fo ’T G E B R V Y C K DE R G L O B E N
ooften dat Alexandria van Amfterdam is gelegen. Soo ghy dan
oock telt, langs de verticaèl circkel, de graden van Jt Zenith, dat
is van Amfterdam tot over Alexandria, dat zal u toonen hoe verre
die Steden van malkander fijn gelegen.
Soo d’éene plaets ftaet onder den horizon, dat is meer als 50
graden van d’ander verfcheyden , en over zulcx wijder als de
Verticael mach toereycken, als by voorheek de ftadt Lima in
Peru ; doet aldus: Amfterdam aen de Meridiaen geftclt hebbende,
befiet of Lima leydt van Amfterdam ooftwaert-ofte weft-
waert, fult vinden weftwaert onder den horizon; keer daerom
de kloot na den ooften, tot dat Lima komt aen den horizon,
en fiet waer, hou de kloot foo ftaende, en teecken recht daer
tegen over, aen d’ander fijde van den horizon, op de kloot een
ftip, met krijt, kool,ofte ander ftof; daer na keer die in fijn voor-
gaende ftant,alfo dat Amfterdam weder aen de Meridiaen komt;
die ftip fal dan ftaen, even foo veel aen de ooftfijde van de Meridiaen
boven den horizon, als Lima aen de weftfij de daer onder
: dat foo fijnde, breng de verticael over die ftip, en fie waer
die den horizon roert, fult vinden 8 graden van’rooft nae’t
noorden: Lima, daer tegen over, is dan van Amfterdam gelegen
8 graden van ’t weft nae ’t zuyden; wilt ghy weten hoe verre: tel
de graden aen de verticael, van den horizon opwaert tot aen de
ftip, in defen ontrent 94 graden, voegh die by 90, de geheele
lengde van de verticael, fult vinden 994 graden,die multipliceer
m e t ij', komen 14p fDuytfche mijlen, voor de veerfieyt tuf-
fchen Amfterdam en Lima.
V I I I . V o o r s t e l .
Te vinden de plaetfèn op dlAerdkloot, daer onfe Periceci, Antceci en
Ant bodes woonen.
BReng de plaets uwer woonftede aen de Meridiaen, en ftel
de kloot foo vaft; foo veel graden die dan is gelegen van
de mid-
ME T E EN V A S T E N A E R D K I O O T . 5-1
de middellijn nae ’t noorden , tel even foo veel langs de Meridiaen,
van de middellijn nae ’t zuyden, dat is de plaets van uwe
Antceci. Keer daer nae de kloot, ’t fy ooftwaett ofte weftwaert,
tot dat 180 graden van de middellijn door de Meridiaen loopen,
en ftelfe foo weder Vaft; de plaets van uwe Periceci fal dan ftaen
aen de Meridiaen, daer uwe woonplaets eerft ftont; en die van
uwe Antipodes bezuyden de middellijn, in de plaets daer eerft
ftondt die van uwe Antceci.
Anders, de Woonplaets van dl Antipodes te vinden.
Keerde kloot, ’tfy ooftwaert ofte weftwaert, tot dat uwe
woonplaets komt aen de horizon,en merck wat graed die aldaer
raeckt. Is dat van de Meridiaen in ’t noorden na den weften, foo
tel daer tegen over even foo veel graden van de Meridiaen van
’t zuyden na den ooften , ten eyden die telling op de kloot, is
de plaets van uwe Antipodes.
I X. V* O O R S T E L.
De plaets der Sonne in d'Ecliptica Pallen tijden te vinden.
HIe vint men in de Almanach op den horizon neffens yder
dagh des jaers, by voorbeelt, aldus :
Op den 1 5 May begeer ick te weten, in wat graed de Sonne is
in de Zodiaeck,zoecke daerom op den horizon den 15 May,daer
neffens vind’ ick den 25 graed Tauri, diegefochtop de kloot,
dat is de plaets der Sonne op dien dagh: doe fo met alle andere
dagen des jaers. In een fohrickel-jaer moet men na den 2.8 Fe-
bruarii den volgenden dagh nemen, als voor den 29 den eerften
Meert, voor d’eerfte Meert de tweede, en zoo vervolgens; dan
hoe men dat neemt,’t is nimmermeer fonder eenige kleyne feyl.
Om de plaets der fonne juyft te vinden, men moet die foecken
in de daghtafels der Sonne, die van jaer tot jaer, en van dagh tot
dagh heel nau daer op gerekent fijn.
G 2