594 R. DODONAEI STI RP IV M HISTORIAE
/ C o c h l e a r i a . . ' C o c h l e a r i a B r i t a n n ic a .
tan turque gingiuîe: ex ore malus odor: in femoribus aut cruribns liuores, haud multùm di(3
iîmile&iis, qui parte quapiam fuggillata excitantur, creberrimè concomitantur ; fades reüj
qüumque corpus fæpenumerô pallet : pedefque oedematofi, veluti in leucophlegmatia. 1
Caftrenfis,01aus Magnus ait in gentium Septemtrionalium hiftoria ,eft morbus,qui
vexât obfeffos & mclufos,ac falforüm videtur ciborum efu nafci, frigida verô murorumexj
halatione foireri.
Nominanthoc malum Germani,vt diximus,@C(hhccf/& £>cfjoojfjtipc!i:i Plinio huius mal
li fymptoma, osinfeftans crura verèafficiens, cxrÀbTi/pë» appeUatur : Marcelin]
vêtus fcriptor , oris malum Ofcedinem nuncupât,
Hippocrates lib.De intends afteclionibus, huic malo fimile (fi modô non idem eft)defcri-j
bit,quod elAwntl/oerfalui nominat. Ex ore male,ait,olet à dentibus,&: gingiuæ difcedunt,«
à naribus fanguis Huit : aliquando etiam ex cruribus vlcera pullulant, & alia fanefcunt, alia
emergunt, Sc color fit niger,S£ cutis tenuis.
Ex craffo autem,frigido, lentoque fanguine,quaiis eft, non ex aduftione, fed qui veluti li]
mus fanguinis, melancholicus fuccus,originem fumit : qui ex praua yiuendi viâufque ratio]
ne, vt diximus, in corporibus colligitur.
- Afficiuntur autem per hoc malum non modo oculis patentes partes, veriîm §C interiors
non paruvn lasdunturj nam iecur quidem non rarô, creberrimè autem lien,craffo huiufee]
modi,frigido lentoque fucco repletur, tumidumque efficitur , vtpotecuius fubftantiarara
laxaque fit, Sc promptiflïma ad recipiendos huius generis crafliores frigidiorefque humored
Quod Sc Hippocrates,Prorrheti,ci lib.i i.fcriptum reliquit:Gingiuæ,ait,vitiatæ,8t oragrad
ueolentia'his funt, quibusfplenes magni. Quicumque verô habentlplenesmagrios,&Mj
que fanguinis eruptiones iplis contingunt,neque oris graueolentia, horum cibiç vlcera praua
habentSc cicatrices nigras. Tradit idem Paulus Ægineta lib.i 11, cap.xi.ix.vbi huius morbj
’ diftèrentiam,ab idtero nigro, promptum eftvidere.
Sed de hoc morbo ha6tenus,& præter inftitutum : nnne ad ftirpes herbafque reuercimM]
D e H e p a to r io a q u a t ili. G a p . x v i i .
A QVAt i le Hepatorium caule aflurgit bicubitali, obfçurè rubenté, complurimis®!
ramofo:folia,qiiàm vulgarisfiue adulteriniHepatorij latiorafunt,alioquiei&istoj
lia , ambitu quoquecrenata, atque ihcifii: in
faftigiis cauliculorum fiofculus emitiet aliquot
- exiguis foliolis veluti alaballris cinâus, colore
luteus fed nigro permixto, Chryfanthemi aut
Chain.emeli medio difeo fimilis ; cuius con-
farèla ftamina plana 8c oblonga poil Ce relin-
quunt ièmina parte fuperioreafpcra, & præ-
tereuntium veiîitui, v là inaruerinr, adhasre-
1 icentia: radix multis fibris hinc inde fpargitur.
In riguis gignitur^ quas rarô Sc non nifi liccif-
fimis ac feruentiffimis temporibus,aquis tarent:
prodit verô Sc intra fluuiorum quorum-
dam late patentes alueos ; quod àltiùs crefcit
& flores profère, ôrbieulato ambitu, multis
exiguis luteis foliolis ftipatos , Buphthalmi
æmulos. Nonmodô autem in Belgio,fed Sc in
Germania ac Bohemia reperitur ; nec defti-
tuuntur eo humida Britannia: loca.
Plurima æilatis parte floret ac viget, femen-
que perficit.
Ad Hepatorium illu'd videtur referendum,
quodvulgare Sc adulterinum cognominatur,
quod Sc T erzola dicitur,de quo Pemptadis
prima: li b. 11. cap.v 111. ciu.i decaufla Heparo-
riumaquatiie &Terzolaaquatica dicipoteft.
Amara autem hæc herbaeftj proinde cali-
daacficca, vfum tamen in medicina habere
ignoratur.
De Manubio aqunt'üii
C ap . xvji i .
MARRVBtVM quod aquatile dicitur,
nigrum Marrubium fiue Ballotem caule
Sc florum ciilycibuSj afperis pungentibus ac
Veïticillatim cauliculos ambientibus fatis re-
fert: fohaeius nigricant quoque, fed longiora,
duriora, per margines profundiiis incifa quàm
Ballotes,nequaquam tamen pilofa, fed rugofa
quidem: flofeuli parui inàlbicant; radix multis
nigricantibus fibris cohæret.
In riuulis , ad ferobium aquas babentium
margines,& fecus foffas,gignitur:rigari etenim
poftulat;in aridis autem non prouenit.
Viget ac floret asftiuis menfibus, Iulio Sc
Augulto.
Aquatife ac paluftre Marrubium diciturivi-
detur Matthioîo Sideritidis elfe fpecies, Sc ilia
quidem,quç à Dioicoride primo loco deicribi-
tur,fedcum hac magis conuenit herbaludai-
ca,vt primas Pemptadis libro quarto fatis Iucu-
lenteroftendimus. Cum fecunda autem Side-
ritide (quod & (uos aflçrtores habet) multo
minus refpondet : nulli fiquidem Filici folio fimilis
eft. Sunt verô & quibus placeat Ægy-
ptiam dici herbam, quod hi qui fe Ægyptios
mentiuntur ( quales per Gerinanias ciuitates
fubinde difeurruht ac diuaganrur) hacherba,
nigricantem colorem, qualemque Ægyptij, Sc
Airicaniobtinent,fibiafci(cant. Succus enim
D D 4 • huius