x6o T GE B R V Y C K DER GLOBEN
Lezart, dat is op de y'o graden , die .gekofe kromftreeck is! de
begeerde: gevalt dat op minder breedte, ghy moet een kromftreeck
nemen die rioordelijcker loopt; gevalt dat op meerder
breedte , ghy moet een kromftreeck nemen die ooftelijcker
loopt, en daer mede defgclijcx dóén, en dat foo menichmael, tot
dat ghy een krijght waer nf Tul eke/breedte evèh valt, 1 ofte op ’t
naefte komt, T welck in dcfett fal fijn dè vierde, daers'de nopid-
ooftftreeqk. rlfw ' 'V u ' q ffW gpPMi «y
Om ’t verfchil der lenghdc te vinden, doet na de-wijfe van ’t
f Voorftel, fult in dit voorbeelt vinden 1 8 graden 2 minuten.
L X X V I I. V O O R S T E t
Bekent fijnde trveer plaetfen kromftreeck ofte ftreckingh van malkander,
V verfchil der lengde, en dl een plaetfns breedte; te vinden
dlander plaetfns breedte, en de verheyt.
LAet de twee plaetfen, als te voren, fijn S. Maria en Lezart,
verfcheyden zuydweft en noordooft, ’t verfchil der lengde
1 8 graden 2 minuten,de breedte van S.Maria 37 grademwy moeten
foecken donbekende breedte van Lezart, en de verheyt.
Om eerft te vinden de breedte van Lezart, de tweede plaets:
Aengdien de gegeve krömftreeck is de noördooftftreeck, teec-
ken op fulck een ftreeck, op d’Aerdkloot, op de bekende breedte
van S.Maria,37 graden,een punt,en keerende de kloot tot dat
k felve punt komt aen den Meridiaen, teeeken de fnijdingh des
Meridiaens aen de middellijn. Daerna keer de kloot weftwaert,
tot dat x 8 graden 2 minuten des middellijris door de Meridiaen
loopen, en befie dan waer de felve noordoofte kromftreeck den
Meridiaen ihyt, fult vinden even op 5 0 graden , voor de breedte
van Lezart, de tweede plaets, maeck daer op de kromftreeck
oock een teeekeny die twee teeckens op de kromftreeck wijfen
de verheyt; die gemeten, na de wijfe des 72' Voorftels, brengen
uyt mijlen.
L X X V I I I .
ME T EEN V A S T E N A E R D K L O O T . 161
L X X V I II. V o o r s t e l .
Bekent fijnde trveer plaetfen ftreckingh en verheyt van malkander,
en d'eene plaetfns breedte: te vinden dl'ander plaetfns breedte,
en 't verfchil der lengde.
rT * Ot voorbeelt fy gegeven , het Eylandt S. Maria en den JL hoeck Lezart, vërfcheyden van malkander zuydweft en
noordooft 27y mijlen, S. Maria op de breede van 37 graden: wy
moeten foecken,op wat breedte Lezart is gelegen, en ’t verfchil
der lengde.
Om uyt de gegevene faecken eerft te vinden de breedte van
Lezart , brengh de gegeven noordoofte kromftreeck, aen den
Meridiaen,op de breedte van S.Maria 37 graden, en maeck daer
een teeeken; meet van daer voort met een pafler, na de wijfe
des 72' VoorftelSjde gegeven verheyt 275- mijlen,en maeckt daer
weder een teeeken; dat foo fijnde, foeckaenden Meridiaen
de breedte van dat tweede teeeken, fult vinden yo graden voor
de begeerde breedte van Lezart: daernae foeck ’t verfchil der
lengde der twee teeckens, door het 3' Voorftel, Tuit vinden
1 8 graden 2 minuten.
L X X I X. V o o r s t e l .
7 e vinden het afrvijtken der zeylnaelde, dat men noemt de variatie
ofte ’t veranderen der Compajfn. T s door ervaringh bekent, dat de naelde, met de zeylfteen
X geftreken, op een felve plaets een felve oirt wijft, maer niet
een felveoirt op alle plaetfen ; want tot fommige plaetfen wijft
die recht noorden, op andre wijekt die van ’t noorden naé den
ooften, op andre weder van ’t noorden na den weften. Hoewel
ie a wijekingh ofte miswijfingh van ’t noorden weynigh be-
raeght in Zeevaerden, die niet leer wijt ftrecken, als van hier
X na