111 if
• f f i ' . j
5 ^ 8 G E E S T
D e u t . X I V . 4 . w o r d e n Herten en Rheen
o n d e r de reine Dieren getclr, en t Kon. IV.
33. ftonden 'er dagelyks voor Salomons Kon
i n l d y k e tafel toebe r e i d thienvetre runderen,
fwhitigweyde runder-en, endehanderd¡chapen;
nylgenomen de Hcrien^ ende Rheen, endeBuffelen,
ende gemffie i'ogelen. De Herten en
R h e e n dragen de onderfcbeidcne merktekenen
van reine Dieren, de Herkauwing, en
d e gekloofde klaeuwen. Zelts wor d in onzen
T e x t hec vleefcli H^ezer B e e i l e n alszeerlekkcr
g c r o e m d , het wel k de Joden konden eeten
na allen laß bunner Ziele Diisdanig is by de
H o o g d u y t f d i e n het Vleefci i van Kapocnen tot
e e n f p r e e k w o o r d g ewo r d e n , by het w e l k e wy
alle ander Vleefch vergelyken, dat van eene
goede fmaak is, et iß zu eßen wie Capannen-
Fleifch. Dat de Herten in Juden ovcr talryk
g e v v e e i t , en overal voorkomcnde, blykt uyt
/ E l i a n a s y die aan het einde van het V Bock
een hootdlluk heeft van de Herten in Syr/e,
enhetzelvebegindaldus: /« Svieont/mizvden
zieh de Hertenop de aläerhoogße Bergen, Ama-
E X Y K E
Hfi, Libanon, en Karme l. Hier van daan kernt
h e t . dat gelyk alhier, zo 00k eiders in d e H .
S c h r i f t geduuri g van genaamde Beeilen meld
i n g gemaakt word, cnvandezelvemeerdan
eene Öpreekraanier word genomen. Jcrm:
XIV. 5. IFant 00k de Hindenin'tveltWerpes
jongcHy ende verlaten (die, ) om dat 'er geeii
jong gras en is^ namcmiyk vvcgcns de al te
g r o o t e droogte. H o o g l . II. 7. III. f . Bezweert
( de Kcrk-i5ruid_) de •'DochterenJ entzalems by
de Rheen, en byäe Hinden desvelts ; uyt welk
e plaats menkanbef lui ten , dat d e z e Beeilen
z i e h van de Bergen naar d e Veldenhaddenom
laag begeven. Andersons heeit het Hertev
l e e f c h by d eGene e she e r e n geen g o ede n naam.
Het Fleefcb van de Herten ts kwaad van zap
en van eeiie rnoeijlyke verdouwing, en veroorzaakt
Z'isi-aricgal Simeon Set hi Gn Aet. Tetrab.
1. Serra z. kap. izr. Niet tegenÜaande hec
v l e e l c h van de Herten en Rheen onder de
l e k k e r n y e n gellctd word doorgaans in de H;
B l a d e r e n , zo is het echter buycenhetgebruyk
d e r Oiferhandcn verbannen.
Deut. XII. vers 16. 23. 24.
Meenlykhet bloed en zjiltgylieden met eeten-. gy ^ult het op de aarde uitgleten als
v)ater.
Alleen houd vafle, dat gy het bloed niet en etet, 'o/ant het bloed ts de Thiele: daar^
om en ztilt gy de ^ele met het vleef :h niet eeten.
Gy ^dt dan niet eten: 0/ de aarde ^Itgy het uitgieten als -¡vater, Zie Gen. IX. 4.
Deut. XIV. vers 7.
Maar dexe en Zßlt gy "iet eeten , 'van de gene die alteen herkaemven j ofte van
de ene die gekloofde klaemven (ailecn) verdeelen: den Kemel, ende de Haxe , ende
hetikonyn; want de^e herkaemven wel, m^ar verdeelen de ^aenmn niet; onrejnxftllen
zy íflieden z^n. Zie Lcvic. XI. 4. 5. 6.
Dent. XIV. vers 8.
Ook. het yercken , '¡vant dat verdeelt zjne ¡4aeumn wel, maar het en herkaum niet:
onreyn Ziil het ulieden zyn: van haar vlce/ch xjflt gy niet eten, ende haar iloQt
acs em^ultgy niet aanroeren. Zie Levit. XI. 7. 8.
Deut. XIV. vers 9. 10.
Dit ^ultgy eten van alles ^ dat in de waterenis: ahvat Vinnen ende fvbohhenheeft ^
ztilt gy eeten.
Maar al wat gene vinnen en fchobben heeft, x,ult gy niet eeten: het ^al ulieden onrejn
zyn. Zie Levit. XI. 9—12.
Deut. XIV. vers ir.
Allen reynenvogelx^ltgy eten. Zie Levic. XI. 13.
In onze Latynfche Overzet t ing voor atem maar, lees /Ivem Vogel.
Deut.
N A T U U R K U N D E .
Deut. XIV". vers u.
5 Í 9
M'i'tr dexf zjB het, -van deivelkegy niet en xitlt eten: de Jrend, ende deBivii,
ende de Zee-^rend, ZieLevit.XI. i j .
Deut. XIV". vers 14.
Ende alle Rave naciharenaard. ZieLevit.XI. ij.
Deut. XIV. vers ij.
Ende de Struts, ende de Nacht.ujl, ende de Roekpeij. en de Sprwev naa zjnen aard.
Z i e Levit. XI. 16.
Deut. XIV". vers lá.
Ende de Steen-ujl, ende de Schuyf-uit, ende de Kaemie. ZieLevit.XI. lá. 17.
Deut. XIV. vers 17.
Ende de Roerdomf, ende de Pellikaan, ende het Duykerken. Zie Levit. X I . 16.17.
Deut. XIV. vers 18.
EndídeOyevaar, endede Reygernaar zynenaard: ende de Hoffe, ende de Fledermnjs,
Zie Levit. XI. i
Deut. XI'V. vers 19.
Oo\,alhetkruy^ende Gevogelte, dat^d uliedenonrejn yn: eji en pullen niet ¡elften
viorden. Zie Levit. XI. 20.
Deut. XIV. vers jo.
jil het rejn genagelte t¡ilt gy eten.
M e n kan befluyten uyt "vers i r. vvaar in [ reiz hagnopb verilaan moetcn worden gccne
het eeten der reine Voge l e n wordtoegeilaan, Vogeli-^eigentlyk 7.0 genaamt, t/i petcma
en vergeleken Lev. XI. z Í , 2 2. alwaar mel- ' toon otnanoon , i^o^elen der hiemebn , maar
d i n g word gemaakt van htiypendgevogelte, ^ vliegcnde Dieren te gelyk en kruypende, en
o f Bloedelooze Diertjes, 00k van reine, dac 1 in liet byzonder Sprinldlanen.
allsier door CJ/ZÖ/A, en in L e v i t i cus door íf/je- I
Deut. XIV. vers ji.
Cy en zult geen dood aas eten; denvreemdeling, die in mpe foorten is, K.ilt gy het geven,
datgyhetete, ofte verl^popt het den vreemden ; want gy zyt een heylig 'volk_
den HEERE bwen GO DE: gy ^«/i het bok^l^en niet ^ken in zynes moeden
melk, Zie Exod. XXI I I . 19.
Deut. XXII. vers 11.
Gy^ultgeen ¡¡leed van gemengde Stoffe aantrilijipi; wollen en limien te gelyk.- Zie
Levit. X IX. i$i.
Deut. XXIIL vers ii. 13.
Cy K.«lt ook_eene jlaatKS hehhen bayten den leger: ende daar henen Xídt gy uytgaan ¡tM
buyten.
F f f f f f Ende