Tbriâaci-
na.
D e f i lu e ß r i L a ffu c a ,f iu e o f f i c in t r u m E n d iitix .
C a p - XX111.'
La£tuca filueftris. Si L v E s t r i s Lacluca folia proraitoblon.
ga»mf i'nora tarnen de anguftiora quam fati.1
uae, ac vtroque latere profundioribus incifuris fi.
quofa; quorum media cofta inferiore patte, |
duriufculis aliquot fpinis, ordine quodam Sc ijj
ftar ferrre digeftis.obfidetur; caulis cubicalis, mjl
in alas effufus flofculös profert fatiu* LaflueJ
«emulos,in pappos qüoque fuo tempore fe refold
uentes: fernen nigricans, alias veluti fatiuae: raJ
dixbreuior ac minor. Effluit exhacfraäaautl
incifa fuccusalbidüs,diluto labli colore alfimily
fapore amaricans.
ISIafcrtur fecus vias, agtörumaüt pratoruml
margines, tum Sciuxta lcrobes: reperitur&itJ
yineis,ac hortis,in quibus.oleta feruntur. FacilliJ
nie autem.vbifemel fata, fingulisannis recurritl
Iunio, Iulio, Sc Augufto. prrecipue vigetacj
floret. .
Graecis S-ejtJa.% d y ^ i a : Latinis Lactuca filue-1
ftris: m Orficinis Phonnacopoeorum perperatnl
Endiuiavocafur:Intybum enim voce deprauata]
Endiuiadicitur. Appellarur verb Lacluca lilueJ
ftris ä quibufdam Serriola per duplex r r . quodl
ferra: modo acutas fpinas folij cofta atergo hd
beat: Germanis ftiiUDer failtcf): Belgis JMutj
UnttouUJE: Gallis L e t 'i c iu e fa u u a g e Italis L a ttu u |
f a l u a t i c a : Hifpaniis L e c h u g n f a l u a g e .
Apud Galenum De alimentorum facultatil
bus lib. z.legitur,Laäucam fatiuam3-gaJkitiAu appellari:, prater hancverb apud fuosfideftj
Pergamenos in Alia)&aliudquoddam elfeolusagrefte ägaAtxiW?Tiomine,quodin viisiplia
nafcitur & locis foflarum eminentiöribus, &pr«etereäriguisac plerifque incultis.
Exiguum autem id olus eft,inftar Latlucan hortenfis nuper enat*,amarorifque quidpiaaij
prse fefert,& mulcö magis dum adolefcit:vbi autem caülem iam produxerit, laporemama-|
rum habet vel manifeftiifimum. Haäenus Galenus.
An autem bare Thridacina,La£tucaifta filueftris fit, necne,cui integrum erit diligentiufl
perquirere,per nos licet. Nobis fätis fuit ea de Thndacina hoc loco affcripiific,qua de liaca
Galeno referuntur. ’
Cetenim Lacluca filueftris frigida eft, Sc quidem ( fi Papaueri,Diofcorides feribit, fiffli-l
lis) circitertertium ordinem , ficcaverö febundo ,& fimul expu.rgans atqne aperiens, quiJ
nonnulliusamaritudinis particepseft.Diofcorides huiequoque purgandiper aluum facnlnj
tem trrbuit: Purgat,inquir,cum oxycrato epotus fuccus,duorum obolorum pondere,a<)Uof:J
per aluum rargemas 8coculorumcaligineseXpurgat;cum ladle muliebriaduerfusambulla
confert: infu mma fomnifera Sc dolorem fopiens: menles verb etiam mouet,3£ contra fcoij
pionum ac phalangiorum iCtus bibitur. Hsec Diofcorides.
_Recentioraetasloco Intybi haenon infelicitervtitur: namadiocinoris indemmario::es,|
SC morbuni regium confert; calörem liquidem contemperat, Sc meatus expurgando aperinj
Semen huiusldem quod fatiuae poteft, & Vcneri refragatur.
D e albo Olere. C ap. XXI i l i.
La c t vc æ generibus accedere poteft vulgb diétum Olus album, hérbula ex’igua,p»1
mùm erumpenti Lactucæ foliorum quantitate, forfna, & : colore fatis iSpaiïis : fpliola fi'J
quidemeiusparuula, latiufeula,non taniendigitumlata, rotundislongiorâ.dilute quoquçl
virent: cauliculum haec promittenuem,angulofutn, très aut quatuordigitosaltum,rMiUS|
dodrantalem,duobus aut tribus geniculis a'rticulatum,è quorum fingulis foliola binaptionij
bus è radicibus erumpentibus anguftiora longioraque : m faftigiô verb cauliculorum nofcUj||
Album Olus. albidi perquam exigui aliquot veluti in Iciadio
cohatrentxapillaceae fibr^ paucae pro radicib us
funt.
In agris vna dim frumentis frequentiffimè
nafcitur in Germania, Belgio ac Bohemia,turn
& alibi. Hieme & paulo pbft herbula in agris
virer,& colledla menfis infertur.
Belg* IBit moes/ id eft, Olus album appellant
; uonnullis verb Sc. IMtcrop / aliis Clmuogc
dicitur, nec ali^Kus nomina cognita: A d i x o A a -
%a>ov G r x c c quis dixerit.
Refrigerans autem hare herba, & nónnihil
humedanSjfacultate ac temperamento Lactu-
cas haud diflimilisscuius loco hibernis Sc primis
Veris menfibuli infertur, ac cum acetos lale, Sc
oleo iucundc editur, veluti alia acetafia: inter
qu* haud poftremum locum obtinet.
De LafathoJiue Rumke.
G a p . x x v -
Genera Lapathi Diofcorides quidem
quatuorrefert: filueftre fiue Oxylapathu,
alterum fatiuum,tertium rotundi folij,&quar-
tum acetofum, quod Oxalis dicitur: quibus Sc
Hippolapathum pofteaannumerat.Pofteriotis
attatis obferuatio & alia qutedam his adiecit.
Silueftri Lapatho fiue Óxylapatho folia funt
oblonga,dodrantalia, acuminata, non valdè la-
tajduriufcula: caulis rotundus,articulatus,fub-
inde bipedalis,cuius ramulis ac appendicibus
flolculi adhatrent exigui ordine digeftijS: deinde femina triangularia haud magna, teiiuibus
inembranis implicita, colore fubrulfo nigricantia: radix reda, *qualis,probxa, lutei incerius
ploris,
Huicfoliis,caule,femitie,longa,luteaqueradicefimileeft fatiuumLapathum ;foliistarnen
maioribus, mollioribufque, Sc caule multb altiore , vt qui hominis altitudinem non ra-
fo aflequatur.
Prater h*c verb Sc tertiu eft Hippolapathu didu,qnod ctiahi folib eftampllore ac maio-
icquam- faciuum:flofculi Sc femina fimilia: radix verb crafla, interior pulpa dilute rubefeens.
' Oxalis, Oxylapathum folds Sc reliquis atmulatur, fed folia molliora virenrioraque funt,
(i fapore acida.
Huius verb Sc fpeeies qu*dam reperitur,radicc in multa rotunda capitula,ex fibris depen-
(lenua,extuberante,inftar Filipendul*:fed raraadmodum h*c Oxalis eft.
j Accedit Sc alia quaedam Oxalis,folio breui, lato, Sc quafi rotundo,ex albido virenci, cau-
pculis tenuibus ac tenellis, qui facile concidunt; femine exiguo.
lam Sc minima qutedam Oxalis eft, caule palmi vix altitudine; foliis anguftis ac paruulis,
P i frequenter, praefertim femine maturo,tota rubens apparer.
i Nec deeft verb Sc rubens fiue nigrum Lapachum5quod caule eft Oxylapadii breuiorejfo-
pminoribusjlacurato ruborenigricantibus,coftatamen media ac fibris dilucius rubenti-
P®)ex quibus fuccusinftarvinirubentisexprimitur.
Oxylapathum autem in pratis locishumentibus riguifque fpontègignitur.
S«iuum inhortisferitur ; folo gaudet ilcrcorato Sc. bene fubacto.
%drolapachum in foflis ac ferobibus aquas habentibus requirendtim.
0xilis licet quandoq; in filueftribus reperiatur, culrura ramen melior ae fpeciofior euadit.
Kocundi folij Oxalis filueftris eft, Sc in afperis ac montofis plerifque locis exit • transfer-
^tverè Sc ad hortos.
Minimum genus in aruis ac agris occurfit.
* wtremum frequentius in hortis quam alibi,neminetamen fereute, nafcitur.
Offline maturoplurima Lapatha Iulio Sc Augufto turgent: Oxalis veto minimaAu-
r1 ac Septembri menfe viget.
Quod
ÇS -K