8 2 4 R. D O D O N A E I S T I R P I V M H I S T O R I A E
duriufcula,lata,oblonga,ambitufmuofa,fuperna parte viretiora:Qlandes ob long quidem,
led breuiores quam Hemeridis; lingulae fuis inherent calycibus,fons afperiutcuks, & mem-
branaceo cortice conteguncur: interior nucleus ex duabus partibus compomtur | vcluuFa-
felorum E ru ilio rum q u e g p iSc Amygdala. Cortex nouellarum, ac veluti fruticantmm,
laruis alaber ad coria denfanda volteveterum verb afper, craffus, durus& timolus: intenor
ligni materies fufflaua, dura, ac folida.K quo vecuftior.hoc quoque durior, exterior cortici
proxima Candida, facile cariem fentic, pratfercim ft tempore non idoneo can a arbor merit,
radices Sc late fundit Quercus,& partim in altum demictit.quibus firmiter mhaerec.
Vix vllum folum Q^icus refpuk, nam & arido fterilique prouemt; tetiore tarnen iolo
melius proficit: in collibus Sc montofis gignitur: ad plana etiam defcendic. paffim per Eu-
rbpis prouincias obuia eft Quercus,pradercim Robur: Hemeris fiquidem no ita vulgaris eft.
Silueftris autem in quibuldam regionibus alcior, in aliis humilioreuadit: naminplenfq;
Hifpaniaeprouinciis adtantam, vt Clufuisrefert,altitudinem haud excrefcit, quantamvel
in Germania, vel in Belgio: adeb verb & humilem Quercum quamdam haud procul Vlixi-
pone a fe repercam refert, vt pedem altitudine vix fupcret, qua: tarnen 8c Wandern ten Ro-
boris fünftem,fed calyci foris teuiori infidentem, qua guftu admodum amara.
Folia Quercubus vt plurimum fub Autumni finemdefluunt: quibuldam tota hieme,
fed arida permanent, donee anouis fuperuenientibus deturbentur, quod fub finem Aprilis
m In^KoThur^quamdam Quercum Theophraftus effe inquit,quasnumquam folia de-
mittit, SC non cum aliis, fed poll exorcum Canicula: germinet.
Glandes Autumno matunee calycibus decidunt, Sc non multo port lpt1 calyces.
Cjedenda: funtQuercus ad adiftcia vtiles future Decembri aut Ianuario menle, Sc de-
crefcente quidem Lunalumine. Sietenim incrementum Luna capiente fuccidatur Quer-
cus, ligni materies cito cariofafit, prrafertim Candida.
Quercus Grracis <$ffc,vtdiximus, appellatur. , ■ I
Qua: Glandern dulciorem Sc maiorem profert,«messed,qu? & n^weicnominatur: Laune
Plaoda vt Gaza venit: poteft fatiua Sc vrbana,aut etiam eulta dici: nonnulli friJiw quoque
vocanp.Macedones™/«6^<;rauti'jv^<>i’JquafidicasVeriquercum, interpreteGaza, aut
VC A lr e^ ^ T ä ’W «: Latinis Robur dicitur & filueftris Quercus: vulgo Quercus.: Italis
gueraa: Hifpams Jtotle,aa£Route: Gallis Cbefne: Germams <£pc£{nFaum: Belgis Cptliciw
boom: Anglis <®fie tree: Bohemis S)ub. ' H E . '■ !
FrudtusGrsecisAtfhke Latinis Gians,Germams©>;MBelgisCAd: HifpamsBeUotose
Italis Chiaxde: Bohemis gwlut» appellatur. Sunt tarnen Sc alia (3«A«oi, fed qua non fimpli-
citer,verdm cum adieaione alterius vocis proferuntur: vt, Aio; ß**s<-m, & Zapdiutu ßafäioi;,
Caftanese fru&us: <poiw*o&*As«'o5, Palma fru&us. ■ .
CauumcuiGiansinharet,Gracis d/utpaxk appellatur,Paulo Asgineta lib.ni.cap.xi.ii.
tefte: C P ' , i n o to koiAov 3c, 3 iomitfowa r\ r»c Jhuo<;ßa?&vop hoc eft,OmpnaCl#eftca-
uum ex quo Gians quercinaenafcitur,Latinis Calyx Glandis: OfRcinis Ciipula Glandis.
Quercus autem fi>lia jCorrir^Glundium calyces,Glandesftie ipfe vjmhabcnt valide ad-
ftrinaenteincum reliccandlcertioordinepotentia Schonnullaretrigeratione. Praftat autem
relEuisfvt Galenusait) membrana qua corticicaudicisfubeft,_8£quaftuaus carnem
conueftit. Ad fluxum mulicbrem.tuperlluentcs menfes, fanguims expuiuones, ventnfquc
fluores veilia commoda habeptur; dacur decorum horum aut aridorum puluis: milcen-1
edantur,agre concoquuntur; alimenti homini quidem nihil,nifi fortaffis craf-
fum, crudum, 8i frigidum conferunt: fues his pinguefeunt, «£ duram fohdamque camera
coiligunt. 7
De Galla, & filulA guercus. C ap. i i.
Mv l t a prater Glandem proferre Quercum Theophraftus annotauit, quorum noh
omnia,(ed pracipue nota,acin vfum recepta,nobis deferibenda: vt funt Galla, Pilu-
^Gaftas autem ferudt fingula glandiferarum generated Hemeris 8c Robur Medicina vtilem
,88 ad coria denfanda accommodam. . , i
Duplex autem Diofcoridi 8i Galeno Galla eft: vna paruula, folida, non perforata: alterä
maior, flauefeens, foraminofa,& interiore parte laxior; vtraque rotunda ,88piluteforinam
refert: &: qusedam exteriore fuperficie la*uis,in aliis tubercula quaedam exigua eminent.
Similis forma Galla: eft, qu* folds abfque pediculo quoque inhasret ac infidet,pilula üU'
fph.xrula dilute virens, Idxa, Sc aquöfa,iri cuius medio fubinde aut mufea aut vermiculus re- tauU
pentur: quae in calidis regionibus, in modum laeuis paru* Gallae quandoque indurefeit, vt
1 heophraitus ait. .
In ramulis tenuibus aßfque pediculo vt plurimum gignuntur Gälte, quandoque, fed rarb
ab extremis virgulis dependent. ’ ^ 1
Apud Iralos,Hifpanos,atque Bohemos frequenter reperiuntur: in vtraque Germaniara-
rs aut nulte naicuntur; fed pilute in foliis in his regionibus fatis frequences.
Nafcitur,inquit Plinius,Galla Sole de Geminis exeute,erumpens noctu femper vniuerfa.
Calla autem Grxcis m k dicicur:Lacinis,vc diximus,Galla: nomen OfEcin* Sc Itali reti-
nent: Gertnams 0 aUap(fd: Belgis «©aliiotm: Hifpanis AgatU, Gxlha, Sc Bugilha: Gallis Hoist
de GiUe: Bohemis IDuboma foil« / 0 al(c6.
_ Prior,quae minor Gra;cis'o>pa*/T)5 dicitur,non quod immatura, fed aeerba,admodum fir,
Omphacij Hue fucci immatura: vu* inftar.Differt ab hac Galla ^ « ^ qm e eft,vt fupra feri-
piimus, cauurn Glandem continens. ■
! Maiorem Galenus a rufticisappellari refert o;Vo»«*fA,quafi vini Gallam: nonnulli fc-— -
ovomicw, hoc elt, afininam Gallam.
Theophraftus quoque duarum Gallarum meminit: vnam paruulam effe ait - alteram
mTToJii tiw wAsiivM, hoc eft, piceam (alij relino&m) &nigram: Plinius nigram lib.xvi.ca-
•,ct"a“ t .diucilisvil:ere&:cri:lcere, vtinterdum Mali compleat ttiagnicudinem.
Quod in foliis nacum reperitar,o-<paigior pc <^>i/oc appellatur: Lacine Pilula Quercus • ple-
nque Ca am viridem,aut mollemGallam: Germani^pc§«pffcl: Brabanti tm.ifaupti.
At Calla Qmphacitis, auctore Galeno ,tertij in deficcandi, fecundi in refrigerando eft
ordmis: admodum acerbum eft medicamentum: partes languidas Sc laxas conftrinait con-
trahitque, veluti in carne excrefcentias: fluxiones repercutit,ac reficcat ftrenue ipfis refiftes
pratlertim ad gingiuas, conftllas, aut vicinas oris parces decumbentes.
Altera Galla deficcac Sc adftnngit quoque, fed tanto minus, quanto aeerba; qualitatis mi-
us eft particeps. Decocla, trita, Sc cataplafmatis modo ad fedis inflammationem Sc proci-
uentiam vcihter nnponitur. Decoquitur in aqua,ft modica adftriitione opus: in vino verb,
prslertim acerbo, fi vehementiore,
Denique