ie deels
xxix' v .
4 6 TGE BRV Y CK DER SPHiER^
de Sonne nevens is, als die fter Heliace opgaet; foeck die in de
Almanach, Tuit daer nevens vinden den 4°n O&ober, voorde
tijde des jaers.
Om den Heliacum ondergang te vinden, op de felve breedte;
dray den Aerdkloot, tot dat de weftkant van den horizon komt
onder A rE lu ru t, en ftel de kloot foo vaft; befie dan met de ver-
ticael, aen de ooftfijde , wat graed van d’Ecliptica daer 12 graden
boven den horizon ftaet, fult vinden den 10 Gemini; de 10
Sagittarii, daer tegen over, ftaet dan in ’t weft 12 graden onder
den horizon, en is de plaets, daer de Son fich vertoont, als die
fter Heliace ondergaet; en de tijdt des jaers, door ’t voorgaende,
den 2'" December.
X X V I. V o o r s t e l .
Den \^Azymuth der Sonne , t’allen tijden, te vinden.
OM die te vinden op een voorgeftelde tijdt, by exempel,
t’Amfterdam op den 26™ May voormiddaghs te 8 uuren.
Stel den horizon, na de breedte van Amfterdam, en de wijfer,
aen de roerlijeke bodem, opden26May, de Son lal dan ftaen
nevens den y graed Gemini; keer dan den Aerdkloot, tot dat
de Meridiaen komt nevens de Son, oft den y graed Gemini, en
ftel de wijfer aen d’uurrirckel op eene der 12' uuren; keer daer-
na den Aerdkloot na den weften,tot dat de wijfer aen de uurcirc-
kel toont 8 uuren voor de middagh,ofte dat de Meridiaen 60 graden,
voor 4 uuren nevens den Equino&iael verloopt , en ftel de
kloot foo vaft; brengh dan den verticael, aen de ooftfijde, tot
nevens de Son, en befie waer die ftaet aen den horizon, fult vinden
75> graden 36 minuten van ’t zuyden na den ooften, voor de
Azymuth der Sonne op die tijdt.
Om den Azymuth te vinden uyt een bekendé hooghde I ick
neem op den 2o'n Augufti de Son t’Amfterdam gepeylt te hebben
20 graden boven den horizon, begeer daer uyt te weten
haer
ME T EEN L O O P E N D E N A E R D K L O O T . 47
haer Azymuth, de horizon geftelt nae de breedte van Amfterdam
, de wijfer aen d’Almanach op den 20 Augufti, de Son lal
dan ftaen nevens den 27“ graed van Leo.Keer daerna den ooft-
kant van de horizon na de Son, en den verticael daer langs, her-
waert en derwaert,tot dat de Son,ofte de 27 graed Leonis,komt
te ftaen aen de verticael nevens den 20'" graed ; fie dan, waer
de verticael ftaet aen den horizon, fult vinden 77 graden 16 minuten,
van ’t zuyden na den ooften,voor de Azymuth der Sonne
op die tijdt.
X X V I I . V o o r s t e l .
Den Azymuth der Sterren te vinden.
aM die te vinden na een voorgeftelde tijdt, by exempel,van ^ deeU
de klare fterre in de vliegende Arent op den voorfz2é Mav
t’Amfterdam , des avonts te elf uuren; Stel den horizon na dé
breedte van Amfterdam, en de Son nevens den y graed Gemini;
keer dan den Aerdkloot, tot dat de Meridiaen komt neffens de
Son, en ftel den wijfer op eene der 12 uuren. Breng daerna de
fter aen fijn plaets in de Sphasra, en dray den Aerdkloot, na
den ooften, tot darde wijfer verloopt 11 uuren voor de tijdt des
avonts, en ftel den kloot foo vaft: Breng dan de verticael over-
die fter,en fie waer die komt aen den horizon,fult vinden 83 graden
x i minuten, van ’t zuyden naden ooften, voor de begeerde
Azymuth.
Om die te vinden uyt een bekende hooghde; neem, voor
exempel, de fter Regulus t’Amfterdam gemeten te hebben weft-
waert van ’t zuyden zy graden boven den horizon: Stel die fter
aen fijn plaets, en den horizon na de breedte van Amfterdam:
keer dan den Aerdkloot, en den verticael aen de weftfijde van
den horizon ; herwaert en derwaert, tot dat die fter komt te
ltaen aen den verticael2y graden van den horizon: de circkel
verticael lal dan. ftaen aen den horizon 79 graden 47 minuten
■ ■ ■