7 7 8 R. D O D O N A E ï S T I R P I V M H Ï S T O R I A E
odoraci:kudusparui,crifpi,acquafiexmultis exiguis Valuuliscohérentes, fupenuslatiorcs,
verfus pediculum contradiores, per maturitatem mgri iin quibus fernen tenueScoblon-
sum; radix aliorum fruticum modo in ramulos diuulla. • • ; gf g u
8 Apud Belgas temerèalibi quàm in hortis requiriturI fertur ex Hifpama allatus frutex.
Sub fine Maij aùt feriüs flores in hortis apparent, fernen Augufto aut Septebn perfiotur.
Syringa à recentioribus nominatur, aut potws avej.yr, id eft,hftula, quod caudices & ra-
muli exempta medulla fiftulofi fint Sc inanes. CognomiiAtur non raro quoque Candida, aut
Syringa candido flore,ad differentiam nempe Lillach.qué Syringa cçrulea lubinde dicitur.
’ De vfu autem Sc facultate huius fruticis nihil compertum vel iph habemus, vel ab alus
^ccepiuiiis’i
De L i Ilitch. C a p . x v n .
j r " c R VT i c OSA ftirps eft quai noftra attate Lil-
1 lach appellatur.Complures liæc àradice promit
virgas,tiue tenues caudices redos, ramofos,
geniculis quoque, vt Syringa,interfeptos, fed
breuiores ; cortice minus rufto , interiore veio
medulla Candida quoque ac fungofa ; folia huic
è fingulis geniculis duo fitu oppolita,lata, acuminata,
læuia, minora, duriora, virentiora, ac magis
refplendentia quàm Syringa,: flores racematim
cohérent exigui, dilute cærulei, ex tenui oblon-
giore collo in quatuor paruula folia explicati:
iuccêdunt fiïiqué planæ, oblongæ, per maturitatem
punici coloris, membrana media intèrfeptæ,
in quibus femina quaterna ferè, angufta, ac ruffa;
radix in non paucas fibras diftribuituf.
Aliunde quoque in Belgium h*c Üirps venit,
hortorum facia alumna.
Floret fub finem Aprilis ac Maio menfe.
RecétioreSjVC diximus,Lillach nominant: qui-
dam etiam Syringam caruleam. Vocem' autem
Lillach plerique Ben interpretantur : Ben ver6
Serapionis Sc Arabum, Gians eft vnguetaria.hoc
eft, (3aAs«'t)5 Græcorum, à qua j-illach
plurimùm differens eft. Inter aliadifcriminaeui-
dentiffimum eft, Lillach nullam nucem ferre;
vtcumque à Matthiolo contra yeritatem ëiap-
pingatur: fed filiquam exiguam tantummodo
profert,cuius fernen nihil oleofi continet.
Glans vnguëntaria frudus eft arboris Tama-
ricifimilis, magnitudine Auellanænucis , è cuius |
nucleo, non feeds ac ex Amygdalis amaris, oleofus expnmitur fuccus, cuius ad pretiofa vn-
guenta vfus eft, vt Diofcorides ait : hac verb State non omnino etiam negledus : nam hums
oleo odoribus imbuto, ehirothecis aliifqüe, füauis odoris gratia conciliatin'. . . .
Ceterdm Lillach vfum aliquem in Medicinaeffe ignoratur, ideireb Sc facultates ems în-
Gompertæ Sc latentes.
De Rho'ê fiucKhu coriaria. C a p . x v i n .
R h v s ad duos aut très cubitos affurgit, fubinde culto Sc fecundo folo proceri hominis
altitudinem fuperat, in ramulos, aut citiüs virgulas multas diffunditur : folia ex p un-
bus iX.vidélïcè't aut Xi. committuntur, quorum médius neruus fiue cofta rubet, fingulana
Verb fohoia'ittàlbicant,lata,oblonga,8£ ambitu ferrata: flores candidi racematim prodeunt,
fuccedelïte feirripe aliquantulùm lato, quäfi Lentis, ad Terebinthi frudus magmtudmem
âccedentej-quod tandem rùbefcit: radix haud altè defeendens, per fumma cefpitum g«**
Theophraftus huius duas facit fpecies, mafculum SC feminam; quarum vna ltenlis,altera
frudifera. . , IM
' Plinius lib.xxnli.cap.il. Rhois duoetiam generadefcribit.alterumspuS-^quoüreue
plinii h. ranonnifî Rhois fernen: priusherbam filueftrem foliis Myrtieffe refert : mox frutieemc:
riarium appellari ait, fubrutilum, cubitalem, craflitudine digitali, Sec. Sufpedus
Rhus coriaria. locus videtur, Sc duarum ftirpiuin deferiptiones
compledi, vel alias errore ac vitio aliquo haud
care re-
. NafcitUr; inquit Diofcorides, Rhus in petro-
fis:apud Hifpanos ndnnullis in montibus ac fil-
uis frequens: prouenir Sc plunbus in Apennino
Icaliae monte locis,tuin Sc iUxta PontiirO. Archi,
genes apüd Galenum De med, fecundum loca
lib. vm.-in Syria gign i o fte d 11, S y riac u m eligens.
Flores Rhois Iulio menfe prodeunt, feinen
Autumno cum vua maturatur.
Graecis pout: Rhns,inqiiitPlinius, Latinisnomen
norl habet. Gaiüa tarnen ex e'tymo G rarere
vocis nornert eflnngens,Fluidam appellat. Araby-
bus eft Sumach: kalis Somacho: Hilpanis Suma-.
gre: Belgae Arabicam vocem contrahetes Smatlt
vocant : Folia fruticis appellantur;
Latin! Rhun coriariam dicunt^fiue Rhoen.
Semen vero$pv&Q$s, Sc p ö -ra nominatur:
Latini Rhoenculinairiam,.&'Riioen obfo-
niorumnuncupant. : ; <JL
. Huius fruiftus; folia,:8f fernen infigniter ad-
firingunt, Vnaque.refrigeraficaej'eficcant: Sc re-
ficcant qu.idem ordine'terfid yqcundo verb refrigerant;
vt auditor G.ajetius.
Foliorum vliis ad cigni'aiida coria prarcipuus:
laudantur hircorum & caprarum his prarparata.
Decoctum rverp foliorum capillos denigrat, dy-
fentericis vtiliter infunditur, ÖCinhorum potio-
nes ac iniefius additur. Eadgm ex aceto Sc melle
gangrrenas & pterygia coin bent pm poll ca.
Conficitur ex aridis foliis in aqua ad mellis confiftentiam decoctis^i/AVifpcji'irecencior artas irdifucct-
extraitum dixerit) ad eadem vti Lycium eonucniens,auctorc Diofcoride: Paulus verb dsgi- ****•’•
netaexprelfum e virentibus foliis fiiccum huius lococommendat.
Semen eofdem effeiftus prrebet: coeliacorum & dyfenteriboru® obfoniis admiicetur: “
fraäis, luxatis, fuggillatis cum aqua impofitum inflammationes.arcet tlihguarafpefitatem
cum mclle permixtum abftergit:muliebriaprofluuia fifttt: hcmorrhoides nurmiin profluen-
tes cum querno carbone impofitum cohibet.
I Aqua in qua fernen infufum decofta, concrefcit, fpiflaturque, qui Sc ipio femme eflica-
cior habetur. Defluit & ex ipfo frutice gummi, quod dentium cauitatibus inditum dolores
[tollit,vti Diofcorides referc.
De Cotino Coriaria. G a p . x i x .
o t i n v s Coriaria frutex quoque.eft haud magnæaltitudinis,ad quatuor aut quinque
' —'cubitos aflurgens : ramulos fere complures, rotundos, obfcurè fubrubenté cortice con-
[keftitos: folia lata, venoii,rotundis loogiora, quorum pediculi rubenf, Vlriii foliisferefimi-
lia/ed minora, lxuiora, Sc dilutiiis virencia: pro floribus; in fumm&, caulibus cnfpa exit, rc-
[nuis, mollis, veluti lanugo, copiofa, inftar raeemi cpmpaâa, obfcurè purpurei iitie pufiici
coloris; Lentibus minora exigua femina, qua; poltei fequuntur, è rcifib fubnigricanc : radix
lignofa haud altè dimittitur.
Reperitur in plerifque Italiæ Sc Galliæ montibus, in Hiftriæ Alpibus, in Pannbniæ fupe-
noris,fiue Auftriæ, tum Sc in Hungariæ,ac Bohemia: arduis filuis. ‘ '
Nominatur à Plinid Cptinus lib.Xvr.cap.xvm. Eft,inquit,in Apennino frutex,qui voca-
tur Cotinus,ad lineamenta modo Conchylij colore infignis. Eft tarnen & xotitoç Oleafter fille
Olea filueftris, à qua frutex ifte multdm diffère. Proinde Cotinus Coriaria reètè dici po-
placet nonnullis Scptinum appellari, qua: apud nullum veterum vox extat. Pannonij
uMtnauh vocat. Exiftimatur verb Sc hie frutex Pliai} effe Coggygria,de qua lib.xi l 1. c.xxn
Inis verbis agit: Similis (feilicet Vnedoni) Sc Goggygria folio magnitudine minor, proprie-
pteui habet frudtum amittendi lanugine (pappum vocant) quod lltilli alij arborum euenic.
Sunt