I I
ie deels X L' voorfi.
X X X V I I I . V o o r s t e l .
De uur des nachts te vinden , door de op en ondergangen der Ster-
ren; ofte door haer kotnji aen den Meridiaen, foo in V zuyden
ais noorden.
STel eerft de fterre aen fijn plaets,den wijfer aen d’Almanach
op de voorgeftelde dagh,den Meridiaen tegen de Son,en den
wijfer op de 12'\mr: Soo ghy den Aerdkloot dan drayt, dat die
fter komt aen de ooftkant van den horizon ; de wijfer faltoo-
nen wat uur het is als die fter rijft: ofte, dat die komt aen,de
weftkant van den horizon; de wijfer fal toonen, wat uur het is ,
als die ondergaet: Ofte foo ghy de Meridiaen brengt onder die
fter, ofte aen de zuydfijde , ofte aen de noordfijde; de wijfer
fal toonen wat uur het is, als die komt ofte in ’t zuyden, ofte in ’t
noorden.
Exempel.
Op den eerften May is Spica Virginis t’Amfterdam des avpnts
gefien in ’t zuyden, men begeert daer uyt te weten wat uur het
was; Stel den horizon na de breedte van Amfterdam,Spica Virginis
aen fijn plaets, den wijfer aen d’Almanach op den eerften
May, den Meridiaen nevens de Son,en den wijfer op de 1 2 uur;
keer dan den Aerdkloot na den ooften, tot dat de Meridiaen
komt nevens Spica, en hou den kloot foo vaft; de wijfer fal u toonen
i o uuren 32 minuten na de middagh voor die tijdt.
Hoe men dat door de rechte afcenfie met getallen vint, fiet
het 40' Voorftel des eerften deels.
XXXIX. V o o r -
ME T EEN L O O P E N D E N A E R D K L O O T . f?
X X X I X . V o o r s t e l .
7 e vinden de hooghde en Azymuth der Sonne ende Sterren, Vallen
tijden des jaers, op alle uuren des daeghs.
W illende w eten, by exempel, hoe hoogh en aen wat Azy-
muth de Son t’Amfterdam is op den i*n May des voormid-
daghs te 9 uuren; de horizon, en Son geftelt als voorfeyt, breng
den Meridiaen neven de Son» en den wijfer op de x 2' uur; dray
dan den Aerdkloot na den weften, tot dat de wijfer 3 uuren verloopt,
en toont de 9' uure voor de middagh ; ftel den kloot foo
vaft; keer daerna den circkel verticael tot neven de S on; aen
den horizon, tuflehen de Meridiaen en verticael,fullen dan ftaen
60 graden 4z minuten van ’t zuyden na den ooften voor de A zymuth
; en aen de verticael, tuflehen den horizon ende de Son
38 graden 41 minuten voor de hooghde der Sonne op die tijdt.
Om ’t felve te vinden van de fterren, laet ons by voorbeelt
foecken, hoe hoogh en aen wat Azymuth de fterre Regulus, op
den 29enJanuarii,’s avonts te 11 uuren 20 minuten t’Amfterdam
ftaet; Den horizon na de breedte, die fter aen fijn plaets, en
den wijfer op dien dagh geftelt, de Son toont fich aen den
10 graed Aquarii; breng den Meridiaen nevens de Son, en den
wijfer op de 12' uur; keer daernae den Aerdkloot na den ooften,
tot dat de wijfer verloopt 11 uuren 20 minuten na de middagh,
cn ftel den kloot foo vaft; Brengh dan den circkel verticael
nevens de fterre, fult vinden aen den horizon, tuflehen de
Meridiaen ende den verticael, 72 graden 16 minuten voor de
Azymuth; en aen den verticael, tuflehen den horizon en de
fter, 30 graden, voor de hooghde der felve, boven den horizon *
op die tijdt.
I' deels
X L U
v o o r ftd .
H h XL. V O O Br