ÏIII.
Afdeel
VUL
H oofd-
STUK*
Kalmuks.
Ooftin.'
£ifchvan
gloeijende Turfkolen, iii ons Land,vevt
pirzaakt wordende, een weezeutlyk Armoniak-
Zput bekomen (m).
Dat het Kalmukfe Zout, van dien aart , door
den Heer M o d e l befchreeven, een derge-
lyken oirfprong hebbe, is uit 4e levendige
Zwavel, welke men fbmtyds daar aan en
dikwils midden in de Stukken vjndt, niet
onwaarfchynlyk. Zo als hy hetzelve waarnam
, was het doorfchynend wit , en zonder
bepaalde gedalte, Geen twee (tukken kon hy
vinden , die malkander volkomen gekeken.
Het hadt de eigenfchappen van Armoniak-
Zout, doch was overladen met Aardachtige
deelen; aan eenige (lukken zat yan buiten
Kley of Leem, en het Landvolk verzekerde
hem dat het aldaar aan Steenen groeide. Pe
Bucharifche en Kalmukkifche. Karavaanen
voeren dit Zout in gropte menigte naar Siberië,
daar het van de Inwooners als een
Geneesmiddel en tot vertinnen gebruikt
wordt,
. Misfchien is ook het Armoniak-Zout, dat
wy uit Oodindie bekomen, niet gantfchelyk
door Konst gemaakt. Wylen de beroemde
Hoogleeraar G a u b iü s , immers, Jieeft een
zyner Vrienden verzekerd, dat de Schuim,
welke een groot Meir ornftreeks Kapal, niet
vet
(»*) gie ’työorg. II- Stuk, bladz. 67*
_ , I1L
ver v a a Pattena'in ’t Mogols Land, aan oenA^EEi.,
Gever opwerpt, vergaderd en gekookt zyn- Hoofd.
de, Ammoniak-Zout; maar, wanneer menze stuk.
lang in de open Lugt laat leggen, droog en
hard wordende , Borax uitlevert?» en dat de
Indiaanen weezentlyk die Schuim tot deeze
beide oogmerken gebruiken.
Zo wel als ’t Vitrioolzuur, komt in de Na-l Vlug^
tuur ook een vlug Loogzout voor ( n). Men
vindt hetzelve in de meede Kley- en Aard-
ftofFen, in Tuffteenen , in Kryt, in de meede,
inzonderheid zwarte Kalkdeenen , in Stink-
fteenen, Leydeenen, in veele Aardharden ,
yoornaamelyk in eenige Soorten van Steenkolen;
ook* taamelyk blykbaar in veele Ver-
deende Zaaken, en het ontwikkelt zig daar
uit door Dedillatie, Sommigen willen dat het
dus ook een voortbrengzel van Vuur z y , an-
deren leiden het van de rotting van Zee-Zout
af,Dat zelfde Zuur , 'c welk [met het vluggeK«^h.:
Loogzout het Armoniak-Zout maakt, bevindt zout.
zig in de Natuur , voornaamelyk in ’t Zee:
Water en de meede Pekeltponnep, nog met
de eene of andere Aarde tot een byzonder (lag
van Zout vereenigd, ’t wplk inzonderheid
voor-
(«) AUali volatile nudum, Terris & Lapidibus ïnbae-
ïens, Waï.d. S^st. Min. 11. p, 68-
M 5
Hl, psBi. IV, Stuk*