4 9 0 R. D tO D O N A E l S T I R P I V M H I S T O R - I A E
habentadeôcompaftam,vt dentibus vixdiuidi queant. Taliaenim exigua mole, cotpo„
plurimùm nutriunt; qua: verô ijs furit contraria, quæque dentibus facilè franguntur, fra£^
que rara & laxa apparent ,mag'fia bible exiguumredduntalimentum.
Vtmedicamentum veto foris impofitum,primi eft ordinis excalefaciehtium,non tatnen
ncc teficcare, nec hume&are manifeftè poteft. habec eciam quiddam lentoris obftruentif.
que naturae.
Tririca.Diofcorides ait,‘cruda in cibis teretés lumbriccs gignunt : canum morfibus pro,
funt mania & impoiita.
Farina cum Hyofcyamilucco ira ponitur aducrfus neruorum rheumatifmos, itemcontJ
interaneorum inflationes : lentiginesex aceto mulfo tollit. Setaniorum farina contra vent,
natos idus cum aceto aut vino impoli ta prodeft : eadem fi décoda in glutini modum delfi. I
gatuf,cruehris excreatiombus fucçurrit: contra tuflim & exafperatas arterias,cum Mentij
&butyro décoda efficax eft.
Tficuriyvpuç fi ex aqua mulfa aut hydrelæo decoquatur, omnem difcutit inflammationî,
„ Furfures autem in acri aceto decodi lepras remouent, &: incipientibus timnibiis iiaflam. I
matïônibus commode imppnuntur : cum Rime verô decodo codi, turgentes mammas le.
*' -dant,iMperarjimidibusauxiliantur],&torminc(fisprqfunt.
■ : Siligiiiisgrana,Pliniuslib. x x ii . combufta St tritain vino Amineo,oCulis illita,epiphoris
fedant. Tririci verô combufta, ijs, qua: frigus vfferit, præfentaneô funt remedio. Farina«
aceto coda, neruorum contradtonibus auxiliatur. Furfures tonfillis faucibufque gargarizj.
tioneprofuntr ' ' ■ 1 \
Ve Tritico Typhino. C a p . i j .
Tiitiairn Typhiuum. D l P VR.verô&taliudfrumentiquod.
JLV dam genus, grano oc culmis irmcumre.
ferens, quod culmos quidem habet breuioresac
tenuioresjfpicam verô ariftis longis & duris Hor.
deifimüitudine munita ; granum autem durum,
detilum, colore fujuum., T ritico minus, quoique
facilè èglumis fuis exteritur.
'Nafciturin quibufdam Hifpania;, acmfula-
rum Fo rtunatarum agris: Phalaridis enim femini,
quod illinc aduehitur , permixtum reperitur:
vnde colledum atque in hortis latum, ea qua
depidum eft forma prodiit.
Sufpicari quis poffét,femen hocT ypham effe,
cuius Theophraftus & Galenus meminerunt.
Sed cùm Typhæ granum multiplicifolliculoin-.
clufum difficulterdéglubatur,huius autem facile,
Typha propric elle non poteft: licet tamenex
Typha nacum ,& degeneratum elfe poffit; nam
quod ad reliquas notas actinet,ei fimÜlimum eft.
Inter eaenim quæ Tritico ac Zeæfimilia, leùif
fimum ell,tenui ac fîmplici culmo affurgit.vcde
T yphaT heophraftus (çribit.Seiften eius paruum
quoque eft ÙCexile ydënfum item Srcoaftum,
atque polorequàm Triticum magis ruffo,vtGi.
lenus de Typha fcriptum prodidit. Iam ic fpicâ
ariftas habet longas ac duras, quales Typhæelfc
ex vetefum plerilque locis manifeftum eft.
Quæ omnia tam magnam huius frugiscum
Typha fimilitudihem oltendunc, vt planenon
' aliud, quàm ex Typha Triticum ac Typhinuia.
quoddam Triticum effe videatur-Nam &Typha,audoreTheophrafto,in Triticum traiA
fi pifta ac purgata/eratur.Rationi autem conlentaneum videtur,Triticum ex Typhanatuà
fimilitudinis plurimum cum ea rerinere, non feeds ac T riticum ex Zea genitum, quode»
mofpicaqueZeamrefert. ,
Triticum Huic non admodum diffunile videtur.quod HieronyimisTragusTBdlfcIj ^htjcn/iwj
j Tsmntm ëft,T riticum Italicum àuc Romanum cognominat : nam & huius fpica ariftas habet longas
Scafperas; eft tamen culmis,fpicis,atque granis malus,(picas etenim habet pleniores.rownr
’ d.orci-« j
^oj-oPquequamTriticunijfemen verèfadcherrimuatqueTriticeofimilejVtiTraguS refert.
Seritutfrequentiüs in Alfatia,rarids in iilijs Germania: regionibus,idque locis potiflimum
Ihontoüs, prarlértïm vbi apri ffuges depafcuntur, nam ab hoc vno fere abftinent, quöd du-
L0ribus eius ariftis öftendantur.
V e p A n e e x T r i t i c ó . G a p ; K i r
Cot i i iCt fVK p'ahisexomm quidem frumento.fed ex Triticblongè prreftantilfi-
jjius. Veluti etenim Triticum reliquis omnibus frugibus praftatyita & exTritico panis
Liquofum omnium frumentorum panificia antecellit.
1 Sunt huius panis aliquot genera,’ qua: a T riticea: fariniE partibus, primaria differentia: no-
jnina accepcrünc •
Moliti liquidem Tricici partes quidam temiiorès funt ac puriores ,’alia: craffiores im-
nuriore^ue, quas inter fe com mixtas-ac confufas, tota farina continet. F puriffuna, niolliflima, nec non tenuifflma ea eft,qua: ab omnibus furfttribus exadiflïmè
LpUrgata.Dicitur h^c Latinis Flos & Siligo,tranllarö a candidiore ac leuiore Triticondnn-
Le,quod proprièj-vt diximus,Siligp nuncupatur. Gnjcivocéa Latinis mutuata hane partem
lihijw appellant, proprio,vti Galenus ait,1 noniine deftituti,' inquit, G raxum nobiendc
antiquum-jOiAiyii; verö neque Grqcnrii,nequeipfam aliter poffum exprirnere: lib.i;
be aliment, facul. Alij tenuiflimamhanc partem, ytfpuv; ac watWAW appellari exiftimant.
Hefychius tartten yvftSnir Jtpm l óuriym&v liue con.ufaneunï interpretatury & vnuWAery
Hordei Mihique non fatinae tenuiffimuni; fedaAdi&t AtvTw; hoe eft, fariuam tentiem.
F Plinius puriilimam Triticiflirinam Latinèetiam Pollinem nöijninat, fte tarnen vt inter
feumScflorem difcriminisnonnihilfaciat.Flosfiquidem purilfiHiaei'eftfarina'Siliginisyfiue *
andidioris Tririci, Pollen verö Triticialterijis. Pollinem, air, appellant in Tritico y.quod tciui.
feoremüvSiligine. Veruminhocfignificato Pollinis nomen a Cornelio Gelfonoh vfiirpa-i'
lur, qui per Pollinem impuriorem ac furfuracêam firing parteiix incelligit; vtpore ex quo
(panes fiunt qibarij, auropyris impuriores infirmiorelque > veluti h ic ipiius verba lib: 11.
mxvin. euidenter commonftrant. Ex Tritico firmiifiaia Siligo : Simila deinde, cui nihil
Ldemptumeft (quod kurmvePf Graeci vocant) infirmioreft: ex Pollineinfirmiffimusciba-
fius panis. Qua: Corn. Cell! verba cum ijs conueniimty qua: a Pauló lEginëfa hdric inmó-
üuni fcripta lu n t,li b. r. cap. L xx v i n . 1 $■ T o tnfxióu.-
Lth: , Töf&e o avyzójuiToc^o dl piracy: cïfyiüc, It t c v piC'fa:
Qupdcum Marcéllus Vergiliusobfémauerir,acin Commentarijs, quosinDiólcoridéth MsraBt
ediditffriptum reliquerit, admirari animo fubit,qua ratione vel argumentó ihduiftus Polli- " T
hem exiftunare potuerit tenuiffimumpuluerem magis effequam tarinamyqualis circa ïno-
las plerumque,& loca in quibus panis pinficur, parieobus ha:rens inuenitur. .Nam lïpanis ex
PollmejCibarius, aciuGreipa Graxorü relpondet, (vt ordo iplè oftendit) Pollen Gom. Celjo1
bon puluis vel farina tcnuifflmay fedaliud nihil effe poteft,quam fordictiorfarina: pars, fiir-
| lüjïi multum habens,ex qua puriffima molliffimaque farina excuffa eft. Ex Polliue fiquiu
Beracibarium panem ,poft auïfftsn/gpt/i Gelfus Collocateodem videlicet loco j quo apud-
picos pu7mgp$. '■
I PollFloremfiuéSiliginem,SijnilagOjq u a : Similaéft yiGt^cisotptéJkMididrty& teus/«<:7^o.
RuisquÉdam farina pars, léd Siligine impurior, vtpoté ex qua non omnes eieufli lüntfur-'
pres,fed cralfiorps tancum repurgati: medium videlicet quoddam genus inter florem & fa-
finam confufaneam. Laudauit hanc Mattiali« in Xenijs hbcdifticho:
. 2 ^c c d a te s p o te r is SimU n um e ra ire n ec vfus, , ’
Pijlori u n i e s c um f i t & Apt a coquo.
Ex craffioribus verö molitiTritici partibusyvna quidem impunórytjuadam Si furfuracea
pina eftyex qua Flos fiue S.ligo ,hoc eft, tenuifflma fafina: pars excuffa eft, altera veto cral-
Porum parciüm furfures funt. Priofem Corn. Celfus,vt diximus, Pollinem appêllanvnde Sc'
pcufforia per qua floris fit fecretio, Pollmaria Plinio dicuntur. Pofteriorem veteres Cani*
F»Qr*ciTrmgpL nominant, Palladio cretura eft, plerique vcriculos &S exta TritiCi dici va»
jfflt: alij Grace xve/èiu appellant, qöas tamen Galenus Hordei purgamenta mterprecatury
Pexpofitioneling uarum Hippocraas.
I ^ horum omnium medio tarina eft, omne$ frumenti parteSin fe continent cui nihil vel
E°ris velturfurum deceflic, Latinè Farinam dixeris contulaneam ,■ Grïcci eommuninomi-
hunpupant.
I f x hac panis cotluS ierórégw nominatuf, SC avyjcofjupep y quafi confufaneus, quöniath cay 4>UT'^ f(
f Jtus non fit,fed fimu 1 omnia ferat: item Sc ccA<sti&.vis y s tscirgtsop: actefte Hefy»
P 0 ,y v ^ 5.- •
Sed