if H f!
I il1
B o lb o c a f t a n o n .
Ad
C e n t a u r iu m m a g n u m .
BoASoxaswov autem a forma bufbi & fan
re caftanea: nomen inuenic iuum. 'Noftra*
re plerique a^eaoKcfjai/ovriuncupaht: Zelandj
€Icpn tciDtnotcii | Germani Jufjjn Sitnüf.
Sabau di Faüerottes: Angli iaippcrnutj.
Eft autem Bolbocaftani radix moderate c
lida & ficca,fimul & adftringens: fernen verj
calidius &c ficcius.Editurilla cruda,fedffl
uius coda: fanguiriem fpuentibus dimmer,
tibus vtilis. ' °
Semen aperiendi vi praiditum, & feffirad
effe videtur.
De Ceniaurio, ejrfrimum dcMaiorc.
C ap. xi . '
Dv p l e x Centaurium , Diofcoride an-
d o te , Maius & Minus, qua- X forma H
magnitudine mukum a fe inuicem different.
Maius fiue magnum Centaurium caules e-
dir rotundos, teretes, duorum aut trium cubi-
torum: folia oblonga,in plures quad particular
diuifa, Iuglandis foliis ea propter quad confer.
jnia,fedambitucrenato:florescapiBaceiacihminei
in diluto cteruleo purpuraicUnt, & inra-
mulorum faftigiis e capitulis pmicant fquamo.
ds,rotundis aliquantuliim turbinatis; in quibur
vnä cum lanofis pappis femina obloga,glabra,
fplendentia : radix lubeft longa, carnoia, ctaf-
fa, fragtlis, foris nigricans, interius rubefeens,
C e n t a u r iu m m a g n u m a i t e r u m .
fucc»
■ , fenguinei coloris prægnans, cum dulcedine & adftridione nonnihil niordax.
1 lp]uius verb & alia repericur.fpecies, folio non diffedo; verdm Lapathi modo,longo,lato, ?..
t . [iCiatqueindiuifo, perambitum tanienferrato, caulejjreuiore: floribus,(emine,radice
B WJ conformis . Atque buius Centaurij maiorismeminitaudor(qui Galenus fertur) libri
I L vjr[Utibus Centaurij ad Papiam, Crateuam addücens teftem, in libro eorum quæ efto-
Idiuntur-Vbiduae Centaurij fpecies referuntur,maior& minor : ac maior foliis deferibitur I Ltpathi. Sed verbaipfa adferamus, quæ dc habent | Vnum I (videlicet Gentautiumjfolia ha- bet four Lapathum hortenfe, minora tamen, in circuitu verb feifla veluti ferra ; caulem
I trium palmorum, fuccum rubrum, in fummitate caput laminiginofum, radicem verb foli- I dam & craffam.
LætumacpinguefolummaiusamatCentaurium,accollesherbofosapricos. Copiofiifi-
I munl) inquit Diofcorides, in Lycia, Peloponnefo,Arcadia,Helide, Meflenia, pluribufque
I circa Pholoën, Lyciam ac Smyrnam locis. Reperitur & in Apuliæ Gargano,nec non in Bal-
I doaeriVeronenfis monte, fed quod in Baldo monte, vt Matthioluslcribit, Apulo cedin
I Simplicis folij Centaurium maiusTftfpania mittit, atque hinc aduedæ Antuerpiamradices,
K terneque commiffæ, fubindein hortis reuirefeunt.
ÆftatBhuiufcemodi Centauria dorent; radices aufem Auturnno legi expedite
i a Chirone Centauro inuentore kav&l'Jziov nomen habet.
Quod maius eft, Græci uvl&ueAov to /jlryx, appellant : Theophraftus etiam Centaurida. In
1 Officmis noiinullis perperim Rha Ppnticum dicitur . Rha Ponticum liquidera Rha eft in
» Pontiregionibusnatum,ftirpsaCentauriomaiorediuerfa.Extantporrb &aliabuius nomi-
I na,inter nothas Sc adfcriptitias voces;tum & qpud Apuleium,quarum nonnullæ ad Centau-
I num minus pertinere videntur, vt funt, vapnb, nsepcim « , mojiH hi/wriaiov, Àipmçjç,
i H'gptKAeaç* Vnefcra,Fel terra,Polyhydion
At Theophraftus SëPIinius Centaurium iftud maius, turn & minus, de quo capitemox I fequente,inter Panacis genera referunt.Prçter enim Syriacum Panaces,de quo vterqui feor-
■ fum agit, deinde & præter alia tria, quæ à Diofcoride quoque deferibuntur, & duo reliqua
I fuperelTeoftendunt. EtTheophraftus quidemlib. ix. vnum ^AaTilipoMorduelatioris folij: K alterum As^TotpvMo», hoc eft, tenuifolium elfe ait. Quæ Theophrafti verba ipfe Plinius red-
I dens à Chirone Centauro reperça,KCentauria cognominata, lib.xxv.cap. 1111 .fcribit;idem
■ quoque caplvr: affirmans; vbi vtrumque Centaurium latiùs explicans, à Chirone repertum
I . repecit ; atque inde Chironium vocari addit. Sed Plinium ipfum audiamus.'
I Quartum,cap. 111 r.inquit,genus Panaces ab eodem Chirone repertum Centaurium cog-
I nommatur, fed Sc PharAaceon in controuerfiam inuentionis à Pharnace Regc deduftum,
■ .Et paulo pôft:
Huius genera fecêre duo, alterum latioris ( exemplaria pleraque læuioris perperàm ha- p/*| l,‘m
i bent)folij,alterum tenuioris.Cap.verb vi.Centaureacuratus dicitur Chiron, cüm Herculis “>m'
■ excepti hofpitio, pertradanpi arma fagitta excidiflet in pedem, quare aftqui Chironion vo-
I cant, folia funt lata, lônga,ferrato ambitu, &c. Et moxinfrà:
1 Eft&alterum Centaurium cognomine Ae-ÆTor,minutis foliis,quod aliqui Libadion voeât.
ï Exhis apparet,Centaurium vtrumq; inter Panacis genera relatum;& maius Centaurium
■ «ffe quarti generis or, fiue Latifolium Panaces.
Ceceriim quod ad facultates attmet : Centaurij magni radix ( Galenus Içribit, ficuti gu-
■ ftu contrarias qualitates, ita in vfu contrarios effedûs præftat. Secundùm omnium autem
■ qualitatum abrionem ruptis, conuulfis, dyfpnoeæ & inueteratæ tufli conuenit.
Hæc eadem & plura quoque Diofcorides tradit. Conuenit,inquit,radix ruptis,conuulfis, J/
■ pleuriticis, fpirandi difficultati, veteri tulfi, fanguinem expuenrfcus, non febrientibus cum
■ vinoJeEricicantibus cumaquadrachmarum duarum pondéré exhibitaritem &ad tormina,
H acadvteridolores. Ducit etiam menlés ac Fetus Collyrij tónna vteroimjpofica. Eft Sc vul-
■ neiibus idoiiea, rccèns tulà, aut arida, prius madefâda contuiàque. coniungit etenim ea
B ac glutinat. Qum &c carnes coalefcunt, ii coinulà fimul decoquatur.
Eadem, quæ fadïx, Galenus ait, & luccus ipfius eflScit ; quo & vice Licij vtuhtur.
De Centuurio minore. C ap. x n .
1/ xi g v a herba minus eft Centaurium: cauliculoaffurgitangulofojfemipedem aut do-
B drantem alto:foliis Hyperici fiue Perforatæ forma & magnitudine:floris in fummis vir-
H ^'lisepunico colore in purpürarubënt, Lychnidisfatiuæfloribus minores,qui interdiu Së
B exorto foie patent, fub vefperam verb recluduntur : filiquæ fequuntur exiguæ &C oblongæ,
B ywiaTuncilinnlcSj inquibus femina minutiffima: radix fubeftparua,dura, nullius vfus.
Loca
M
Lycij fuece-
d a ne um.
•ffli
w