j i 8 T G E B R V Y C K D E K G L O B E N
Hoe men defe huyfen befchrijft, na een voorgeftelde tijt, M en
wy voor oogen ftellen met dufdanigh een voorbeelt. Begeerende
te befchrijven een figure des hemels, foo die geftaen heeft in Hol-
landt Anno i y 7 1 , den 9 December ’s avpnts te 6 uuren> daer de
polus is verheven y2 graden 5 o minuten.
Soeck eerft, door ’t voorgaende Voorftel,de plaetfen der Planeten
in den hemel op die tijde, fult die vinden als in ’t tafelken hier
nevens, en teecken die op de kloot.
Tafel van de lengde ende breedte der planeten in V jaer 1 y 71,
den 9 December 's avonts te 6 uuren.
Lengde Breedte
Saturnus 12.14. «t 2. 7N .
Iupiter t.6.4 y. X i. 27 Z.
Mars 2 9 - 5 - nr 1.42N.
Sol 27. 17. 4» 0. 0
Venus 26,17. tn 0 .19 N.
Mercurius' y. 2 .4 » 0. y zN .
Luna 27.18. t% 4. oN .
Stel de noorder Polus verheven y 2 graden yo minuten, de
plaets der Sonne (den 27*"‘ graed 17' minut. van Sagittarius) aen
den Meridiaen, de wijfer op de twaelffte uure in ’c zuyden , en
keerden kloot, tot dat de wijfer toonde felle uure, ofte (om
meerder feeckerheyt, na het 26' V oorlid) laet voor die 6 uuren
90 graden van den Equinoctiaal, door de Meridiaen (van de rechte
afcenfie der Sonne, lijnde 267 graden 2 minuten) na den wellen
palieren; Dat gedaen lijnde, Hel 4en globum vaft, ende den
Circulum Pofltionis aen de weftlijde van de globe met de eynden
op lijne polen; fiende dan na de geftalte der circulen, fult vinden
aen de weftlijde van den Horizon den 267“ graed zen minut. des
Equinoiftiaels; die wort genoemt Schuynfe afcenfie van ’t fevende.
huys; van daer tel opwaert langs den Equinoótiael het derden-
M E T E E N V A S T E N A E R D K L O O T . 119
deel des quadrants tuflehen den Horizon en den Meridiaen, dat
is 50 graden, tot aen den 297'" graed zen minut. des Equators, de
fchuynfe afcenfievan het achtfte huys, verhefdaeraenden Circulum
pofitionü y en belie waer die de Ecliptica roert, fult vinden
aen den 14'" graed zoen minut. Aquarii,teecken dat,het is ’t begin
van ’t achtfte huys. Van daer noch een derdendeel des quadrants,
oft 3 o graden,voort-tellende, dat is tot de 3 27 graed ze minut. de
fchuynfe afcenfie van ’t negende huys,den Circulumpofitionk daer
aen verheffende, en fiende waer die de Ecliptica doorloopt, fult
vinden den zo'" graed 1 o' minut van Pifces, dat is herbegin ofte
Culpis van ’t negende huys. Voor het begin ofte Culpis van het
thiende huys, ftaet dan aen den Meridiaen de 26' graed 46' min.
van Pifces. Breng daerna den circulumpofitionk aen de ooftfijde
van de Meridiaen, en tel van daer langs den Equinodtiael het derdendeel
des quadrants 30 graden, fult vinden voor de afcenfie ob-
liqua van ’t elffte huys 27 graden 2 minuten, verhef daer aen den
Circulum pofitionk, die lal de Ecliptica doorlhijden in den 9 graed
2o'" minut Tauri,het begin ofte Cufpis van ’t elffte huys. Van de
fchuynfe afcenfie van den elfften huyfe telvborder 30 graden
langs d’Equino&iael, dat valt op 37 grad. 2 min. voor de fchuynfe
afcenfie van ’t 12 huys, ftel daer aen den Circulum p o f tionk, die
Ihijdt d’Ecliptica in den 27'" graed 5»'" minut Gemini, het begin
van ’t twaelfde huys. Aen den horizon ftaet dan de 2y'graed
28' minut van Cancer, het begin van ’t eerfte huys.
De fes huyfen boven den horizon aldus gevonden lijnde, de
andere fes onder den horizon worden bekent uyt de teeckens
daer tegen over; want een geheele Circulmpoftionü, lijnde een
groote circkel, deelt d’Ecliptica altoos in punten recht tegen
over malkander, in 2 even groote deden. Voor het begin van het
fevende huys vindt ghy dan aen den horizon in ’t wellen den 2 y
graed 28minut. van Capricotnus j voor ’t begin van ’t vierde onder
den Horizon aen de Meridiaen den 2 6 graed 46 minur. van.
Virgojen voort d’andere gelijck in dit volgende tafelken te fien is.