ili t!i;i,
N A T U U R KUNDE. S49
P R I N T ß L A D CCCLIL
De BEERE u de feßilentie doen aanì^even ; tot dath^uverdoe'vanhetUndj
daargy ma toegaat, om dat te erven^
Z)e tì E E RE Zßl 1* flaan met teeringe , ende met k^ortze^ ende mei 'vyerigheid;
ende met bitte ^ ende met droogte ^ ende met brandkparn^ ende met honigdarnv,
diett'ver'volgen^llentotdatgyomkpomet. De u t . XXVI I I . vers z i . iz.
Een vare àoodkreet vUegt àoor de open lugli wat ßnarty
ó Ifralieten! ßaat « op een »ieuw op 't hart?
Heiaas! een feile PEST treft u, door äl niv leäe»-^
Í7)<? flraf Voigt op de zonde y o\n 't haatt'lyk overtréden
Van V ^en u de Opper^ngt bevolen heefc te doen.
My dunkt% ik zìe de PEST reeds doot wj) le den wo'en^
En hoe gy zugt en fteend, daar gy den geeß moet géven^
Bedenk dan om voortaan naar GODS bevel te léven,
1)ìe « zo ménigmaal bewaard heejt cn Moed,
En ßeeäs uw Jcbild lerßrekte in alle iiw tegenfpoedi
Zo zal geèn ongevaí zo hevig of u woeden,
Maar zyn genade zal u ßeeds voor ramp> behoeden.
hl :|
f O z e s f t e l d h i e r , gelykookeiders, GOD
_ 1 voor als den eenigen Oorzaakmeefler
van alle Beweging in de Natuur , van alle in
het Menfchelyk Lichaam, op dat hiet miffchien
den Ifraeliten, van kettery niet afkeerig,
argtt'aan geboren wierd, alswierdende
ziektens of by geval, of by een ongelukk
i g noodlot aangebracht. ^De HEERE
zal « de peßileniie doen aankleven , eene
z i e k t e , dewelke, boven alle andere, door
eene fchielyke befpringing, wreede wegrooving
, talryke nederlaag. en fpoedige verfìroijing
ongelukkig voor de Menfchelyke
Maatfchappy, volgens het gevoelenderHeidenen
ielve iets Goddelyks met zichvoeren^
d e , tot noch toe G O D S ondoorgrondelyk
c geclTel, zodanig fyn in hare alderkleinlW
deeltjes) het zy bezielde, ofonbezielde, dat
2y tot noch toe het gezichtspunt van de aide
r fcherpzicn Ile Geneesheeren is ontvloden.
ü o k zcgt Mozes niet zonder nadruk, dat
dcze Ziekte aankleeft : want waarlyk wy
weecen, de Ondervinding gctuygenis gevende,
dat de pettachtige lichaaratjesindiervoegenaan
Wolle, Vlas, pclteryen, hennip en
veercn blyven hangen, dat deze aldervernie-
IcnUe Ziekte lichtclyk door voenuyg van
de cene plaats naar de andere gebracht word.
Alle de genaamde Ziektens vers n - geven
duydelyk te kennen eene uycnemende Hittc,
ofvergezclfchrippendcn Brand.
Schacbepherh is in onze beide Overzcitlng
eea Gefch-ji-iilß, gezwel. Doch zyndejoodfche
Meellcrs omtrent de Zoori niet eens.
Rabbi Salomo en T>avìd /íe-Pow/V willen eene
Opzwelling van het gehele Lichaam, byzonder
Buken ter grootte van een peer of vuyft
opryzende, waar door wy gevoeglyk vuurLge
Puyßen, of peftige Buylen verÜaan. Volgetis
het zeggen van Kimchi in TjXilVoorden'
boek wend zieh Rabbi Jonas naar eenen tegengeiteiden
kant, verilaaride eene vei màgerende
of eene teeringe van het gehele lichaam,
alwaarom ook Bocbart Hieroz. li.Deel,
II. ßoek, 18. kap. het Teering Qvtxxtt, de
L X X . da t i s , atrophian^ gelyk^^-
chart leell : Hieronymus heeiE armoede.
KaddachathyonsFieber, deKoor t s .
"DallekethHitz, Vuurighcid.
Charch\r , verteerende Hirte , Brand :
ere'hifmos.
Chereby DroogtCj Hltzigheid. Thonos.
Schiddaphon, dorheid Brand in 't Koornj
anemophtoria i vefdorve Lncht.
Alle welke namen klaarlyk genoegaantoonen
of zo vele zoorten van vinnige Koortszen,
of trappen tot zeer fcherpeopileigerend
e , ofwel de veranderende foevallen van
dezelve Ziekte, gclyk die indcrdaad voorkomen,
ofin de Peil, of ook In vliegende
Koortszen, dcwelke voor blaasbalk hebben
eene zeer groote fcherpigheid, dikwyls met
flym verecnigt, door afknagen brandende
pynen veroorzakende, bellolling, of verdikking,
dewelke den omloop des bloeds dooi
de ouyreni le deelen verhinderd.
Jerakon, by ons Bleiche , by de LXX.
ooctyros, by de Gemeene Latynfche Rvbigo,
kan betekenen de Geelzucbt,
A a a a a s Deut.