSÎ
Diofcondiadifoiatur Pliniuslib.zo. cap. 12.. vbi filueftre ait ferpere, fatiuum veto mini-
mè. Seçpylhito, inquit,à ferpendo putant diâum,quod in Iilueftri euenit,maxime in pétris.
Sauuuin non ferpic, fedadpalmi altitudinem increfcit.
Meminit Serpylli Ælianus varia: hiftorix lib. y. Si ipfutn inter flores numerare viderai.
Dionyfius Iunior, inquit, in Locrenfium vrbem veniens maximas ciuitatis domos occupa-
uit, eafque refis, icrpylhs, ajijfque idgenqs floribus ftrauit;. Virgilius tamenBucolic»,
Ecloga iècunda, Se’rpyflu mterbam efle màhifeftiflimè teftatufiiis verbis: i '
Tejlylà(jr rapide fefis mcjjeribua aHu
K^ïllia, SerpySûmque , herbuif contundït eïentçù.
Ex quo loco colligendum fiintqui putenc/vülgare SerpyUùm.verum Si legitimum efle,
quod videlicet non aliud pafliminitaliafporitè gignatur : quaü nullibi quàm.magro repd
ri'ri, & non in hortis foi potuiflêt.
Serpyllum autem GræciSfpOT/Vtoç^ffOTMoi'dicitur. Màrçèllus vêtus au£lor,àGallis an-
tiquitus Gilarum nominatum affirmât : vt verb Plinius Valerianüs, ab ijfdem Laurlonuij.
cupatur.
Excalfacit verb vlqué adeo Serpyllum, vt Galénus dicit, vt & menfo Si vrinas moueat:
guftu multum eft acre. Prodeft etiàm, vti Diofcoridesaddit, ad tormina, rupta,conuullâ,'
iocinoris inflammationes,Si ad lêrpentium motfiis,Si potum,5iîmpofitum »capitis dolorçs,
mitigat cocium rofàceo permixtum : cum aceto irrigatum maxime quidem foflargicis, Ici
&£ phreneticis conuenit: ledac &c lànguinis vomitus quatuor drachmis potuscum aceto fuc»,
eus eius-. - ' ■ - •
De Ocima. C a p . x i .
1. C at 1 v i Ocimi fpecies magnitudine differentes duæ funt vulgares,ambæ furculofejd0'
CJdrantis aut pedis altitudine attolluntur; ramulis rotundis in plures alas diüifis» Etmaiof
quidem- folia nabec lata, per marginps leniterçrenata, Mercurialis herbue magnitudineSf
forma fimilia : minor verb minora: vtraq; fplendida,& dilutè virentia: flofculos exiguos,co-
lore.yel candidos, vel obfcuriùs purpurafeentes : fèmen exiguum, nigricans :• radices oblos*
gas, dupas, non abfque adhaerentibus fibris : odor vtrique fimilis, niii qubd maioris, fpecies
quxdam reperiatur, quæ Cicrium Malum odore refert,quodQcimum cicr.icum appcl-CCC
5. Matthiolus ptxter hxc duo Ocima .-etiam terciunn quoddam maximum reperiri nicer.---
riae prodidit, foliis Amaranthi maioribus, longis,latis &c craflis,.Citriæ Mali folijs fimilibuÿ
Setitur Ocimum.in hottis & in iictilibus; ccilcrrimc,vc "fiicop lirait us auclor cit, proüenie.
Quod Sbli expofltùm eft, eodem celle, traniic in Serpyllum j.quia vehemenciùs ficcacun
folio namque minus, odoreque vehemenciùs redditur.
y . f o T i; . ; ‘ C b'p. ■ b . r".;-'"-r, 1": " Juni# ;
Ocimura. Ocimutn minus.
Qcimum tenium maximum. Iunio ac Iulio Ocimum floret,Si patticulatim
quidem, ac diu,ab imo incipiens.
O’k/^ps jSi per a prima fyllaba diKi/mv Gra?ci
appeUant;nonnulli etiam o£q«r:Latini Ocimum.
Diifot ab Ocymo , quod oftendimus in Fru-
mentotum hiftoria pabuii genus efle, & ad difle-
rentiam huius per v fecunda fyllaba feribituri
cametii Si per 0, odoratum Ocimum quandoque
feriptum reperiatur. Recentiores/3aojA/Kcif,Lati-
nc Regium id eft, quoque nominaUt: Officiate,
Bafilicum: Gerinani iifafiiigcn: Beige Saftlicom:
Hifpani Albahaca: Galli Soft lie: Angli ©afiii: Bo-
hcmi iSajailfa: Icali Bafilico, Sc quod minus eft,
Bajilice gentile: Hifpani idem Albahaquilla: pleii-
que Bafilicon Gariophyllatum hoc vocant.
Ocimum autem, auctore Galeno,ex fecundo
quidem eft ordine excalfacientium ,'(ed humi-
ditatem habet recrementitiam adiundlam, ob
quam commodum non eft vt intra corpus fuma-
tur: fed foris adhibitum ad digerendum conco-
quendumque idoneum eft.
Diofcorides Ocimum ait, fi multum edatur,
vifum hebetat, aluum mollic, flatus mouet, vrinam
cit, lac euocat, fed tegre conficitur: impofi-
tum verb cum polenta; tenui farina, rofaceo Si
aceto, inflammationibusmedetur,8iDraconis
marini ac Scorpionis plagte; per fe Si cum vino
Chio, oculorum doloribus.
Succus oculorum caligines purgat,.Si deflu-
xiones exflecac.
a 1 Semen