R. D O D O N A E I S T I R P I V M H Î S T O R I A E
Nynifhïa lutta païua. • Naicitur vtraquein paludibus, ftagnantibus!
aquis-, amplioribus folfis , 8c pigro lapfudik
bèntibus riuulis,ad fubinde fluminibus,
Maio ac Iunio flo'ret.
Prater vero fuperiores duas NymbhaasM
aliam lutcam minorera luxurians natura pro.l
genuit. Hæc à radice craflîore,& quodammodè
geniculata fi bras aliquot tenuiores, hinc indel
iparfas promit, 5c in longis pediculis folia, tu®
&cauliculos faftigio floriferos,qui abipiisga
bris,qua parte radiculasfaciunt,exeunt:folialaJ
ta,quafi fotuda,glabra veluti Nymphase lutea I
fed minora,necpalmo ampliora,aquæ limiter
vtillius fupernatant: flofculiparui.&luteipjJ
ticulatim prodeunt ; fuccedenre capitulo multol
quàm luteç minore. In irefidi Rheno apud Hol-I
landos frequens,tu & in aliis ftagnantibus riuis.1
Floret vnà cum maiore.
Iam &c alia quedam parua eft,folijs rotundis,*
minutis, haud multô quàm Braflicæ marine
maioribus,flofculis albidis,frpfl:u veluti Cappa-J
ris, in quo femina qualia Papaueris.
Apud Bohemos, in aquis ftagnantibus hancl
prodire, aucfor eft Matthiolus.
Græcis Hujuifata, ac Latinis fimiliter Nyirt-I
phæa, quôd aquofa loca amet, dicta, auûore
Diolcoride : Officine Nenuphar nuncupanc.|
Apuleius Latinè aitappellariMatrem Herorla-j
niam,Algam paluftrem, Papauer paluftre, Cia-!
uum Veneris ac Digitum V en e r isMàrcellusl
peruetuftus aucfor, Latinè Clauam Herculis,5c Gallice Baditin nominari refert. Germani
SCBaffet mon/Jfyanuuri? /^arfîrang/ ©«Wumm/OBaffer ©dgtn /Belgeflompai appellant,
QiWxBUnc d eau. Lutea: flos êAsipagst,vtDiofcoridesrefert, dicitur.
Habetautem, Galenusait, Nymphasetum radix, tumfemendeficcandi vira cicramor-l
fumritaque ventris profluuiacohibet, lemenque fiueperinlbmnia,fiue alio pacio immodi-j
cèproflucnsretinet. Iuuat porrô ètiam dyfentericos. •
Ceterùm Nymphéa quecandidam habet radicem,potentioris eftfacultatis,vt&mu-j
liebri medeatur profluuio. Verùm & hxc ,6C ea quoque que atram habet radicem, ex vïlio
nigro auftero bibitur : nonnullam vero habent 8c abftergendi potentiam , itaque 8c alphosl
fanant Sc alopecias: ad alphos maçerantur aqua, ad alopeciaspice hquida. Sed ad hxc 1
aptior eft ea cuius radix nigra eft,fieu ti ad alia, cuius alba, Galeno au&ore.
Theophraftus, qui vnius Nymph ax’ tantummodô meminit, Folium,inquit, magnum
fuperaquam habet, quod fanguinem fupprimit ,fi tritum vulneriimponatur.
Diolcorides,Radix,ait,Nymphee(albe videlicet) ficcacum vino pota cceliacis&dyfen-
tericis aüxiliatur : ftomachi Sc vefice doloribus imponitur, alphoS ex aqua abftergiqalope*.
ciis cum pice fhperpofita medetur. Bibitur verb & radix ad Veneris inlomnia, fiquideni ei
prorfus adimit, Sc génitale infirmant paucis diebus affiduè pota. Idem femen potupi effi-
c it. Profuntautem femeri'&: radix lutce, contra fluorem muliebrem ex nigro v in o bibita,
eodem au&ore. ‘
Noftraetas candide Nymphee flores ad capitis ex cauflli calida affeâus coinmendat:
luteæ vero radicem renum 8c veficecalidis morbis mederi, 8c aduerfus gonorrhoeam M
cem, non temerè exiftimat.
De Lente Ucujlri. C ap. v i .
La c v s t r i s Lens, veluti Mufcusquidamviridiseft,minimisfôliolis,rotundis, j®|
tis-magnitudine ,è quorum medio inferiore parte tenuiffimx fibre capillorum 111
defeendunt , que ipfis r adieu m loco funt : eau le, flore &C fructu caret. .
In lacubus, vrbium foflis,^& aliis non decurrentibus aut fluentibus. aquis, innatans 1
fepè fuperficiem eius occupans, reperitur. „ j,j
Lens licaftris. Grxcis tpdxAto '£Jri ttAfed-ruv dicitur ,■ Latinis
Lens lacuftris, Lens aquatilis, & Lens palu-
ftris. Pharmacopcciaquae Leticulam nominant:
Germani OJitaimjCtl/ Belgx iBattrlmfcit / & fre-
quentius «Enbcti gruen/ hoc eft, Anatum herbam,
quod videlicet earn Anates pafeantur. Itali Len-
te difalude : Galli Lentille d’eati: Hifpani Len-
teias de agua.
Eft autem, vcGalerius tradit, humidx&fri-
gidx temperature, vtrimque exfecundo quo-
dammodo ordine.
Pfodeft, Diofcorides ait; omnibus inflamma- /
tionibus^eiadipelatis . podagrilque ■ &:per fe. Rtf
cum polenta impofita: puerorum etiam entero-
celas glutinat.
De Ranunculi) aquatili. G a p . v 1 i .
Ra n v n c v l v s aquatilis cauliculos habet
rotundos, tenues, in reâum 8c obliquum
fparfos : folia fub aquis multifida, Chamemeli
foliisfimilia; extra atjuas autem rotunda, & per
ambitum crenata : flores candidifunt &odo-
rati, forma Ranunculi perfimiles, quos,veluti in
hortenfi Ranunculo, afpera conlèquuntur capitula
, femen continentia : radices tenues funt
8c capillacee.
In fpflis aquas habentibus, 8c lentè decurren-
tibusriuulis,necnoniuxtaeorumdem ripas, ac
aliis locis humentibus gignitur.
R a n u n c u lu s a q u a t i l is .
Aprili, Maio 8c fu bi 1
■ Ranunculus quidem
bariorum oleriaue Hei
nde Itinio menfibus abunde & late floret.
eft aquatilis,& Polyanthemum aquatileiPharmacopreorum 8C her- pbrnnta-
paticam aquaticam.&Hepaticam albam perperam appellant, 8c cum^"’’“’ ’
1 maiore errore refrigerantis Hepatice albe loco, medicamentis adm ifeent: facultate fiqui-
jfltin hie aquatilis Ranunculus calidus eft, 8c Ranunculo herbx fimilis.
De Sagitta. C a p . Vi i i .
v s g 1 tt a herba in longis triangularibus læuibus pediculis, folia profert triangularia,
^Ari fohis longiora&anguftiora,alatefagittecufpidem proximereferentia, inter que
NedraseVitcaulis rotundus, læuis, mcusfpongiofus,inquo per intcirualla terni nafeuntur
,&ipfiex tribus foliolis commifli, candiai,ftaminibus quibufdam in medio puniceis.
Flori