20 I. B O .E C K f V A N X>’ A F*D E E X I N G
nen een felvè Zona. Dit hebben 'wy met ftaer verfehey den: onfe
middagh is haer midnacht, en haer middagh onfe midnachr.
Met onfe Anteeci hebben wy gemeen de middagh ende midnacht,
en met haer verfcheyden de Saifoenen des jaers: onfe So-
mer is haer Winter, onfe langfte dagen fijn haer kortile, en be-
woonen beyde getemperde maer vferfcheyde Zonas:
Met onfe Antipodes hebben wy alle dingen verkeert, de lailoe-
nen des jaers, dagen en nachten; als de Son ons de Someren
langfte dagen geeft, hebben fy de winter en langfte nachten; wy
hebben met haer een horizon, maer contrarie,} als Son, Maen, en
Sterren by ons opgaen, gaen fy by haer; onder, it:
I I I . Van de Climata en Parallelen.
NA ’t vergrooten der langfte dagen hebbenfe de Aerdkloot
opck afgedcelt, van 'de middellijn a f, foo nae ’t noorden
als zuyden, in Climata en- Varallela. Clima noemen fy een ftroock
op Aerdrijck, begrepen tuftchen twee circulen, evenwijdigh met
de middellijn, van welcke de langfte dagen van d’eentot d’an-
der een half uur verfcheelen. Parallelenjn welck de langfte dagen
van malkander verfcheelen het vierendeel van een uure.; foo dat
elck Clima twee Parallelen in fich begrijpt.
Over elcke fijde van de middellijn tellenfe feven Climata, en
noemen yder na een voorneme ftadt, ey landt, rivier., ofte bergh,
door welck de Paralleel gaet, die het midden der Clima befchnjft;
heteerft noordwaert van de middellijn ftreckt door CMeroe een
ey landt in Ethiopienjhet tweede door Syene pen ftadt inEgypten;
het derde door Alexandria de hooftftadt van Egypten; het vier-
de door Rhodes het eylandt; het vijfde door Roma ; het fefte door
de Boryfihenes een rivier in Sarmatia} het fevende’ door de Bergen
Ripheiin Sarmatia. iffegl v i ? ■ , , . ....
Die even foo verre overd’ander fijde van de middellijn nae
’tzuvden fijn gelegen, noemenfe met de felvenamen, alleen
het woordeken tegen daer voor geftelt, als "Tegen Meroe, Tegen
Syene , Tegen Alexandrie, en foo voort. Eenige hebben tot die
feven noch twee bygevoeght; andere v ijf; iommigc nieuwe hebben
die vermeert tot drieentwintich. Eenige houden foodanige
deeling voor onbequaem: tefi eerften, om de groote ongelijck-
heydt; want het eerfte over de x 27 mijlen breet is , het negende
ontrent vierendertigh, en het drieentwintichfte oft laetfte geen
een mijl uyt maken kan.: ten tweeden, datfe fonder eenige nut-
tigheyt fijn, en geen gebruyck hebben; want men alfoogereet
de lengde der dagen kan onderfoecken, als ’t getal van ’t clima.
Men kan met meerder gefchicktheyt (als men doch by Climata
eenige afdeeling wil doen j ; yder helft des Aerdkloots over we-
derfijden van de middellijn in negen climata van eenparige
breedte,van 10 tot 10 graden, afdcelen, aldus: Het eerfte naeftet
noorden foude beginnen aen.de middellijn, en eynden op de
breedte van 10 graden,dat men het Moorfche moght noemen,om
dat Morenlandt daer in gelegen is. Het tweede fou eynden aen
de 20' graed der breedte, én het Arabifchèmogen genoemt worden
, om dat een goet deel.van ’t gcluckigh Arabien daer in leyt.
Het derde, tot den 5 oe graed, het Bgyptifihe. Het vierde, tot aen
den 40' graed der breedte, het Syrifche. Het vijfde, tot aen den
5 o' graed, het Italiaenfche ofte Franfche* Het fefte, tot aen de
60e graed, het Duytfche ofte Bngelfche. Het levende, tot aen de
70 'graed der breedte, het Srveedfche. Hetachtfte, tot aen de
80e graed,’t Noor der be-yfde. Het negende,tot aen ’t noorden onder
den Pool, het Noordfche ofte Noorderpooljche, van welcke de
leven bequaem fijn om te bewoonen. Parallelen op gelijeke wijfe
in dobbel getal van vijf tot vijf graden.
Over d’andere fijde nae ’t zuyden, foude men gelijeke a fdeeling
doen, aldus : Het eerfte, foude beginnen oock aen de
middellijn:, en evndenop de breedte van’ 10 graden, darmen
hét Brafilijche möcht noemen , om dat men, varende over gene
fijde de linie, Brafileerft ontmoet, en êen goet deel daer van in
fulck Clima is gelegen. Het tweede, tot aen de 2oe graed,. het
C 5 Perufchey