3 4 R. D O D O N A E I S T 1R P I V M H 1S T O R I A E
Icriptio occutrit. Videtur autem hanc Matthiolus pro Ambrofia altera depinxiffe.
Elt aurera Artemifia vtraque, au&ore Galeno, excalfaciens,ac modice deficcans; calida
autem fecundo exceflu , ficca primo aut fecundo remiffo, Sc vna modice tenuium partium.
Plinius priuacim feminarum malis mederiait: Diof. ad ducendos rnenfes. fecundas, Sc foe-
tus: item ad pra:clufiones,& inflammationem vteri,Mmleflus muliebres ^diici, atque ipfis
Tricoqui refert: item cum myrrha fubditam, eadem , qua: infeflu pofle: bibi Sc comam de-
codam eorumdem gratia; iam & pubiinftar cataplafmatis impoiitam rnenfes ducere.
Git verö SC eadem remoratam vtinam, ac calculos comminuit, eodem auctore.
Plimüs, viatorem ,_ait,_qui alligatam herbam habeat,lafiitudinem non fenrirejJSc lecum
habentem, negari nocere mala medicamenta, beftiamve vllamxfe ne Solem quidem: bibi
verö & ex vino aduerllis opium.
De Bo try. C ap. x i i j.
B o t r v s . Ex i g v a herba Botrys.eft, dodrante viXal-
tior,frutiçis modo rette, & vnico caule aflur-
gens, in norinullos tarnen ramulos efliifo, ac dif-
rributo ; quos folia vtrirmque laciniata, atq; pro-
fundius incifa, inftar foliorum Erigeri, exomant:
femenin racemulos collectam , circa totos exit
ramulos .radix in fibras abit. T ota berba per ma-
turitatem inviridiluteolanguefcif colore, odo-
rata eit, Sc tota quoque gummolb lentore prxdi-
ta, quo colligendum manus ihficic. aiite verö
quàm adoleuerit, ac quum primüm prqdit, folia
inferiore patte rubent. .
t^alcitur in Italia & Gallia circa profluentes
aquas, &c fontes: reperitur verö Sc in iabulofis,ac
aridis, in oliuetis quibufdam ; fàcillimè in hortis
adolefcit. anriua eit.
• Augufto ac Septembri menfe ad perfe&ionem '
venir.
Græci Bofuv appellant : Latini eadem appella-
tionevtuntur:Itali Botri: Germant teÿUlil'iltlliUIÎ,
&Ärcttmfr«lU:GalliPyw?e»: Belgæ Tnucm/tÇuiips
uencrupt: Angli «übe of ijiraifalcm: Hifpani-ßi«»
granada.
Dicitu r verö Sc Artemifia, vt non.modö Diof.
corides,fed Sc Plinius teftatur: apparet autem Artemifia:
ilia fpecies, q u i M.ovmAm'<§)* appcllatur.
Praeter enim duas. illas Artemifias, de quibus
sap. praecedente,& tertiam fuperefle Diof.& Plinius
teftatur. Quam Diofcor. MoroeMnw, fiue vnicaulem: Plinius lib.i y.cap.j.etiä Botryn*
acAmbrofiam vocari refert. Tenüis autem hæcdelcribitur herba,fimplici caule,& minutis
floribus fcatente, flauo colore, quae iucundiörem quàm præcedentes. Artemifia: odorem
fundat : qualis vtique Botrys: eft- Eacit hue quöd Botrys Diof. auttore, etiam Artemifia ac
Ambrofia dicatur.
Ceterdm Botrys caÜda ac ficca eff fecundo exceflu; vim habet attenuaiidi, aperiendi, ac
incidendi. In vino pota, vt quidem Diofcor. Sc Paulus, opQwrvoinoT^i- non nifi recta ceruice
fpirantibus auxiliatur. Prodeft verö Sc eadem afthmaticis ac purulenta expuentibus: rnenfes
itemmouet, & fecundas eXcludit.
Fit ex folds cum facharo, quam Conferuam vulgo vocant,ad eadem vrilis. Addita car-
nibus, qua: cum iure cotta: eduntur, ad;gratum iplirum faporem conducit.
Interponitur arida veftimentis non modo vt fuauitatem odoris inde contrahant; verum
vt&atineisacblattisconferuentur, quod ipfa quoque præftat.
De Ambrofia. C ap . x i i i i-.
A m b r o s i a vnico fimiliter caule, eoque nonnihilftriato,frucicis exigui modo affur-
git, duos aut très palmos alto, qui in ramulos, ac alas cömplures quoque diffunditur:
folia haud magna,vär-ie fiffa, teneriora, tenuioraqj quàm Artemifia: prions, quorum minora
fegmenta tenuia, graueolentis Rutæ foliolaquodammödöexprimunt: flores fecunddm
ramulos
P E M P T A D I S P R IMA E LIÉ. I I.
Ambtofm.
ramulös fublutei, rotundi, mufeofi, ablque fru-
iffu pereunt: fubfunt inferius angulofaj terreilris
tribuli inftarachinata capitula exigua, numquam
florentia, in quibus fqmen nigricans: radix graci-
lis ,palmaris. Inalbicat è virore tota herba,& gra-
tum odorem fpirat:
In Cappadocia fpontè nafeitur, alibi fata in
hortis feheiter adolefcit, vbi fecunditate Leri fo-
li quandoque luxurians aldus attollitur.
Sub finem 7Eftatis,&: flotes,& femen Ambrofia:
in Germaniis perficiuntur.
Gra:ciseftA’^epo-;£t; Latinis quoque Ambrofia,
nec aliud eius nomen cognitum. Plinius Am-
brofiam Vagi nominiseffe,&: circa alias herbas
fludtuari ait. Nam & Botrys, vt feripfimus, anon-
nulHs Ambrofia dicitur.
Matthiolus Sc alteram quamda delcribit Am-
brofiam,anobis profecunda ac tenuifolia Artemifia
deferiptam. Recentior ztas Sc Ambrofiam
quoque fiueAmbrofianam aflam nominat,quam
lub agreftis Salui* nomine expreflimus.
Vfus autem Ambrofia: ad ea,qua: repelli Sc re-
primi fit opus: Nam,vt Galenus, impolita vim
lrabet adftringentem ac reprimentem.
De CHatricarta fiue Parthenio.
C a p . xV.
Ma t r i c a r i a plpres fubiiide cauliculos
promit rotundos, in alas ac ramulos quol-
dam lubinde diuifos: foliatenera, varie fifla, am-
bituqué crenata,Coriandri prima ac terra: proxi-
maxmulantur, léd tamen maiora; floresinfafti-
giis ramulorum eminent medio orbiculo fiue di-
Ico lutei, è quo Candida foliola per marginem '
erumpunt,Chamemeli floribus.fimiles:radix du-
rior adnatis multis capillamentis confibratur .
Totaherbadiluto coloreviret, grauiter olet,ac
gultu perquam amara eft.
Nalciturin fepibus, in hortis, fecus veteres
muros: locis gaudet ruderatis: fubelt fepenume-
ro radicum fibtis ahquis , licet exiguus, carbo,
quem inter rudera facile contingic reperiri: de
quo Cardanus nugas nonnullas iii fibris De fub-
tilitate adfert.
Huius verö SC fpecies quxdam eft, flore multi-
,plici ac polyphyllo, qua: ex Britannia in Belgij
hortos peruenit.
jEftiuis menfibusin vigore:ac flore eft.
Dio£coridin«p9a«r elt, Galeno verö ac eius
feclaton Paulo, A ' Klaagy-xov- Teftatur
iplè Diolcorides, Parthenium a nomiullis Ama-
racumdici Sc Adjx.dvSifj.ov.
Parthenium Galeno Perdicium fiue Parieta-
ria eft; Sc fimiliter Plinio lib. zz. cap. 17.
■ Eft &tercium Parthenium,Linozoftis videli-'
cet fiue Mercurialis, quam Diof. refer: aliquos
Parthenion nominare; cui accedir Sc Plinius li-
bro zy. cap. y. & fimiliter Appuleius.
Recentiorxtas,Diofco'ridisPartheniumMatricariam appellat; plerique Amarellam:
I tali