42 Beschrijving van het eigenlijk
§ 33'
Dit zij genoeg aangaande de hoofd-planeten.
Men ziet, hoe volledig het planetarium ten
dien opzigte is. — lk ga.tot de manen, of
satelliten, of wachters, over.
De Aarde wordt hier van hare Maan vergezeld.
Deze beweegt zich i. op haren eige-
genen as, 2, om de Aarde, en wordt 3. eens
des jaars, met de Aarde, om de Zon gevoerd.
De Maan draait op haren eigenen as, ongeveer
in denzelfden tijd, in welken zij 360
graden om de Aarde volbrengt ; dat is in 27
d. 7 u. en 43 m. Van daar komt het, dat
de Maan ons altijd dezelfde oppervlakte vertoont.
Deze planeet wordt hier door een
bolletje verbeeld, dat in den gemelden tijd
bm de Aarde draait; doch er verloopen tus-
schen eene conjunctie der Maan met de Zon
en de riaastvolgende, 29 d. 12 u, 44 m.,
omdat de Aarde niet stil staat, maar in haren
kring om de Zon voortvaart (§ 86, 87).
De vergulden of verlichte zijde is altijd naar
de Zon toegekeerd; en naar de- Aarde de
vergulden of de zwarte zijde, of een grooter
of kleiner gedeelte der vergulde, naar mate
de Maan of vol, of nieuw, of tusschen vol
en nieuw is: zoodat men alle de lichtgestalten
der Maan in hare juiste tijden gewaar
wordt.
§ 34-
Om Jupiter bewegen zich vier satelliten,
en Saturnus heeft er vijf. Zij zijn naar be-
hooren om Jupiter en Saturnus afgebeeld,
doch bewegen zich op dit planetarium niet
afzonderlijk (20).
§ 35-
Saturnus pronkt hier ook met zijnen ring.
De middellijn des rings is twee en een derde
malen grooter, dan die van het ligchaam van
Saturnus; de breedte is een derde van diezelfde
middellijn; en de ruimte, tusschen den
(20) Om de schets, welke ik van de hemelsche lig-
ckamen gegeven heb, te voltooijen, zal ik hier de omloopstijden
en afstanden der satelliten bijvoegen.
Satelliten van Jupiter.
Omloopstijden.
Afstanden in J upiters halve
middellijnen.
I. 1 d. 18 u. 27 m. 33 s. 5. g65.
II. 3 d. i 3 u. i 3 m. 42 s. 9- 494-
III. 7 d. 3 u. 42 m. 33 s. i 5. 141.
IY. 16 d. 16 u. 32 m. 8 s. 26. 63o.
Satelliten van Saturnus.
Omloopstijden.
Afstanden in halve middellijnen
van den ring.
L 1 d. 21 u. 18 m. 27 s. 2. 097.
II. 2 d. 17 u. 44 K». 22 s. 2. 686.,
III. 4 d. 12 u. 25 m. 12 s. 3. 752.
IV. i5 d. 22 u. 34 m. 38 s. 8. 698.
V. . 79 d. 7 u. 47 m. 25. 348.
Zie la L ande, § 860, 868, 86g.