op het planetarium eenen dag op hêt hemels-
plein verbeeldde, daar hier, integendeel, een
-dag een dag is; 4. om iets op het hemelsplein
van R oemer te kunnen zien, moest men
eerst den uurcirkel, welke afzonderlijk bewogen
konde worden, op den graad plaatsen, in
welken de Zon, op den dag, dien men verkiest,
is , om vervolgens, door de beweging
des gezigteinders, de sterren, welke men op
deze of gene uren zien kan, gewaar te worden.
Er wordt dan, inderdaad, door dit hemelsplein
niets meer, dan door alle andere 9
die bekend zijn* aangewezen, onder welke.dat
van den heer B o d e , een vermaard sterrekimr
dige te Berlijn, zekerlijk uitmunt (4 3 ), dat
(43) Men vindt er de plaat en de bèschrijving van in
zijne inleiding tot de kennis des gesternden hemels, die
ook in het Nederduitsch vertaald is. Ik keil weinig boeken,
welke, in hunne soort, zoo overheerlijk en bevattelijk
geschreven zijn, als dit. Men behoort de eerste en
tweede plaat, naar het voorschrift van den heer Bode ,
op te plakken; dan is het hemelsplein zeer geschikt, om de
sterren gemakkelijk te leeren kennen. In de Nederduitsche
vertaling is de eerste, plaat niet doorschijnend, zoo als
zij liet in het Hoogduitsch is , en, om nuttig te wezen,
behoort te zijn. Men heeft dan in de vertaling een der
schoonste stukken Van het boek geheel nutteloos gemaakt,
ten zij dat iedereen dien misslag in zijn eigen exemplaar,
zoo als de vertaler het begedrt, verbetere; dat zekerlijk
voor velen rrioeijelijk zijn zoude, Een liefhebber Ür deze
in geen opzïgt voor het schoone planisphae-
fium van C ass.in i behoeft te wijken, en, tot
oplossing van alle de vraagstukken, ruim zoo
gemakkelijk kan gebruikt worden (44J. Ons
bewegelijk hemelsplein kan even gemakkelijk
tot diezelfde oplossing dienen, wanneer men
het geheele werktuig met de hand, zoo als
boven gezegd is CS *0 » laac bewegen.
S «o.
Dit hemelsplein overtreft dan al, en verre
stad heeft de lijnen van de eerste plaat op een stok glas
gesneden, hetwelk zeer duidelijk en gemakkelijk in het
gebruik is. Doch ik weet uit ondervinding, dat het gebruik
van de verniste eerste plaat van- den heer Bode
geenszins moeijelijk valt, zoo als de vertaler voorgeeft,
(44) Zie er de teekening en beschrijving van in de
machines approuuées par Vacadémie, tome / , p. i 36.
De heer C a s s i n i heeft om den rand der onderste plaat
van dit schoone werktuig de maanden en dagen getee-
kend, dat wel op de kaart van den heer Bode geene
plaals heeft; doch, dewijl de< graden van regte opklimmingen,
(ascensiones rectae) op deze geteekend zijn, heeft
men maar in de vijfde tafel, bl. 5oo (in het Hoogduitsch),
te zien, welke graad voor den dag, dien men begeert,
plaats hebbe. Ik heb mij zeer wel bevonden met op den
rand van de kaart de gemelde vijfde tafel over te schrijven,
zoo als ook de namen der sterren, welke door iedere
letter aangeteekend worden, en op bl. 497 te vinden
zijn , en er eindelijk de Grieksche letters en de grootte
der sterren (welke men op p. 467 en volg. en p. 492 en
volg. aantreft) bij te voegen.