8 l 4- R . D O D O N A E I S T 1R P IVM 'HI S TO R IA E
inde duobus aut tribus foliis enatis-.nonnumqua tarnen caudicem facit jtunc videlicet quan-
do non ex folio enata/ed ex femine fata fuerit. Oblonga autem Ficus Indies lataq; funt folia,&
pollice non faro crafliora,è quibus albids,tenues,oblongs,acutsque prominent fpinç
(rarb.abfque his prouenit ) in extremis autem foliis primdm flores erumpunt oblongi; deinde
fructus fubfequuntur Ficubus turbinata forma quodammodo fimiles, nee minores ; colore
è viridi purpureo,interiore pulpa fuccofa rubicunda/anguineoque colore manus veluti
Morà infidélité, quorum faftigium foliofà qusdam inftar corons ambiunt ; veluti oftendic
- icon,quam magnifico viro Iacobo Antonio Cortufo patritio Patauino acceptam ferimus.
Ex India in Italiam aliafque prouincias illata fertur. In Germanis ac Belgij horfis liane
' quàndoque reperiri contingic, fed haudquaquam fru&um proferentem: quern Italia tarnen
quatidoque videt, Hifpania autem frequenmis.
Ofunti*. Exilbmatur autem hsceife Opuntia à Pliniodidaherba, de qualib.xxi. cap.xvn. fic
habet:CircaOpunEem Opuntiaelt herba, etiam homini dulcis : mirumep è folio eius radi-
cem fieri,ac fic eam nafci. Opuns autem ciuitasPhocidi in Græcia vicina, vt Paufanias,Stra-
: bo,& Plinius teftantur.Vulgb autem hçc ftirps Ficus Indica nominatur, ab Indfs verbTune.
Tuut luit- Defcribitur autemalia qusdam pro Ficu Indica à Thepphrafto lib.nn. qusm Plinius
caThn- i üb.xi i .cap. v. iifdem fere verbis,fed Latinè redditis,eleganter exprimit : Ficus,ait, ibi exflia
fhrafti. p0mababet.Ipfafe femper ferens, vallis difi’unditupramis: quorum imi adeö interram curuantür,
vt annuo fpatio infigantur, nquamquefibipropaginem faciant circa parentemin
orbemquodam öpere topiario. Intra fepem earn slliuant pallores, opacam pàriter Sc mu-
nitam valloarboris, decorafpeciefubter intuenti,proculquefornicato ambitu. Superiöres
eius rand in excelfum emicant,filuofa multitudine, vafto matris corpore, vt lx. p.plersque
orbe cólliganc,. vmbra verb bina ftadia operiant. Fofiorum latitudo pelcs effigiem Amaao-
pics habet: ea cadfl'a frudum integens, crefcere prohiber. Rarufque eft,hec Fabs magnitu-
dinem excedens; fed per folia folibus coclus prsdulci fapore,dignus miraculö arboris: gigni-
tur circa Acefinêm maxime amnem.
De Castanet, C a p . x x i i . -
Ç a f t a n e a . C a f t a n c a E q u in a .
A dmodvm magna Sc procera arbor Caftanea eft : ramos extendit plurimos : caudex
cra£fus,qui aliquâdo tants amplitudinis vifus,vt à tribus hominibus vix compkch pó-
- H H ... tperit.
P É M P f AD I S S E X T A E t l B. III.
tderit Uigni njatena Jölidaac durabiliS; folia magna,afpera,rugofa;ambicii incifa.fineulari
bus N ucis luglandis foliis maiöra.-tenuesmblongqviridefque üiliErudus calyce concludicur
rocundo,afpero,&echmi modo ipinofo.qut fponcè dehifcens inaturum frudiim fiue nucem
demictit. Nux non rotunda, iedcompreiïiorab vnö latere,plana, Sc fuperiore parte acumi-
nata:cutecontegitur dura,lentaj& admodum isufiobfcuri punicei coloris:caro fiue interior
nuclei lubltantiadura aé alba j teiiüique membraiia Velatur, qüæcuci fubeft.
Moiitibus Sc opacisgaudent: delcehdunt verb quandoque&ad plana : fökirn amant
molleaenigrum. Qnibufdanlyero inlocisacregiombus maioces ac mitiores- aliisveró
minores gigriuntur. ,
Iuli éuuf foliis Aprili menfé’ erutripunt, fed Nüces ferifis, Sc Autuftmo demum Derfi-
ciuntur; - ‘ r
Caftanëardrri autem arbor Grædsparitef àc'Latinis cum fruftu nomenhabet commune
: Germam Aeffenlxuim/ & Aa|tammóumn : BelgeCallamüoom: GMiChaJiairmersAazÜ
CJeftnutsi tree vocant; , ■ “ - &u H h h ill ifeiM S B ant {■£$. appellatur. Latims Caftanea, IouisglanSiSardinia glans: Germanis £cjtcn/£<i(fimieii : Belgis
Caftante«: lulls Caftagne : Gallis Cbastaigne: Hifpanis Morenes,Cattanas : Anulis CftcftmiL-
Bohemis Au|jran: qus autem maiores Italis Marrons: Gallis atque Belgarum nonnullis
tMorons vocanrur.
Eft verb prster hanc&alia quaêdam Gaftanêa, arbor procera quoqiiè & maena, cuifis i
folia in qüinque fegmenta diuifa Pencaphylli referunt, fed maiora & ad Ricini quodammo-
do accedentia ; clauduntur &C huius nuces duris ac fpinofis eclfinis, quæ crâffiorcs : & auàm
Vulgares Caftahes rocundiores flint. 1
Hsc Italis peregrina ,in Orientis regionibusgignitur. Equina autem Caftanea idcirco c*Han,*
pommatur,quod anhelofis& tuflientibus equisauxilietur.
At vulgares noftrs Caftanes admodum reficcantj&fimul adftringendi facukatis parti
cipes; in calido verb .ac frigido temperate, videncur ; habent tarnen & flatulentum quid
dam,atque propter hoc,mil priiis cucevulnerata|eumftrepitu repente, dum abiene co-
quuntur,exiliunc. 6
Interomnes glandes, Galeuus ait, principatum Caftanes tenent, folsd- filueftrium fru-
öuum alimentum memorabile corpori præbent. Tarde aürem admodum deicendunc dif-
ficulter concoquuntur,& craifum humorem adférunr,' flacufque ingeneranc : ventrem verb
etiam filtunc, prsfertim cruds.
Cpdts Caftanes minds diflicuker conficiuntur, facilids defeénduric,flatulenti minus habent,
ventrem tarnen & adftringunt;
Ex Caftaneiscrudis arefaefis, 6cin farinam deinde redattis, panem coqui pofte, funrqui
affirment jverum hunc ficcum &cfriabilem admodumefleoporcerer,ditficuker concoqui|
& tarde admodum defeendere : auxiliaris autem talis efle poflet coeliacis & dyfentericis.,
De Nuce lugUnde. C ap. x x i it.
P « g !u n d i s arbor hsc Nux eft,craflo ac procero caudice : cortici cineritio colore
i iubuirente, &frequenter rimofo : ramis in amplitudinem fefe diffundentibus : folds ex
quinis feniive ad vnam coftam Fraxini modo cohsrenribus, vnoque eminence ; qus iaciora
longioraque finir quàm iingularia Fraxini, lsuia item &c odore graueolentia. lull nuces prx-
cedunt, qus mxta foliorum pediculos bins auc terns prodeunc, per initia,edm tenellsyfua-
ueolentes:herbaceoac virentehscontegunturcortice; iignofumpucamenfiibeft,inqud ■
nucleus continetur,tenui velatus cuticula;, quadripartirb fèrè diuifus, intermedia iignofa
ve uti membrana3cuius interior caro albida,dulcis3& ori grata eft:reces quidemj arida enim
oieolum ac ranciduni quid fubinde contrahit.
In agn's fecus vias ac lèmicüs,pingui ac reftibili lolo N ux profick,& in horcis : lxcis gauddt
colljbus: aquofos non àmat traiftus.
Primo Vere folia ac vni iulierumpunt: Nuces Augufto menfe leguncur.
Ipfa arbor ndpoa appellatur: Latinis N ucis nomen & arbori & frudfui com mane eft: Gef-
wanis 3?d(jbaum : Belgis jBotcboom/ & jSotdaec : Gallis Noifier : HifpanisNerueyra : An^bs
TOiiluuflc tree : Bohemis ÏÖIaffl) tuefreÇ. 6 J °
N ucem Grsci xapuo) vocant, Sc sutpvov /SamMxoi, id eft, Nucem regiam : dicitur verb Sc
Nuxlugbns.quafi Iouisglans iaütiuuans glans :& à quibufdam Perfica nux: Germanis
/ Sc '-Sumil ui|, Brabaiitis diitc noten/ ïD.ilftljc noten : kali Noci: Galli Noix : Hi-
■ panis Nueces SL Nous: Anglis ïöalnut; Bo bends TS(dffj) IPOtec^,
Nucum