G E E S T E L Y K E
den tytelvan Oßris, deze onder dien van/is.
De zorme, äh htt oo£ van J«(itn-, diedoorkonmkkki
tmcbl vtrhevm alle ämge» vmcbt, 1/1
Mocrab'ms-. ab dm be'Mardtraivaedfierheiri-au
allí z m t , ditgihk ah eme otivtrfiianiare msnU
dl motlyke -MeieU «»<!', " dezdve dmr
•virfclxticgedaalilrn, m dcMrrUm van alle gedaanm
vergrooMde vervull: by Tr:fmtgiJ.j:s.
Hct loude ecn werk van cene -¿wäre poning
zvn, by aldien il; deie ovevvcrhuyzuis; van
dieEgyptiiche Peil tot de Grieken, ja de !ndianenen
Afrikaiien, zoude vv]llen bcfcliryven,
of 00k nyt andere Hoeken uytfchryven.
D e Leier zal genoeg hcbbcn uyt eenige atbeeldzels,
dewelke bcnedcn 'iullcn tcr nc-der
gdlelt worden, van verfcheiden V olkeren,
00k dealderverregelegenlk, voornamemlyk
de ZoitmdtetiaafS.
In der daad is de Zcc, op dat it, uyllegsende,
MoU¡ voet vdor voet volge , cene
zelfflandiäheid v,m de aldereedeUJe , maar
ltoffel\k,''dcrlialven haar eigen zelfs voortbrengiler
niet, afhangende in liaar lyn, en
werken van eene andere onftoñelyke. onzienelyke,
oneindig volmaakte , aUei^vaard.gl
l e , onze verwondering, ende ookaanbidden..
e vierdienende. Waariyk dit glansryke
Gellernte iieeft rieh zelve niet gefehapen,
dat ook zelfs de verilandigcr l-.eidenen hebbenerkend:
Gen. I. >6. GOD ««t e
• mott Licht tot Henfihapfje da daags Geplaatñ
inhetMiddelpnnt vandegrooteDraaikolk
opda the t a l s e eneAl i e enhe e r -
feher zoude regeeren de toomen van het alderwytuytgellrekileRyk
der Planeeten en
deze en derzelver inwoonders door wärmte,
L i c h t , en Kewceging, 't Levengelukkigmaken:
welke zitpiaals het zekcrlyk zichzelven
niet heeft verkoren voor gene ^deir vatbaar,
maar GOD heeft de fonue Pi. XIX. y.
eeae te„te g e f f « ' " - : "X •^dte zi ah em bruyéiom
nmaat zymßaaftatmr, envroljtah
eel heldt, am het padt te hcf u. Hane» uyigmg
is vaii het ernste des Hemds, e«dehareaommehof
tot aa« de eyrtder, des zelverr. eruér.tetsisverbor-
„tn voor hart hnte. vs.6, 7- Aiicdezedingen
niet nyt eigen Raad, maar door de a dervvylle
felrikking van den Schepper. De ' E E k b
heeft de zornie g'geven teu hebte des daags, de
ordmmie« der Mane, e„de da Stern,,te«lichte,
des „achts. Jerm. XXXI . Deze is dezelve
Almaehtige. dewelke belooti iieeft vers í6.
ilat die ordenineen vm voor aj» aatiz-ichte tuet
znllm v,,ken. Zo dat hct dcrhalven btiyten
twyffelis, datdiefpreekwyze, t - r f y k d s e m
heldt om zyn padt le Upen in eencn lecnfpreii-
Idgen -Zin moet veritaan worden, üt^«"«
Altharen onäerg«g Pf CIV. ,9. Gelyk cen
kcnffig üurwerk zynen Konllcnaar kend en
veftoond.
Hct is met de Mane cp dezelve wyze,
fchoon de aanzienlykheid minder is, nademaal
zy is de Lyftrawant der Aarde, tjt'Jj
Vorll. Van deze fpreekt MoseJ aldns : GOI
maatte dat Kliyie Licht tot heerjchaffyt 1,
vachis. Waariyk deze heeft zieh nietgeijeve,
die gcregcide l'eweegingwiiarby w.ydeUee.
kcn picegen afte meeten en de Maandcn. f
rachlXLili. 6, 7. Ook 'heejt hy de Muiij
niaak! d.ilze Jiaari zoude tri hären tyd: tot l..,
aanvi/yange der tydm, ende tut ernteten der tti
ue. Ende van de Maan heeft v.en een teekin k
feeils, zy IS een hebt dat gched afneemt. tiet
7clfde raoctmen gevoclen van de i/crrra, ver.
ilaa de Valle, deweliicv-o vele zonnen zj'n
hct gcen mcn gcvoelt van de Zonnezdf.
rucli 111. 3+. t-ndi de Staren hebten m ,
nachtaaten, ende zi« vtrheiigdt. Der.
zelver gctal is zo onlclliaar, dat niemant der
hedendaagfche Sterrckundigcn. en zelf niti
de alderfcherpzienlle , zoude durven voor,
wenden hct -zelve te bepalen. G O D allea
teil hetgetalder Sterrar, by noemdze alle by
ia>n Pf. C X L V l l . 4. Heft iiw oogen op om ..
ge, ende ziet, viie deze dingen gejchaftn htifi,
die in getälle haar hnr voortbrengi j die ze alkbt
naine roept, van v:égen de groatheyt zyner imi
ten, enomdat bjfltrkvanverlnogenis, daatk
"^•ord 'er niet een gemiß. Jez. XL. 26. Deie
zelve Luyller van Sehepping ende alderbcili
ordening geeft aan den bcheppcr het rechten
hccrlchappy over de Sterrenenhetgantfche Hm
der Hemelen op eene volllrekte wyze Deut.lV
19 Hjverzrgelt de SterreniobVi-j. alsdooi
een aangehangc zcgcl. Alwaarom ook 4
Sterren genaamt worden de, Sterren GOD
J e z . X l V . r j . , ^^
Door den naam des Hemeh gantfchf Hat
welken de Heiliigc Schryver in on^én 'lei
vermclt, verilaan wv zeer gevoegelyk hetge
heel Planeetifche Otilcl, zonietdefchikkin
van 't gantfciie Gehcel AI Waariyk de btweegingder
Planectilche Liehamen, zo wtl
der cerile, als iwecde zoorte is de alderwelgcregcHle,
de bcilipte afftant, opelker
luurcnnoodzakelyldieid,gcpailvan de.Spriagbrou
der Zonne, deGrootte, anderczaken,
ons ter aanfpooring, niet om dezclven aanie
biddcn, maar den gencn, die dezelve iieeft gf
fchapen. /,h tk tr-srn Himtl aanzie. het ml
irx'er vwgeren, de Mane, ende Sterren, diell
bereid hebt Pf. \'lll.+. Unze HEERE ugnih
ende van vele kracht : Z)nes verßands en is ¿ffl
getd Pf CXI,VII. f.
Alle deze dingen, zegt Moz-es, vcriieri
heett de HbERE lOT G O i ) allen den viU
ondtr den gamfihtn ¡.mei iiylgedeelt. De Jode«
moeften in ¡'alrfhua niet alleenleven, maar»
vele andere Volkeren, alle de menfehcn vii
alle Landen haddcn voor hun Leven en iieW
ging Lieht en Wärmte, Sterren en M.me im
Nacht-lichten, de Zonne tot daghlieht vannj
den. Deze moellcn hier zynde Groot-alm«-
zeniers en voor vroomen en voor godloje»'
voei
TAB- CCCXXXXL,
JJKUT Cflp ,'VIII, V 4
CaU^'iE sive Ciileei Vpt