Locus D io-
fcoridis
animad-
n e r f us.
Officinu-
rum error.
Durinigi.
quod fignifieatione cum Myoctono conuenit, inter fuffrutices ferulaceos vna cum Foenicu.
lo, Hippomaratro,Ferula,& fimilibus referc. Relinquitur Thelyphonon. Aconito Par4. J
lianchi Diofcoridis-iftud refpondet;de quo lib.ix.ita feribit: 9j)Ati<fw<»,quod m'opmev yoçatit
quia radicem fimilem fcorpioni habet, admotum fcorpioncm occidere aiunt; & eunuenil
uifeere poffe, fi Hellebore albo afpergatur.
Plinius de Thelyphono ac Aconito diuerfis quoque ac feiitmftis agit locis: Si de Thely.
phono quidem lib.xxvmap.x.vbi ipfum Scorpium dici,3t quæ apudTheophraftum,refers
de Aconito veto lib.xxvi i . cap. xi. qüo loco pleraque, quæ Thelyphoni font, repetit,qUï
tamen de Aconito non hahetT.heophraftus: ■
Diofcorides autemradicem non fcorpio,fedcaudæ eius fimilem modo ait]:
mopniou ùpà. Sedfortafle, vtapparet,diâio dpS, redundat, Si legendum cum .Theophnft0l
p/^a àitop7rtcp< - . , _ ,
Nomen autem huic Aconito ab ipfis cautibus, præruptis Si faxofis locis, quæ Græcis «A
im,effeOuidius Metamorphofean vii.fentit:
Oit1 najeuntur dun viuacia caute,
t^igreftes Aconit a Aiocunt.
Acoriitum autem quod deferipfimus, herbarum ftudiofi,plurimi quidem, Doronicum I
appellent: Officinæ pharniacopoeorum paffim pro Doronico quoque radiculas huius me|.
camentorum cbpofitionibus admifcent.Quod tamen Arabes Doronicum nominanqiliud
longé ab iftoPardaliancheeft.Hocenim Auicenna Stràngulatorem Leopardi: illudverd
Durinigi appellat.Strangulatori Leopardi foas ex Theophrafto &Dio(conde vires afferibit:
cap. videlicet dçlxxxv.Durinigi verb calidum 8c ficcum aitintertiogradu, cap.ccix. Cui ’
& ipfe Arabs confentit Serapio, Doronicum in tertio conftituens ordine calfacientium ic
reficcantimà quo temperaméto PardalianchiS (vulgb diili Doronici) multii abfunt radices.
Nulla etenim amaritu do, nulla acrimonia,aut fimilis guftabilis qualitas in iis fentitur, qui
tam intense vel calidas velficcas elfe oftenderequeat. Præterenim euidentem dulcedi-
nem, fi quæoccurrit guftantialia,èa omnino qxigua eft. Atdulcedo non exceflum calorie
vel ficcitatis oftendit, lèd temperiei mediae, ac temperatæ proximæ vicinæque propria eft.
Ac proinde huius herbæ &radicumeius qualitas haudlongèà temperamenti mediocri.
tate reeedit. Videtur autem nonnihil tepidæ ac clementer aridæ obtinere,vbi inaruit ac re-
ficcata eft, Facultatis; fed recens & focco madens frigiditatis non eft expers.
Admifcerur, inquit Diofcorides,oculorum dvaj'iroif, fiue dolorem fopientibus compoli-
tionibus: Si prodefle propter hanc qualitatem recens ad oculorum inflammationes poceft.
Occidit, idem ait, pantheras,foes,lupos, Si omnes feras cum carnibus obietformjheo.
phraftus verb non eo modo,fed vel folium,vel radicem gënitalibus inditam, oues, boues,iu-
menta, Si omnes quadrupcde.seadem die interimereait: potatam verb radicem aduerlus
'fforpiqmim idtus prodefle feribit. Quod haud exitialem homlni, led npnnüïïis tàntummo-
"3b animantibus herbam hanc au t eius radiccm effe oftendit : id quod euidentibus experi-
fnentis eft ebmpertum . Conradus Gefnerus eriim vir noftra ætate dpâiif. Si diligeiitilT.
rndltorum explorator, refert fe,in epiftola qvtadam ad Adolphum Occonem, radices huius
recentes, fidcas, intégras, ruelle çonditas,in pollinem tritas fæpè ingeffilTe,& quo hxc feribe-
bat die,ex aqua calida drachmas duas radicum cbntritarum haufiffe, neque inde vllam mu-
tationem fenfilfe : ægrotis fæpè etiam illam, & per fe, & cum aliis mixtam vtiliflimè comu-
luiffe.Iam & Officinæ pharmacopoeorum pro Doronico haclenus hums radicibus (licet
. pérperàm)vtuntur,hullo tame euidente periculo.Canibus autem letifetum iftud Aconitam
èfle,fatis'_ççrtum Sc compertum, quod Matthiolus haud facile credidit, donee tandem m«-
nifefto exemplo verum elle comperit: vt in Commentariis fuis confitetur.
Feruntitém,Diofcorides addit, huius admotam fcorpionibus radicem ipfosrefoluereac
isnauos efficere.rurfus verb eofdem Veratro appofito éxcifâri. Quod &c Theophraftus iis,
quiffop ràa ffcripli mus, verbis teftatür.
De AcomtisLycoclonisydrfrimumdemaiorelutco. C ap . i x .
A bLycodoni genusmultæreferendæ occurruntherbæ:pleræqueluteicolorisfloreni,
aliæ cæruleum aut purpurafeentem proferunt.Inter lutea maius quoddam; minus uue
paruum alterum.
Maioti Lycodonö luteo folia font ampla,in complures partes confed:a,Platani foliorum
■ H fimilitudine, fed profondioribus diuifuns, haud (vt perperam Dioicoridis ereffl'
rat«.? plaria legût) fed/uKe/7îej(,ideft,minora,re(plendentia,acnon ra'rbnigriorajfuperioreneu1'
pe'parte; inferiore liquidem magis inalbicant: caulis bipedalis,6c quandoq; altior,rotun®lS>
1 P E M P T A D I S T E R T I A E L I B . I I 1I. 4 3 9
A c o n i tu m L y c o ä o n o n U it c u n i m a iu s , A c o n i t u m L y c o ä t o n o n e x C o d .C æ l à r e o .
kuis,ad latus nonnihil inclinans, Si neqüàquam in return red:è aflurgens,in ramulos etiam
fobinde diftufus : flores ordine fopra inuicem digeruntur , colore pallentes fubluteo : femen
incorniculis higricatrradices vt plurimùm nigræ,multis cirris craffis Si flexuofis implicatæ.
Inopacis Semontanis virer. Reperiturin Alpibus, tum Si in aliiscomplurimis montibus,
iacnonrarb inmontium conuallibus : Si plerifque locis ampliore caule amplioribusque fo-
liisjuonnullis humilibus ac minoribus;dilutiiis etiam quandoque yiret,interdum &flos pal—
;lidior. Diofcorides in Iuftinis ltaliæ montibus plurimùm nalci refért.
Platani autem huic folia tribuit, fed crebriore diuifuraac minora: caulem Filicis tenuem,
jcubitalialtitudine vel ampliore:femen in filiquis oblongis:radices veluti marinarum fquilla-
nim nigras.Cum ifto refpondet (exceptis foliis) cuius icon in peruetufto manuferipto G fæco
;codice reperitur, qui Viennæ Pannoniæ in locupleliffimabibliotheca, àD. Maximilia-
no ll.Imp. Aug.inftit uta,afferuatur. Folia ei font non omnino vt Platani,fed lata,& ambitu
! ferræinftar denticulata, caulis tertuis Si læuis, filiquæ tenues Si dblorigæ: radices non modo
cirros; verùm ipfas fquillas marinas referre videntur.
Aconitum iftud Diofcorides AvxUwtqv Si xmUSvov cognominat: Arabes Strangulatorem
a|lip,ideft,lupi: nonnulli Lupariam.
Primo loco defcriptum,quod fatis cognitum eft, Germanis c!Bo(fet»Urf):Belgis 3®o[fistooj«
N Hifpanis Teruamata louos:Galli tue loup dicitur:Officinæ plerçque Napellum luteum.
Alterum,cuius imago in Cæfâreo extat Codice,LyGodonon tertium,Ponticum cogno-
®inatum,elTe poteft.Trium fiquidem Lycbdonorùm in Diofcoridis ex,emplaribus occurrit
( Uientip : quorum vnum Venatores, reliqua duo in foum vfom Medici vertere,equibus ter-
I tium Pomjcum nominatur.
; Exiftimat tamen Marcellus Virgilius, quæ de primo &: altère traduntur, fpuria effe,
^vnicum tantum à Diofcoride deferibi, quod videlicet plurimùm in Iuftims gignitur
;-«iontibus. - •
A c c n îtum
Ly co cl on 5
ex Codice
CefarfQ,
I.1