king en verplaatsing in meest al het raderwerk
voor de Maanwijzers. De beide bovenste
wijzers moesten zakken tot'in het midden, en
voor de aan den zolder overgebragte moesten
nieuwe assen en verscheidene nieuwe raderen
worden gemaakt*
Over de platen*
De drie bij dezen tweeden druk gevoegde
platen kunnen dienen * om aan liefhebbers,
die, wegens verafgelegene woonplaats, ouderdom
of beroep, niet, of althans bezwaarlijk,
in de gelegenheid zijn, om het werk, door
wijlen den heer van Swinden zoo naauwkeu-
rig beschreven, in natura te komen bezigti-
gen, nog klaarder denkbeeld te geven van de
uiterlijke vertooning van het geheele werktuig.
Oök kunnen dezelve dienen, om de betrekkelijke
of uitgêstrektë grootte van iedere loopbaan
der planeten aan te toonen; want dezelve
zijn naaf het werk zelve'in mijne kamer afgeteekend,
volgens de schaal op plaat N°. i , welke
schaal ieder voet in i§ duim oude Vriesche maat
bevat, en dus zijn de afteekeningen net § vaft de
grootte van het eigenlijke werk \ dit is almede
de betrekkelijke grootte van de wijzerplaten,
op de platen N°. i en 2 afgeteekend.
De platen 1 en 2 zijn door mij zelven,
en met behulp van mijnen vriend, den koopman
Klaas Joh, Sannes, in de maanden
Maart en April iSao gemaakt, en de standplaatsen
der planeetbpllen, Zon- en Maanwijzers
zijn gesteld, zoo als het werktuig,
hetwelk door de schommeling van eenen
slinger bewogen wordt, dezelve aanwees op
Vrijdag den 24 Maart 1820, des morgens om
71 uur. Toen stond de Zon- en datumwijzer,
die langs de grootste of buitenste sleuf aan
den zolder beweegt, en op de plaat N?. 1 is
afgeteekend, op 3! graad in Aries 9 voor de
lengte van de Zon, met het binneneinde, en
pp het | gedeelte van den 24 dag der maand
Maart, en wees i| graad noorder declinatie
der Zon met het buiteneinde aan. De planeet
Saturnus was ook 3! graad in Aries, en dus
in conjunctie met de Zon. Jupiter was bijna
3 graden in Pisces. Mars 26 graden in Leo.
De Aarde 3! graden in Libra. De Maan 11
graden in Leo. Venus 11 en Merkurius 26
graden in Oaneer. biet verste punt van de
Maan was 28 graden in Leo, en de noorder
knoop van dezelve was 2 graden in Aries.
De wijzer voor de lichtgestalten der Maan
teekende deszelfs ouderdom io§ dagen. De
dagwijzer Vrijdag morgen tusschen 7 en 8
uur, en het jaargetal binnen den cirkel der
dagen 1820.