HyfTopus ex Codice Càfareo,
Thymbra.
'
i i i p a
ad vnum tantum latus çxeuntes, colors tlj.
ganter cçrulci, quandoque,. fed rarô, albidj
Echij floribus quoda.ro tuodo fimiles,fedrni-
noresjftaminibus eciam aliquot medus,cq~„
bus minutiflima ftaniitia .dependent purpu.
rea: radix dura, lignofa aliquot annis reibt,
Paflim in hordsGerroaniç acBelgij çolitur.
Floret Iulio ac Augufto menlibus.
Huic firnilem aliam-rçperiri contingit eau.
liçulis breuioribus, Si plurima parte, ijiirnum
verfus fedinatis:iqliis.paul6 nigriqribus ac
crafdoribus : flofculis.cauliçulçs anibienti.
bus in fpicæ modum digeftis, colore quoquc'
pulchrè catruleis, 8<fupejrioris fqrroa lirnili»
bus.,Ver,vtm lwec fpecies rarior.
HylTopum banc pallîm Offiçinæ Si vulgà
appellant. G ermani ae Belgç 3lpctt aut flop
Itali HyjßpoHiCpznilfopo :Galli ijyjjôpi.l^
autero veterum légitima Hvflopus Ut.nâi
pardm,nec temerè, aml?igitur: H B éninj
HylTopum veluti omnibus cognitam, naliis
notis Piofcorides exppfuerit, extant tatnea
quxda de eius forma alibi, quæ vulgari Hyf.
fopo nequaquam refpondent. Origanü He-
racleoticum folium habet Hyffopi iimilitu.
dineiChryfocomecomam habet corynyboi.
dem fimilem HyiTopo. Plinius lib. xxvn.
cap.xn. Stoechadem ait odoratam herbam,
coma Hyffopi. Accedit icon ipfius Hyffopi,
quç in perquàm vetufto Cçfareç bibliothece
exempladreperitur,foliis lacis,Origani lirai,
libus,&capitulis in fummis virgis eminenti-
bus. Atqueexhis,nonefTe légitimai« qua
vulgà pro HyiTopo habetur, manifeftum el
Ceterùm quod ad facultates vulgaris Hyffopi
attinet,guftabilisliuius qualitas acris,
cum nonnulla amaritudine coniundla ,ali-
dam ipfam elfe oftendit, Si ficcam tertio or-
dine, tenuis quoque eiTentia:, ac expiirgândi
vim habere. Non inutilités idcircô, iiriôeüi-
caciter, ad omnes pulmonis aç thoraçis frigi-
dos morbos in eclegmate , aut alio moao
vulgaris Hyïlppus adhibetùr. Obftruftiones
aperit, cralfa incîdit,lenta atténuât, Si ytfc
ciliùs exfpuantur, præftat.
Cum cariiibus bubulis deco&a non infua-
uiter ex iure editur, ori ac „ventriculo grata:
vrinas verô etiam mouet, Si ad vrinæ ftillici-
dium vtiliscft.
De Ihymbra. C ap. xx.
T
h r m b r a vulgari HylTopo ümiliscf-
fet, nlfi humilior ac reneriorforet: vir-
gulas emittit complures foliis vndequaqu?
circumdatas angultis 8i äcuminacis, longio-
ribusquäm Thymi: interquae flöfcüli,epaf‘
«„.J., v ; uisvafeulis abimofaftigiumvfqueexeunt,
candtdi, aut dilute purpurei, hoc modo veluti herbaceam fpicam efformantes nur, poft-
quam Moicula emarcuerunt,manifelhor:radixduraaclignofa
I jn Qymaniaac Belgio tëmerè fuerit alibi quàm in hortis quærere. berturiuNarbo-
I Qjlialocis quibufdam afperis Siincultis prouenire . Bellonius huiç haud diffimi-
IWn fi non eadem 1 8 Tyrrheni maris iittoribus nafei refert, ex'obfoleta tarnen purpura'
ialbicantem • ■ I lulio ac Augufto apud Germanos ac Belgas cum flore reperitur.
I CjrtEcis Öt/etêgee eft, necaliud Latinisnoménverè habet. Nam quod Satureiam inter-
I eres dicivelint, Columella: Latino feriptori repiignat, qui interThymbram Si Satu-
Iteiam manifeftum diferimen oftendic lib. x. vbi Satureiam Thymi acThymbne faporem
Ipræ fe fette icribit: . . . . , >
I* £t SittureiaThymi referens Thymbraifo faporem.
lOuodSS lib. ix. cap. in I- Tads nnnifeftis verbis docet : Turn etiam Thymbrae, inquit, Vel
[noftrates Cunihe, quam Satureiam rullici vocant, Aviilgo,aut in Oflicinis, Thymbta
Ijiullum nomen accepit, .
I Facultas autem Thymbræ caltda Si ficca tertio exceilu : attenuat, incidit, meatus expur-
Igat : breuiter, omnia quæ Thymum poteit Si præilau
De Saturent. C A Pi x x U
Sâtureia. Sa x v b. e 1 A tenui àc fragili câuliculo aflur-
gir,pedem plus minùs alto,Si in ramulis diui-
fo : foliis anguflis , minoribus quàm, Hylfopi,
Thymbrae æmulis, fèd iuxta ramulos rarioribus:
flofculi fecundùm folia candidi funt aut dilutè
purpurei : femina parua fu'bnigricant : radix fi-
iroia.
In hortis vbique ferè feritur:annua eft herba.
Eodem quo iàtaeft anno floret, femenfacit,
k ac deinde périt.
Latinis Satureia appellatur : à Columella verô
etiam Cunila: dicitur 8i iilueftre Origanum à
. nonnullis Cunila, fed légitima Cunila .Satureia'
' eft: Germanis ©arien Jlbpe/ Alincll/©aturci;/
' Si ©abartei) : Brabaiitis Cculni;nomine, vt ap-
paret,à Cunila detôrro, item .êaturcp: Italis
Sauereggia : Hifpanis e^txedrea, Sagarida : Gal-
lis Sanette, Sarriette.
Non dilfimilis autem Satureia ab ilia Thym -
brae ipecie, cuius Diofcoridescap. De Thymbra
memimt rhi^/,inquit, Sè ajrctpdyi Ôeuê^.Hac
ecenim verè orroeyiôii,id eft ex femine nata,dici po-
teft j fingulis etenim annis,vt diximus, feri débet:
altéra verô durabilis îlaturae radicem obtinet.
Porrô Satureia calida quoque ac ficca, Si tertio
quoque oi'dme , fed minùs tamen quàm
Thymbra,quamitiot eft: atqueidcircô etiam,
vt Diolcorides ait, hjfêtisw/iQp qspoç ($ptiïcnp3 id eft,
in cibis commodioris vfus.
Attenuat autem, Si flatusinfigniter dilcutit,
j ptoinde vnàcum falèlis Si aliisleguminibusflatuofis vtiliter coquitur ac editur :imô ven-
! 111 c‘l‘cns in fomento appofita, vteri ex flatu ftrangulatus mox fedat.
De Saluia. C a p . x x i i.
[ jR NT1 orvm obfèruatione duplex Saluia eft ,maiôr videlicet, Si minor,
lobl ^ ‘uor quadragularibus, lignofis caulibus,in alas effufis luxunat,circa quos folia lata,
JJS4» l'l|gofa,afpera, fubalbicantia, V erbafei iilueftris foliis fatis iimilia, fed Icabriora, ac
Kami, can'~wntia, attritorum ex 1 un veftimentorü feabritiem referenda: flores in fummis
I- ls eminent falcaü,Lamij aut Oruale fimiles, colore cçruleo purpurafeentes; fuccedéte
b inre