lli. ge is geheel glad, gelyk en effen van zelf*
xmV handigheid, welke genoemd wordt.VafieKies,
gtvs°t0m en ^aar toezou> v°lgens fommigen,de Piedra
Tze. del Inca van de Peruviaanen, behooren. Men
Kies. vindt dezelve in Sweeden en Hongarie, Hy
geeft fterk Vuur aan ’t Staalflag, en is onge»
twyfeld de Vuurfteen (Pyrites) der Ouden. Hier
toe behoort de Staaldigte, zogenaamd , van
Johangeorgeftadt in Saxen. Andere is Korrelig,
welke by Schemnits in Hongarie en by Dog-
natska in ’t Bannaat van Temeswar valt. Men
vindtze ook geheel wryfbaar , by Fahlun in
Sweeden en op andere plaatfen, en eene ge-
heele losfe of verweerde Kies in Finland. Sommige
is ^geheel onzuiver, met Aarde of Steen
vermengd, enz*
(6) Zwavel, die gemineraliseerd is, niet gefigureerd,
niet vonkende.
Deeze wordt door onzen Ridder onderfchei-
den , rerwyl z y , bebalven *t Yzer, ook een
aanmerkelyk gedeelte Koper houdt. Om die
reden wordt zy dikwils geteld onder de Koper-
Ert»
f6) Pyrites mineralifatus , amorphus , non fcintillans.
Syjl. Nat. utf. Sp* 6- Pyrites Ferreo- Cupreus. Syft.Nitt.
VIII p. 169. N. 5 ,6 ,7'. Pyrites Cupri flavo - viridescens.
Cronst. §. 196. y , Cuprum Sulphure & Ferro minera -
lifatum , Minera ex flavo viridescente Wall. Syst. Min.
I L p. 283.
V I.
Pyrites Cupri.
Koper-
Kies.
Ertfen, gelyk W a u e r i u s doet,- dezelve A* ” Eu
noemende Groenachtige Koper • Erts , hoewel
zyn Ed. bekent, dat ze maar tien of twaalf 35TUK* }
zelden meer Ponden Koper, uit honderd Pon- Koper•,
den Erts, uitlevere ; terwyl het overige Yzer m‘
is met Zwavel en een zeer klein gedeelte Rot-
tekruid.
Men vindtze byna in alle Koper - Mynen, nigIJ ^ a'
byzonderlyk in die van Sweeden en Bohemen.
Van de Yzerkiezen onderfeheidt zy zig door
een fterker geele Kleur; doch in ’ t algemeen,
hoe meer dezelve naar ’t groene trekke, hoe
doffer van buiten en hoe digter zy zig op de
breuk vertoone, hoe ryker zy is in Koper.
Giet men, op het gene van de afzwaveling zul-
ker Kiezen overblyft, Geeft van Armoniak-
Zotft, dan wordt dezelve hoog Hemelsblaauw,
Probeert menze op Vitriool en fteekt in de
Vitriool- Loog een gepolyst ofdigt Stuk Yzer,
zo wordt het hykans in een oogenblik Koperrood.
Deeze Kies is zelden zo hard, als de meeftez^ a|®ifnr
andere Kiezen : zy vonkt naauwlyks aan ty^^ i,
Staalflag en bevat, behalven ’t Koper, altoos
een aanmerkelyke veelheid Yzer* Men kan
’er , door uitlooging na de Roofting, niet alleen
Zwavel, maar ook Vitriool uit haaien ,
en het gemeene , dat Koperig en Yzerig gemengd
is , komt van zodanige Kiezen. Men
giet ’er alsdan kookend heet Water o p , dat
men