i' deels
I X I e
voe r jle l.
i e deels
X I I I 1
'voorjlel.
78 T ' GE ËRVYCK DER S P H JE R M
Het ondeiTcheyt,tüftcheri wijfers declinerende na ooft en ofte
weften, fier aen’teynde van ’t èerfté deels 6o° Voorftel.
L X. V O O R S T E L.
| Van verticale declinerende wijfers van V noorden.
WAer in dat de verticale wijfers, declinerende van ’t zuyden
ende noorden, na ooft ofte weft,malkander gelijck en oh-
gelijck fijn, fier het 6 i i Voorftel des eerften deels.’
L X I. V O O R S T E L.
Declinerende verticale wijfers door horizontale te befhrijven.
OM een verticale wijfer, op een muur, die t’Amfterdam 30
graden van ’t zuyden na den Weften afwijckt,door èen horizontale
te befchrijveh, föêck, op wat oirt des Aérdrijcx een horizontale
Tuperficie evenwijdich ofte gelijck fy met de voorge-
ftelde, en hoe veel die in tijdt verfcheelen, aldus: Den horizon
geftelt na de breedte van Amfterdam, brengh de züydfijde van
den Meridiaen onder de Colurus, en den wijfer op de 1 ze uur.
Dray dan den Aerdkloot-na den poften, tot dat de 3 0' graed des
horizons, te tellen van de Meridiaen na den weften,komt aen_de
Colurus ;• ftel foo den kloot vaft, en befie hoe veel graden dan
fijn aen de Colurus tuiïchen den horizon ende den Equino&iael,
lult vinden 31 graden y y minuten nae ’t zuyden, voor de breedte
van die plaets 5 dê wijier aen den uurcirckel fal toonen 2 uü-
ren 24 minuten voor’tverfchil des tijdts na dén Weften. Daer
mede is gevonden, dat een horizontale wijfef, op de zuydeir
breedte van 31 graden y y minuten, wijfende 2 uuren 24 minu-
tan te vroegh, gelijck is aen een Verticale op de noorder breedte
van 52 graden 23 minuten, declinerende 30 graden na den
weften.
Om fulck een horizontale wijfer te befchrijven, maeck een
halve
ME T EEN L O O P E N D E N A E R D K t O O T . 79
halve ckcke.1 als D C B , door, de perpjendiqulare A C in twee
quadranten gedeelt. .Stel den horizon onder de pool, na de ge-
yonden breedte, 31 graden y y minuten, den Meridiaen onder
de Colurus,en den
wijfer op de i2e
uur; keer dan den
Aerdkloot na den
weften, tot dat de
Wijfer verloopt • 2
uuren 24 minuten,
en foo toont 9 uu-;
ren 36 minuten ,
fie dan waer de Colurus
neven den
horizon komt, feit
vinden op 21,graden 4 hiinuten; van.’t noorden na den weften,
tel die op u fuperfieieinjtreene quadrant yan C na B , en uyc
A.neek daer over een lini a dat is de Meridiaen op de voorfz
zuyder breedte,en in defien du linie fubftilaris.Den horizon noch
foo ftaende, maeck daer op , nevens de Colurus, een teecken,
en dray den wijfer aen d’uurcirckel tot op de 12' uur. Om de
voolmiddaghs uuren te vinden, keer dan dfcn Aerdkloot na weften
, tot dat de wijfer komt op de 11 uur, fie dan waer de Colurus
komt nevens den horizon, Tuit vinden van ’t voorfz teecken
verfcheyden 12 graden 9 minuten, en van de Meridiaen
3 3 graden 13 minuten; tel daerom in de halve circkel , ofte
van C 12 graden 9 minuten, ofte van de linje A E 3 3 graden
13 minuten, na D , ’t is een en ’t felye; en uyt ,A treek
daer over een liriie voor de i i ' uur; Dray den kloot voorder
na weften, tót dar de wijfer toont 10 uuren, fie waer de Colurus
dan den horizon fotjdt,Tuit vinden, van ’t voorfz teecken 28 graden
f7 minuten, .en van de Meridiaen y o graden een minut.
Doe foo voort met de andere voormiddaghs uuren, de Colurus