3 $ 6 R. D O D O N A E I S T I R P I V M H 1S T O R I A E
Dodrantalis herba,mollis,hirfuta, Sc aliquanculumramofa,foliis ramulisque Alperuls. |q.
res aus aerulei in breuibüs pediculis e fummis virgulls emicanc: fernen rotundun^paruin,
geminatum: radixtenuis ,oblonga,rubet.
In Flandria plerifque agris fponte exit; annua eft, fed ex deciduo feraine feipfam fait,
Plinij Alyffos ä plerifque creditur, quem ab Erythrodano flue Rubia foliis tantiim raraif.
quc minoribus difterre ait. Talis autem non modo ifta, fed Sc odorata Afperula eft; fed g0,
huicalbus, illi verb cmruleus Galenus Alyffo florem tribuit czruleum, Difterre tarnen
Galeni Sc Plinij videntur.
Galenas enim Alyflon foliis defcribit opair'iov, id eft, Marrubij; differentibus videlicet
multum ab Erychrodani foliis.Sufpicari fortaifis hinc licebit,Plinium perperäm pro Mann."
bij accepiffe Rubiae; atque hinc Alyflon Erythrodani foliis fcripfiffe.Nifi Erythrodanum,cni
fimilem perhibet efl'e Alyflon,non Diolcoridis,fed Theophrafti lit Ereuthedanon,quodfo.
liis Hederaceis rotundioribus effe, in capite de Rubia oftendimus. Atque ita poflet idem
eflc Galeni &C Plinij Alyffos, fed ab Afperula cartulea, Sc iimihter odorata,longe diffidens.
Alyffot De Alyffo autem Galenus lib. it- De Antidotis in compofitione Antonini Coi fic fcribit;
Galeni» A’/Vuarbc ßorüvti 7TQgtr'iou 7ntpii/fyiQ$v<ju tfi //aMot' <a%e Ta tTtycity#
avSsf Sf ipipa ■ xuiwifyr. id eft, Alyffos herba eft Marrubio perfimilis, fed afperior, & mafts
fpinola circa orbiculos: florem fert ad caeruleum vergentem- Quod Sc a nobis cap. n.ij.
bro 1111. Pempt. prima oftenfum Sc pluribus verbis defcriptum eit.
Alyjfu Plinijautemhzcfunt verba sDiftatabeo(fcilicetErythrodano) qui Alyffosvocatur,fo.
*’**»• liis tantiim & ramis minoribus. nomen accepit,quöd ä cane commorlos rabiem fentirenon
pltitur, pocus exaceto Sc adalligatus.
Ceterum Afperulam odoratam appellant plerique etiam Afpergulam oi|oratani:alij
Cordialem 8cSteilariam; Germani /HTi>frcn3Öt/A3alDine!|ftr: Galii Muguet-. nonnullietiam
Germanice icblHIraut/ liue üeuermipt/ id eft, Iecorariam flue Hepaticam.
Faeultatem h*c Afperula Gallio aliquatenus fimilem habet,led tarnen imbecillior. fer.
tur in vinum conieifta hilaritatem efftcere, cordi ac iecinori prodeffe.
De SfurU Afpcrttgtne. C ap. x x x m .
Afperago fpuria. v M Afperuhs Sc Aparine affinitatem non-
V_1 nullam obunet, filueftris quatdam & fpu.
ria Afperugo, Praetereuntium veftitui hare non
minus quam Aparine adhatret. Cauliculos pro.
mit öblongos, tenues, teneros, angulofos, arti-
culatos Sc afperos : folia c iingulis bina, term,
quaternave, non contra femutüö necorbicn-
lariter, aut radiantis in ftell* modum difpoiita;
fed ad vnum cauliculi latus enafcentia,qu£ob-
longa, latiufcula & afpera font. nonnullilquc
foraminibus pertufärflofeuli ab oppoiito folio-
rum latere , ex latioribus quibufdam loculis
prddeunt carulei. fuccedit in his fernen par-
uum , nigricans: radix tenuis eft.
Secus vias,agrorum margines,hortorum lepi-
menta,quibulda locis apud Batauos repercum.
Maio ac Iunio menle cum flore viget.
Alyflon,& prelertim Plinij,hanc facerenon-
nulli laborantjCum quo tarnen parum autnihil
conuenit. Ad Aparinem Sc Afperulas referre
nos maluimus,& Ipuriam Afperuginem nominate,
donee certius aliquod eius nomen cog-
nit um fuerit.
De facultatibus huius nihil eft quodaffers-
tur,incompert:e Sc latentes liquidem eius vires
' adhuc funt.
De Cruciiu. C ap. x x x r i n .
A d Rubia: Sc Aparines fimilitudineffl all
quo modo etiam Cruciata accedit,
mollis & hirfuta herba: coliculitenelli quadranguläres,geniculis articulatiffoliaefinguli*
'' inter-
P E M P T A D I S T E R T I A E L I B. 1. 3 57
- Cruciata, I , Rubia marina.
linternodiis quaterna, decuffata, breuiora, fed latiora fere quim AparifteS: Holes exigui, co-
|ronæ modo verticillatim cauliculos ambiunt ,colore dilute inter; âd quern e Ÿiïidi tola ipla
finclinat herbal radices fübfunt perquàm tenues. ä , .
1- Iuxtafoffas,aquatum riuulos-, Sc quandoque agtonimmargines, inter fences, a Maio in
jfintm vfque æftatis reperitur ; Sc quidem cum flore. , , ; j £
Cruciatam autem ac Crucialem nominat, a foliorutti in ctucis formant decuflato pqfitu.
Huic autem limiis, & alia qua'd.un locis exit inanrunis, caulicirlrs Sc decuilaus loins cum
jreferens, quam Rubiam appellant marinam. . , . ' , , q.
Ceterum facultate Cruciata nonnihil videtur habere adftriclionis, fimul cum reficcatio-
ine. Receiltiores inter vulnerarias dictas numerant : SC récentes aiunc ramices hac curati
;poffe,decodto eius aliquot diebus epoto, herba veto ipla loco impofita.
è
STIR