to’/*«
$ 0 2 R. D O D O N A E I S T I R P I V M H I S T O RI AE
liloto autem Sc Papaueris calyCej dolores finit,qui latus excruciant: aduerfus inteftinom,
inBationcSjCuin Lim(emine.Fanogrxeo & Ruta impofnaiuuat: ftrümascum pice liqui^
cera.oleOj&impubis puen vrmn.ad concodioncm perducitxpm Myrto veto _aut Luiti(-C0)
aut Malicotio,aut iilueftnbus.Py.ns,aut Rubo, alui profiuuiahftic: podagricis mHamnwtio.
nibus cum Coroneis aut aceto ptode^deeofta in acri aceto, modo quo ai/z« Auojc, & calida
jmpoiita,lepris medetun ' . .
Eft autem dun At/015, Pelagonio audore,miftura xqualis Faenigrxq, (emims b u f a r i -
nx Hordeacex. , n ' •
Cremorvertj farinx Hordei ex aqua,autcum pice Sc oleo decodus, puri mouendo. cft;
cum aceto fubadus,itidem&: cum pice, contra articulorum fluxion.es prodeih
Habet prätereä &: Hordeum mukiplicem vfum,namex eo Palana> Polenta yMazy; I
Mai turn SC Ceruifia conficiuntur, de quibifs deinceps.
Be Ptifana. C a p . x v 11.
Pt 1 s a n a iS tHIcshv dicitur,& nomen quidem commune omnium frumentdhinm
corticibus fuis,ife ‘SvnTiooeiVipurgatorumeffe poteft, fed proprie tamen Sc peculiarittrI
non aliam, quam Hordeaceam Ptifanamflgnificat,quxiimphciter ac citta adiedionemI
•ifivsdnnuncupatur. Nam ft hoc modo ftumentorum aliorum quorumdam femina mun. I
data alicubi (quod tamen.rariflimum) Ptifanx nominentur, frumenti appellatio coniungi-
tur. Ita Hippocrates lib. «fel naS-d» Sc Dlofcor. «fe *ezd<S» cap. f » " mejLvlw., ex
Oriza Pcifanam Plinius dixit: ad Hordeacex nempe Ptifanx differentiam,proprie Sc iimplf]
citer Ptifana: nominatx.
Eft autem Ptifana hxc aliud nihil, quam Hordei granum a membranis Sc corcicibus fuis.
® mundatum Sc excorticatum.nTior«!>,id eft,macerare,tundendoque expurgare hoc op'ortet,'
ac in Sole ilcGare,delude rurfus lif/ojeiv, rurfufq: ad folem i iccareQuod auteni tenuc ex eo
decuffum eft, ipfi infpergendum ; hoc enim iplam conferuat, vti Didymus in Geoponicis.
Humedat autem Sc refrigerat Ptifana, eduliumque eft ( Hippocrates ait tym
tomndwt) in aeutis morbis, reliquis omnibus frumentaceis prxferendumFNam vifcoiirarJ
' eius leuis, continua, iucunda,lubric.i, & mediocriter humida fitim minime infert,05iliquid
ablui eo'er,probe abluit: non adftringit,non male turbat, nec in ventre intumeicit, cumlal-1
tem ,vt aecet (Galenus addit) fuerit parata: hoc eft, quando in codionequaih plurimdm in-
• tumuerit,poftea igne lento, per multuni otiuin in chylum fuerit redada, acetum tunc eiad.
mifeetur, cum plane intumuerit: vbi verb coifta exade fuerit, fubedendi tempusdalem te-
nuem iniicere oporteti Oleum autem ft initioTtatim adiecerisfcodioni nihil nocuerf$,aIi»(j
tamen nihil mifcendum, nili velis Anethiaut Porri quidpiam,.idcme initio ftatim: admifee-
'te . haec Galenus. ^
' Noftro tempore raro aut numquam horum aliquod additur, fedfacharum fere,& aquae
Roilsalbisftillatitiaeiadmifcentur;&fubinde Amygdala aliquot amara,vt palatogracipt
fiat: aut feminum Melonum vel Gucumeris nonnihil,pfxfertim quando impenfuis refrige-
fandum, aut fomnus ea conciliandus eft. Admilcetur ei Scnonnumquam Amygdaloruin
dulcium yi/'Aoe, fluefuccus, (Officinxlac Amygdalinum vocanc) prxfernm cum ajuumll
quidiorem cohibere vtile eft. - . .
Fit item ex Ptifana potus, quern Officinx Ptifanam nominant,cum tamennec Ptifana,
nec Ptifan^^uAo'cfiue cteinor iitjfed eius tantum cenuiusdecodum,ipiiusfubftaMixparam
aut nihil fetinens,quod fere non ex fola Ptifana,fiue Hordeo mundato, fed Sc ex Glycyrrhi-
za,Sc Vuis paifisadditis,decoquitur.Quaratione parata potio vtiliseft iisquiinflammatioK
pulmonis, partiumque refpirationideleruientium,velrenum veficxque exulceratioiiM«!
inflammatione laboranc. . . . . .. 1,
Plus alimentifinquit Diofcotides) Ptifana ob cremorem in decodione redditum praiber,
quam Polenta ex Hordeo tada. Contra acrimonias atque artenx afperitates exulcera.uonel-
quepollet.
Be Polenta. C at. x v m .
Po l e n t a Hordei frixi farina eft, quam G ra:ci proprie « A n omi n a n t : quamq11?
fubinde to a Afy'mv nomen de omnialia,pradertim rudiore farina,fed improprie,dit'1IJ!'
Pluribus hxc,Plinius ait,fit modis: Graeci perfufum aqua Hordeum ficcarit node vna,11
poftero die frigunt, deinde molis frangunt . Sunt qui vehementiiis tollum, ruiiusexig^
aqua afpergant,ficcentque priusqulmmolant : alij verb virentibus ipicis decuflum W
deum,tecens purgant, madidumque in pila tundunt,atque in corbibus eluunt, aciie® I
Sole,rurfus-tundunt,Sc purgatum molu-nt.- . '
; Galenus ex recente Hordeo mediocriter frixo,laudatiffimam fieri ait,atque ex has Mazas
' pr*parari > deficiënte autem recente Hordeo ^nonnumquam Sc êx aliis iplam confici, orn-
i genlque fedè fadam boni effe odoris, earn verb fuaueolentiflimam, quz ex optimo Sc recente
Hordeo, quod ariftam nondum habet ficcam, eft confeda.
pxiguum autem corpori, vt Galenus quoque tradit, Polenta alimentum dat, 8c priuatis
quidemacabomni exercitatione abftinentibusfatis multuni;lis verb qu; quoquo model
extreentur, minus quam fatis eft.
Deficcatverb multo magis.quam Hordeum: aluurrietiam (Diofcorides ait) cohibec,&:
inflammationes mitigat.
De Ma&a. C ap. x i x.
Ma za ex Polenta humido aliquo pefmixta Sc fubada cOnficitur . Et aliqua quidem
cum fola aqua fubigitur, alia: verb aut cum vino, aut cum oleo ,aut cujn melle, aut
!cum aliquot horum permixtis.
Cum aqua autem earn fubigi; prxter (Jiiod ex libro Hippocratis De dixta fecundo fatis
euidens fit, teftis quoque eft Xenophon fexto vrcuJ'efctf Gyri, vbihicconcione conuocata,
indites fuos ad aqux potionem adhortatur, Sc a confuetis non admodum receffuros often-
dit. Kid 3$ o^y^m),dX<fmimei,uJ)a.-n tUn nd'Cou iS-let I Sfud/matru, Hjiai <AI
IdjftmvTov apiWiidelik: Etenim qui 'Polenta viditat, Mazam aqua permixtam edit; Sc qui
pane vtitur, panem aqua fubadum.
Subigivero Mazam, & cum vilio, fix Hippocratis libro de internis affedionibus appa-
[ ret,vbi in heparico morbo, cui fuffocatio accedit, Sc Uimlitei in coxendicum dolore, eaml
[quavinodulci fubada eft,nonedendumconfulit.
I Idem Mazam oleo Sc melle quam maxime fubadam, intypho quodaffi eodem libro
exhibendam prxcipit.
Hefyclhus verb interpretatur, Polentam aqua & oleo permixtam.
I Eta prmcipio, Athenxus ait, popularem cibum ex Alphitis, Mazam veteres vocarunt, -
ipfamque prxparare ucirrm dicebant, poftea verb neceffarium vidum, ob intemperantiam
varictate diftinguentes,ftudiofeque paularim immutantes, nomen ipfum iMazx in /xarnavf
Ecommu tarunt, ita appellantes omnem cibum magnificum; verb ipfoS cibos prxparare
dixerunt. Atque inde forcaffe, qux ex Amygdalis Sc f aecharo placentx conficiuntur,
[111 Officials Maffepanes, hacxtateadhucnomiiiantur. „ .
Porrb Maza,vt Galenus ait, panibus Hordeaceis xgruis eoncoquitur;magifque ventricu- nu. '
[lum flatu implet, in quo etiarn li diutius manferic, turbatioftem excicat. Citius autem fub-
[ducitur, fi commixta diutius fuerit ac fubada. Quod fimel quoque addacurj citius euam
fob id, ventrem ad excrerionem incitabit.
* BeCrimno. C ap . x x .
P * im n o , inquit Galenus in Commentariis libri fecundi prxdidionum Hippocratis,
V^craffior Polentx pars appellatur,que grandiufcula effrado inuehitur Hordeo,refugiens
videlicet molx exadiorem confradionem . Diofcorides, quem Galenus etiam lib. De fa-
cultat. fimplic. fequitur, non Polentx modo, fed Sc Tfitici,Zex,ac 01yrx,fiue antea toito- •
pum, fine non toftorum craffiorem fannam KeJueoe appellac, Crimni nomen ad rudiorem
tcrafTioremque farinam cuiufuis frumenti transferens.
■ Solo molx diferimine ac triturx modo a farina flue differ:. A^e?« enim dicitur a'/uv^c.
|quando granum in tenuiffimas partes quam exadiffime contritum eft; xejtfaor. verb rudior
,fanna,quxfragmenta maiufcula ipforumgranorumcontinet. , ' ,r
noASr,ideft,pultem ex So faciunt, inquit Diofcorides, qux abundealit,facile conficitur,
ptaluum vehementiiis aftringit,li Zea exquafit, prius torreatur.
De Malta flue Byne. C a p . x X I.
]y/fA l t y m a recentioribus nuncupatum, ex Hordeo quoque fit. Nam ipfum Hordei
J. V Igranuna eft.primiim donee intumuerit aqua maceratum, quod deinde germeh'emid
[ "■ ’ac poftremo cum ipfis germinibus flue enatis ligulis reficcattim eft.
f Heiiccatur autem frequentiffime ignis calore,quam ad hoc cbnftrudus Fornax per exigua
puamenta admittiriraro verb abfque ignis fubiidio,idqUe noiinifi xftiuis menilibus \ftgfentd
* ^vCUmin M hn l-vm ^minpnrirvt'p Iaz-a norflAfA “>cum in tabulato,eminentiore loco perflato, rteonnunihtoerr fparfum/xpius per diem _v_e_r_t:i_t_u_r.
1 n h ° r J®out/ Germani bJialfj/recentiores Malcum voce ä Germanis mutuata appellant
I * ,s n rzcu.s medicus, Hordeum hoc modo prxparatum êdriuinominat. '' . j
f Berx flue Ceruifix decodionem conficitur, Sc laudatiifimum quidetrl Martio SC
APr‘li menfibus. ' ^
Quali