ITT,
Afdeel.
XII.
H oofd*
Stuk.
Zilver-
Br;mdr
Erts.
K'.vik-
Zit^erÊrandÉrts.
VTTI.
Bitumen
Gagas,
Gulleen.
De Zilver. Brand-Erts komt voor, by Ilmenau
in Saxen , als ook in de Hongarifche
Mynen, die negen Loot in ’t Centner houdt,
Deeze is zwart en broofch, korrelig en ruuw
van Oppervlakte. Hier fchynt de Zilver-
Pek-Erts, die mooglyk maar een Zilverhou-
dende Pek-Blende is, als ook de zogenaamde
Stangen-Graupen te behooreiï.
De Kwikzilver-Brand - Erts , die men ook
Pek‘ Erts noemt, brandt aan ’t Vuur met een
dikken Dampen onaaugenaamen Reuk* Zy is
broofch en komt anders met de overige Ci*
naber-Ertfen overeen ,zynde zeer ryk; doorgaans
zwartachtig , maar ook wel rood- of
geelachtig, by Idria vallende. Van deeze en
de voorgemelde Brand-Ertfen zal ik in de
befchryving der Metaal-Ertfen nader fpree-
ken.
(8J Aardharst, die vast is van zdfflandig«
. heid, zuiver, dryvende.
Gemeenlyk noemt men deeze Stoffe Zwarte
Bamßeen, in Engeland Cunnel- Ceai9 in Vrankryk
(8_) Bitumen Solidum purum natans- Sysf, Nat. XII.
Tom. 111. Gen. 21. Sp. 8. Bit. durisfimum Lapideum
purum. Wall. Min. 199. Bit. durisfimufn purum, poli-
turatn adinittens, Aquis innatans. Wall. Syst, Min.
11 p. 196. Vegetabile Ligneum, Lithantrace imprsegua-
tum. Cronst. Min. 285- Pix Montana, dura &c.WolT.
Milt. 25. Gagas. Voa. Min. 327.
I t ;•<. W L< iAwmfc
1 IHlflN
Bi tumineuz e Sto ffen. 279
ryk Jais of Jayet,~ waar voor men in ’t Hol-
kndfch Git ze g t; des ik ze Gitfteen tytel. Het xil.
is de Gagas of Gagates der Ouden , van welke s^°KorD*
D i o s c o r id e s aanmerkt, dat de fo o ït, die citftee*.
fchielyk vlamt en ;een Bitumjneuzen Reuk
geeft, de befte «f* Hy befchryftze als doorgaans
zwart van Kleur, oneffen , breed en
plat, en zeer ligt zynde. Pu t nius merkt
aan, datzy veel naar Hout gelykt en>0a l e is
us noemt het een Zwarte*:Steen, die, in ’t
Vuur gedaan, als Aardharst flinkt (d). Men
houdt ’er den Objidiaanfchen Steen ook voor, die
van anderen onder de Marmers geteld is geweest
en dikwils met het zwart Yslapds Achaat
verward wordt (e); doch de ligtheid , alzo zy
op ’c Water dry ft, maakt genoegzaame on-
derfcheiding.
Deeze Git wordt, even als de Steenkolen, Plaats,
by Laagen , doch fomtyds ook by Nesten gevonden
aan de Zwarte Zee , en in de Ooftely-
ke deelen van Rusland, in Sweeden, Noorwegen,
op Ysland ,:in Schotland en Engeland;
in Spanje en Vrankryk, op Sicilië, en in ’t
Wurtembergfe, als ook in Silezie. Het zyn
die zogenaamde Steenkolen, waar mede men
de Kerk van Litchfïeld, in *t Engelfche Land-
fchap Staffordshire , zodanig glad bevloerd
> heeft,
(rf) Pfiil. TranfaB- Voi. L T, p. 542.
CO Zie ’t voorg. lil. Stuk, bladz. 56.
S 4
RIBBI