111. Het Koper - Vitriool, dat men gemeenlyk
Afdml. prltri0iim cyprimm noemt, en ook welRoomfch
Hoosd- hoewel daar in nog een aanmerkelyk
*TÜK’ verfchil plaats heeft, is anders ook wel onder
den naam van Blaainv Vitriool wereldkundig*
Pit zou eigentlyk den naam van Koperrood of
Koper - Roest mogen voeren ; dewyl het
Spaanfch Groen dergelyke Kleur heeft; doch
daar uit blykt onmiddelyk , dat het zo min
zuiver ln de Natuur voorkome, als het Vitriool
van Yzer. Immers onder het blaauwe is
in hetzelve doorgaans eenig Groen gemengd:
hoewel ook die Kleur haare afkomst hebben
kan van Koper.
Natuurlyk wordt h e t, zo men w il, op ’t
Eiland Cyprus, daar het den naam van draagt,
en in Graauwbunderland, gevonden. Ook valt
het op meer plaatfen als eene wanftaltige Vitriool
Erts; maar uit de Sementwateren, by
Neufohl in Hongarie, by Gozlar op den Haarts;
by Fahlun in Sweeden , in Ierland en andere
Koperwerken, als ook uit Koperkiezen en
Zwavelkiezen of Pyrieten, kr'ygt men het
^ gekryftallizeerd. Ik heb daarvan een dikke
Klomp of Staaf, wel agt Duimen lang en meer
dan twee Duimen dik, waarfchynlyk dus om
een Takje of Houtje gekryftallizeerd.
Sement- Die Sementwateren zyn vermaard, doordien
Wateren. Zy het Yzer als veranderen doen in Koper.
Dit is , nogthans, geen weezentlyke verandering,
ring, maar alleenlyk eene verplaatzing; want lil. afdekl,
de Yzerdeeltjes , die allengs uitgevreeten
worden, maaken ruimte voor de Ivoperdeel-*TUK.
tjes, welke derzelver plaats inneemen en dus
verandert, eindelyk, de geheele Klomp van
ihgeworpen Yzer in Koper. Somcydü ook
gefchiedt het door een enkele nederftooting
der Koperdeeltjes , die zig op het ingelegde
Yzer nederzetten, gelyk men dus te Wicklow
in Ierland heerlyk Koper gewint uit dergelyke
Bronnen ( r ) . Ik heb een Hoefyzer, waar
het Koper op dergelyke manier is aangezet.
Even zo kan , door ’t inwerpen van Yzer-Biaaw
Vylzel, Koper bekomen uit eene Solutie van R0Omfefe
Koper-Vitriool in Water. Dit Vitriool, zui-VitriooU
verzynde,heeft eene fchöoneHemelfchblaau-
we Kleur , gelyk het zogenaamde Roomfche.
Zo wordt het fomtyds in de Hongarifche
Kopermynen gevonden ; elders , gelyk te
Fahlun in Sweeden , komt het als Dropfteen
en ook wel Draadig of Vezelig, als Gras of
als Wolle, voor. Zelden is het zo doorfchy-
nende, als het Yzer - Vitriool. Het heeft een
bitteren, fcherpen , doch tevens walgelyken
Smaak, en doet, ingenomen zynde, geweldig
braaken. Wryft men het op glad gepolyst
Yzer, by Voorbeeld op het Lemmer van een
Mes,
'm i
( f ) Zie B a k e r Nuttig gebruik van ’i Mikroskoop.
M&dz. 80.
111. Dkku IY. Stuk,