4 6 8 R. D O D O N A E I S T I R P I V M H l S T Ö R I A E
reliqua parte anguftiorafunt 8cinacuraen definentia: anteriore etiam fuperficieljuj,
viridiaj a tergo quxdainvermiculorum fpecie ipfis quoque adl«renc:radices limilitere I
ribustenuibus fibriscommifla:.
Variat vero 8c quandoquefoliorum huius forma,inferiorc fede ac circa bafim,veluci
phyfes vtrimque habentium. ‘
apo.
In obfcuris quibufdam Roma: locis nafci Anguillara fcribic:repericur SC in Britann'
vmbroiis. tranflataillinc tenellaqtiandoque in Belgium, pofteaquam adoleuiflet, PhylUt*
dem angutlis & oblongis foliisiemularirepercaeft: foil anguli interiores, paiilb Mrajgjgl
tiores,nonnihil difcriminis oftendere.
DiofeoriditytioiOTi« eft: nonnullis eodem audtore ot-Aiwot dicitur. Meminit Theoplm
ftus Hemiomj, fed a Diofcoridis Hemionitide multum differt : Hemionion fiquideni
Theophrafto idem cum Afplenio, de quo mox. ,
Sapore autem ac facilitate Hemionicis proxime Phylliridem refert: eft etiam guftu acct
ba, facultate adftringens. Diofcorides ait ex aceto potam lienem abfumere. Quod fotaifc
ex Alplenij faeultatibus hue tranflacum.
De jijplenioßue Scolopendrto. C a p . v i i i .
A f p l e n i u m . A;
I
f l
s p l e n i o folia func parua, Iongitudine
. palmi, vtrimque profundis ieûiom bus alterna
ordine incila, inferiiis moftia lanugiuoK
que,, fupemis glabra ac virencia, quæ çùm im.
reicunt complicantur,8cin teretem figuram con-
traâa,forifqjue hirfuca, (colopendræ limilia appa-
rent : pro radicibus tenues nigra: inter fè compli.
cantur tibree.
Nalcitiir in vetuftis parietibus ,in rupibus,in
faxoiis,6pacis, ac vmbrofis:Gallias,Italiæ,Hifpa.
nia;,' B ritanniæ, Belgioque fads not u m.
Toto anno viret,remifliiis tamen hienie : aft.
uis menfibus noua lubinde folia promit.
Græcis eftaozrAwior,^ &Ke>Ao7riv£qjlov : Latltli
Afplenum, Afplenium, Sc Scolopendrium finit
ter appellant : nonnullis as-Aeiaur dicitur : Thep-
0 phralto ac aliis i/mom. :Ga2a Mulam iicibair, nc-
nnnat: Dicitur & inOfficinis Ceterach:
N icolao M yrepfo A.-bryiA^cvjSe (Il non tallimur)
a^MvoiaTmvor.itahiSeelopcKdria: Hifpams Dm-
dflla.Dourad.nba: Germams©umjtUll/ $if|jp
fraut: Belgis-âttmUarm/fËiItmtpr.
Afplenion autem aç asrXifim ex eo dicitur, qubd
aduerfus fpieriis morbos efficaxdit: Scolopcn-
drium veto à fimilicudine cum fcolopendra, hit
futo ac multorum pedum verme,
Tenuium partium, inquit Galenus, herbaipfa
eft, non tamen calida. Diofcorides foliatraditin
aceto decodta,per dies quadraginta epota,lienem
abfumere; contritâ quoque ex vino lieni imponi: vni« ftillicidio,regioque morbo prodefte,
calculofque in veftcacomminuere, (qua: ab iis perficiuntur qua: tenuium funt partium:)ad-
dit Sc fingultus liane ledare: in opinione delude elle, hac Kèrba conceptuin adiini, pur le
cum muli liene appenfam, atque eius rei gratia nochi colligendam luiialilente.
j Simile & Theophraftus habet : Folium Hemionij, inquit, fterilitatem inulieribus fàcere
volunt, Si aliquid vngulx muli ac azr'ep/wm;, alias , id eft, cutis, mifeendum pr®‘-
piunt. Plinius etiam nondaildum Afplenium feminis air, quoniam fterilitatem facial.
Inter huius attatis Empiricos funt, qui hacherbanonmodôlienis duritiesàctunipreîj
fed Sc omnes iocinoris languores ac morbos féliciter ac citb, curari pofle predicant ; taiitaf
que huius in roborando hoc vifeere vires efle affirmant,vc etiam animalis alicuius excodW
iecur, ft cum hac fecoquatur,crudofimile reddatur, Scadprioremfuam conftitutioflcÆ
reftituatur.
Sed hoc inter amies fabulas referendum, vnà cum eo quod Diofcorides denoftu c
1 CTendo
P E M P T A D I S T E R T I A E L I B . V . 4 6 9
1 1 Afplenio refert, Si pleraquealia.vaniflima,qua: in veterum Hbris fubinde fparfim
• T . i qnibus nec recentiorum plerique abftinent, qui mendaciis ac inanibus nugis
Equandoqueimplent, ftudiofifque noil parum imponunt.
De Lonchitidc afpera.
L o n c h i t i s a fp e r a .
C a p . i ’Si;
s P E R As Lonchitidis dodrante lorigiora
Al
___funt folia, ab vtraque parte pluribus,ac
multb crebriorrbus, quam Polypodij., incifuris
diffeda; quae anteriore parte virent, laeuia ac glabra
fulitjpofteriore verb Vt Polypodij exafperan-
tur : radix nigricans tnultiplicibus tenuibus ea-
pillamentis confibratur. ;
Naicitur in fcrobibusac foffislocis vliginofts,
hu midis ac vmbroiis.
Nec caulem ,nec florem,nec fernen vlkanni
parte profert, perpetuö viret,aeftate viget.
Nonnullihac aetate Afplenium filueftre aut
Afplenium magnum appellant: Valerio Gordo
Strutiopteris eft : Diofcoridi verb Lonchitis
afpera cognominatur, Dujs fiquidem Lonchi tides
Diolcorides deferibit: vnam folijs Porri; alteram
Scolopendrij folio maiore ac afperiorcy
quae vtique prsfens eft, cuidsfolia arfipliora ma-
ioraque func quam Scolopendrij' ; afperiora
etiam .crebrioribufquefedioriibusinCifa.GrsEcis
Aoj^iri; Tgfi^tTa dicitur: Latinis,eodem auctore,
Longina Si Galabrina: Gcrmahi
fraut; Belgse «©jatjt 13arm nominaut.
Lonchitidis autem alpdrie,Diofcoridis ait, folia
vulnera glutinandi vim habere, Si prohibere.
ne inflammationes excitentur,potaque ex aceto
lienem abfumere.
Galenus virencia quidem Lonchitidis afpera:
folia ad glütinandavulnera idonea efle tradit:
A d ia n tu m . ficca verb ex aceto potalienes indurates fanare.
B
De <^sfdianto. G a p- x.
revi s ac humilis herba Adiantum eft:
1 cauliculieius palmum longi,lames, fubni-
gro punico colore nitent : folia exigua inciftiris
diuifa, ambituque crenata, Coriandri àliquate-
nusjemulantia, nullo ordine digeruncur : radix
è tenuibus plutibus capillamentis cenftat.
In parietibus, locis petrofis, vmbrofis, humi-
dis, (ecus fontes Sc aquarum ftillicidia exit : Ita-
liæSc Gall« notius eft, quam German« aut
Belgio.
Viret quauis anni parte ; numquam tamen vel
florem vel fem en facit.
Graeci appellant: Theophrafto, ac deinde
Plinib Adiantumeftnigrutmduo fiquidem
his Adianti funt genera: candidum ac nigrum:
De candido fequente capiteagetur. Dicitur ye-
lib Adiantum iftud SC itf&ir&'jg», wcAi/re*jor, W i£airçt}g*: Latine Polytrichuip,.
|thum,Cincinnalis,Terre capillus,Supercilium terra: ab Apuleio CapillusVeneriSyCapilla-
fesjCrinita: à nonnullis Coriandrum putei : Officii« Italia: Capilli Veneris appellationem
lamplexcefunt : Officinæ Belgij pro Capillo Veneris,Ruta vtuntur muraria.
K ^ f favi;v aurem ex eo dicitur,quod folium,vtTheophraftus ait,non madelcat.aquas emffi
■ »efpuit, perfufum merfumque ficco fimile,vc Plinius ait.Dieitur verb Callitnchon Sc Polyr
trichum
. J t * HÉWÊ
■ »■ II
■ i l i l l y
ilM IH l lii; 1
iHiUi iHi 111 law iiiii
Hi I
3 »
lilill 1 lJ