R. D O D O N A E I
V a l e r i a n a G ræ c a .
R lib: a.
EreutheJ4*
non The*»
fbraftin
Nufquam fux fpontis iii Belgio eft, fed alim,
de illata.
Plùrimaxftatis parte floret.
Valerianam,vcdiximus, Grçcam,Sc Valeria,
ss nain peregrinam , necnon Pfeudo-phu nofbi
appellant, tametfl nullam cum Valeriana limj.
litudinem habeat.
Nullius eft vfus, nifi quod hortorum exoriiet
margines.
De Rubia, Ç a p. x x v u i .
Rvb iæ quidem propricfpeciesnulla:funt; :
fed li omnes illi foliis limiles, ad earn retc-
I rantur, multx occurrentj vt Aparmc,Mollugo; :
Gallium, Afperula, Cruciata ; qua: omnes foliis
Rubiam referunt, 8c idcirco filueftres eiusfpe.
des videntur.
Ramuiis autem Rubia exit quadrangulari.
bus,gcnicuJatis,afperis,craflioribus maioribuf.
que quàm Aparines : foliis anguftis, oblongis,
afperis quoque, è iingulis geniculis quinq, ferè,
in radiantis Itellx modü dilpofitis.-flores in fum-
mis ramuiis parui,dilute luteiifemeu rotundum,
paruum, initio virens, inde rubens, pollcà nigrum
: radices ptxlongx, tenui medio neruo,
cortice verb carnofiore ac rubente,quo ciim
flanx,tum 8c alia,rubro inficiuntur colore.
■ Seritur Rubia non paucis Italix, Hiipanix&
Galliç,plurimis etiam Belgij locis,nec non apud
Quados ,quos Silefios vocanc, pingui foecun-
doque folo. Diofcorides quamdam fux fpontis
effe tradit : alteram verb inThebana Gallia:, &
I Rauenna Italix, necnon in Caria inter Okas
feri.
Valerius Cordus Rubiam etiam iuxta Ger-
t manix Spiram fpontaneam in fepibus nafcire-
fert,fatiux per omnia fimilem, maiore tantiim
radicc.
Æftate floret fern enqUe facit. Maioac Iunio
radices leguntur,qux reficcatxSc attritx,invfus;
f 8c tin&orum 8c medicinx veneunt.
G reus ipu8ÿ}Jktov 8C (peC8iJ)ttoi,vt quibufdam
placet, appellatur : Latinis Rubia 8c Ru,beia :
\ Officinis Rubia tinâorum . Paulus dsgineta
quoque nuncupari refert Iib. 111. cap. n.
5-a-\(oi,ait,ij Tivt oißatyeiofätopraoi bcoujaiïoi fjc&t-
. gfuè'uu im^Saw. Eamdem i b i d e m et-
fiamcognominat. Eft tarnen 8c alia Thapfia fc-
rulacea, à Rubia multùm differens : aliud itéra
Ereuthedanon ( fi mendo exemplaria carent)
quodàTheophraftolib. ix. deferibitur.
Ereuthedanum folium, inquit, habet firmle
xiTrÿjideft, HederXjVerumtamen rotundius;
nafeitur humi velut Gramen , 8c loca anut
vmbrofa . Radicem verb huius fimiliter rubi-
cundam , codem Übro 8c vn. etiam feriptum
reliquit.
Sunr prxtereà quibus Rubia dich,
tur ; àliis xiwaëaetç , à rubicundo colore : M®'.
cell®
■ mtiquus fbriptor etiam Polygonon appellat ; Idem tamen Millefolium, Sanguinalem
» Vnbenam Polygona quoque facit - Dicitur autem Rubia Icalis quidem Rubbia 8c Robbia:
ÏH l a i i p C t y ^ Garante: Gallis Garance: Germains 'Able ; noftratibus jjBtc Anglis
■ oc vbi comlninutx funt radices, Belgis jiBte trappen.
I * R u b i x autefn radices, qüarum quidem.ciim in medicina turn in tinbloria eft vfus, vt po- I J f l ac vim haud obfcurc adftringentem obtinenti ira quoque natura ac temperamento
I T*1 dx funt ac iiccx-.partes interim nonnullas tenues habent, quariim potentia color earum
K^\eoermeatiadeb vc8c vrinaaffumentiüabbistingatur.Gultatxfiquidemacerbumfapo-
| t;lC1 Jferuntcum eximiatamenquadam dulcedine primé occurréte,quam acerba8caftnn-
l ens mox excipit quaUtas. Qupd nó modo ànobis,fed 8c abAuicenna Arabum Medicorum
Principe obferuaium, q u ïcap .iv iii. Rubix radicem ponrici efle faporis fcriptum reliquit.
f Gommendatur verb paflim Rubix radicum decoctum ruptis, cxiis, vulneratis, ex alto
o r a e c i p i t a t i s : fanguinis fluorés reprimere, inflammatipnes mitigare, oftenfas quaflatasque
[artes ad lànitatem perducere creditur. Mifçentur his de eauflis potionibus,quas vulneranas
recentioçes appellant.In quibustantam earum vim ac efficaciam,8c Matthiolus quoque efle
Irefertvt etiam thoracis 8c inteftinorum letaha vulnera his curari pofte fperetur.
f Accedit noftrx fententix expertifti itius ac elariflimus olim Louanij medicus loannes Spi-
1 ringus qui in Rhapfodiis fuis annotatum reliquit,Rubiç decoaum cumTriphera magua exhibitum
valere aduerfus fluxum menftruorum,hxmorrhoidum,8c dyfenteriam : idque eui-
identibusexperimentis compertum, quod Rubiam adftringentis efle faeultaus confirmât.
1 ln eadem fententia effe videtur 8c Eros lulix (vulgb T rotula) qui in compofitione aduerfus
abortum hâcpermifcet. Si eteninvRubiamexiftimaffet talemqualem Diolcorideseam
perhibet,haudquaquam triedicamentis aduerfus abortum additurus fuiffet.
* Diofcoridesliquidem Rubix radicem vrinam ciere ac multam craffamque, 8C nonüurn-
1 luilfilfanguinem ducere tradit : Sc tantam ei aperiendi vim adeffe, vt appofita etiam men-
Ifes fecundas 8c foetus extrahat. Fefellit autem eum vrinx intenfus rubor,vfum Rubix mox
[ coîifequens.quem à permixto fanguine effe exiftimauir, qui tarnen non aliunde eft, quàm '
lab ipfó colore Rubix. . v r. < V
Radix «febim huius quouis modoaffumpta,mox vrinam rubicudo inhcit colore;non fecus
, . ac Rhabarbaru eamdem tineit luteo, fubftantia
interim eius non permutans,nee crailiore,quam
anteàfuérat, reddens, in iis fcilicet qui integra
fanitate fruuntur . Quod non aperire earn, led
adftringentis quoque facultatis participera efle,
non minus quàm Rhabarbaru, citiùs common-
ftrat. Propter adftringédi üquidem ipfius potentia,
colorem firofi humores aliquamdiu retinét.
.Adftringentibus enim permixti colores, diu-
tiùs coloratis inhxrent, nec ita cito euanefcunc.
Probe iftud norüt, qui ex florum herbarumque
fuccis colores colligunt. alumén etenim vnà cü
ipfis permifeent, quo in longius tempus coloris
■ fpecies ,alioqui cito peritura, retineri ac confer-
* uari poffet. Ex hjs autem fatis confiât,exfergen-
' di aut aperiendi potentiam Rubiç nullam vehe-
f,mentem effe, 8c Diofcoridem huiulcemodi
• vim ei temerè tribuiffe : ac poft eum Galenum Unm m-
8C pofteriores reliquos, in eius verba iuratos. tmtur.
Plinius contra ferpentes Rubix ramos cum
foliisimponiait,8c inueriire feapudquofdam
(quod vaniflimum) morbum regium fanari hoc
frutice, etiam fi adalligatus fpectecur tantum.
De ai farine. C ap. x x i x.
\ p a R. i N E tenuibus 8c quadrangularibus
r V ramühSjfoliisque anguftis,orbiculatim ra-
diatisRubiç fimilis eftjinterim minoriflores per-
pufillijcandidi in fummis emicàt virgulis: femi-
na parua,rotunda, medio aliquantulü concaua,
g ? vmbilici ,