Locaamatherbofa, aratro nonprofciffa^f
quantuliim, fed tamenuon omnino, rigua. E j
non modo in Italia; prouinciis, verum Sc in q£
mania ac Belgio abunde frequens.
Iulio Sc Augufto vna cum ftoribus ac fiiiny-
legicur.
Iftud genus Grzcixa'St/g/oi'/auiöV appellant-
item Sc Atjuvrioicv ngj Aty-vauov , quod videlicet tit
ca paluftria nafcatur . Plinius Libadion ab ea'
dem occafione ( li integra leftio e ll) ac proptcj
fummam amaritudinem, Fel terra: dici attirmat
Appellatur euam ,vtinter fpurias voces reperil
tur, sMs£oefms, ( u y s t HgsutAssc, Febrifugia,
& Multiradix.
Theophraftus Sc Plinius, vti fuperiore capite
oftendimus, inter Panacis genera repofuere in.
ter qua Panaces eft AenlotfuMov , i i eljtemiifo.
bum: Itali in Hetruria BiondeUa : Hifpani Cm.
torta Germam -StutfcntguiDcn traut: Belgs
toiie/&Clmn,Sautonr:Galli Petite Centame appell
lant:Bohemi gcmejlttf.
Habent autem huius Centaurij cauliculi ft.
periores folia Rprefque vincentem qualitatem
amaram, & temperaturam calidam & ficcam
ordine fecundo. Hepatis Sc fellis, nec non lienis
obftrutftiones decoifta in aqua & epota aperiunt:
regio morbomedentur, diuturnisac prorogatis
febribus alixiliantur, ventris tineas Sc lumbricos
interimunt: in fumnia abftergunt, expurgant, cralbtiem humorum attenuant, & quid-
quid amara poflunt. infigniter praiirnc.
Diofeori- Diol'corides, Sc poll eum Galenus, bilem Sc craffa per aluum ducere,ifchiadicifque infund,
s df di Centaurij minoris decofhim referunt. Nos autem tametli frequenter ac feliciter hoc vf,
miZZr. per aluum tarnen expurgationem vllam facere,obferuare non potuimus. Quamobrem nub
lambuic Centaurio minoy commouqnd* autexpurgand* aluivim ac potentiam adefle
exilbmamus.
Reperitur verb hate facultas in ea herba* quam vulgd Itali Starten Cmalle vocanr,alij Gra-
tiolam. Qu* amaritudine Centaurio minori non cedic, atque eiusfpecies quasdam videtur,
ac non modo per inferiorem ventrem,fedex vomitionecrafla Sc biliofa educit .Fieri autem
poteft, vt vires vtriufqueinterfeconfufelint,& deferiptiohes permixta:;id quod exipfts
Diofcoridis verbis quodammodö apparet.
Centaurium liquidem, feribit, minus herbaeft Organi aut Hyperici fimilis, foliis Ruts
praelongis Sc paruis. At Centaurij noftri minoris folia non prslonga,fed rotundis modo pan-
lo longiora, veluti Hyperici funt; Gratiolte verb oblongiora funt, Sc ad Polygoni acceden-
tia: quod foliis Rucclongioribus deferibitur.
Facit hue quod Helleborines vox inter fpurias Centaurij minoris appellationes fuperlit.
Centaurio liquidem minori nequaquam, led Granola: htec optime conuenit: vtpote qua:
Hellebori fere mtfdö, per fuperna expurget, vt capite de Gratiola latius, fuo loco.
y r Glutinat autem iftud Centaurium etiam vulnera recensvirensque tufum ac impofitunr
b, vetera vlceraexpurgat dZadciCattfccm perducitSuccus ad pculömm medicaiiaenta vtilis
cftTcbrrTmelleexpurgat,qua:cläritatieorumofficiant. Inpeffo admotusfoetus Sc iecuntN
£ edtrcrcrPotusautempriuatimneruorüm"äfteZHönibüsconuenit: auclorDiolcorides.
Optimum,inquit Galenus,fuccus etiam medicamentü ad iecinoris obftruQiones foliien-
das,bonumque lieni indurato remedium foris impofitum;nec feciiisffi quis bibere fuftineat.
Succi autem colligendi extrahendique rationem, Sc liber ad Papiam doce't,& Diofcori-
des breuiter oftendit. Extrahitur autem fuccus duplici modo,
i- Aut enim herba vnä cum fernine colledla, in aqua diebus quinque maceratur; coquitur
ctMau"f deinde donee,imminuta aquae quantitate, ipfa fuperemineat: vbi paululüm refrixerit,quod
minora, coctum pcrlmteum colandum Sc exprimendum eft: ppftea coLtum iterum coquenduml
doqec mellis habeat conflftentiam.
A»t
■ ecenti herba tufà fuccus exprimitur, qu H Aut èx r i Soli expolitus lignea rudicula Ihepids
■ «all donee infoiffatus fuerit i noctu verö diligencei: operiendus, ne à nodurno rore
®“° IL orès àenfari non finit) afficiatur.,
non fmit) afficiatur-
De Cy cl amino orbicularis
C y c l am jn u s o r b ic u la r is *
C ap. x i i i.
C y c l a r a in u s o r b i c u l a r i s r o tu n d i f o l iu s .
m
Præt e r Cyclaminumfevicinis ftuticibusautadminieulis citcuttiuoluentem,cjgem
alcerum Dio (corides cognominat,(unt eius^qui orbicuiari eft radice3a recencioribus ali-
I quotobferuatæ fpecies, ô£ qiüdem foliis differences. ^
Yna ac prima Cyclaminos foliis virec latis, angulolis ac bederx umilibus, ambicu leniccr
ferratis3 (uperiore parce in virore ni^ricaiicibus3 albicancibcis tarnen, maculis vanegatis^
vmbilicoüuemedio folij fubalbidojinferiorevero acprona partepurpureisj & fubindeco-
lorefacuratOjalias diluti'ore: flofculi ex cenellis pendent pediculis^deorlum nucances3 foliolis
Corum (urfum reflexis3& purpureo Violç nigral colore5non tarnen incenfojlplendencjodoris
exigui: fuccedunt capitula feminifera3in (piras pediculis contradis. radix bulbi aut rapi modo
in orbem circumada 6c aliquantulum in lacitudincm preffa3 foris nigricat3intus Candida^
rugasinarefcenscontrahit. | s
Alterius ac fecundx Cyclamini &c lata quidem (unt 3 (ed nequaquam angulo(a3 verum
quad rotunda, &ù nullis fuperiiis aut omnino obfcuriffimis apparentibus maculis ; (aturato
colore virent, inferiüs veto è punicante purpura rubent: flores prions iîmiles,at odoratio-
res. radix aliquanto minor. x
Tertia fpecies foliis iimiliter eft haud angulofis: (ed ambitU eorum,aliquantulum crena-
to i maculata base (unt, (ed vmbilico nigriore : flos intenfiore cölore purpura(cit,odoris fua-
uiuimi, radix quàm aliarum minor.
Nafcitur Cyclaminus locis vmbrofis fubarboribus $£inflluis, in vepribus, Pliniusaic. Ec
prior quidem harum in yeromanduorum,Verocaffum, ac Atrebatum finibus, altera in Ar-
duenna iilua, ac vicinis locis apud Belgas reperitur. Sunt îcaliæ, Germaniæ ac aliis regionibus
communes. Tertia rärior eft, fed camen Itàliæ non peregrina.
Septembri ferè menfe Gy clamini florent : folia inde noua fuccedunt, hieme virentia. (e-_.
Jnen fub æftatem fequentem ad maturitatem peruenit.
K ^ oJu-ivoji Græci appellant : dicitur &c
f àZo