ï 3o T GEBRVYCK DER G L öSttStf?
L Y II. ‘ V O O R S T EL.
Rechte Verticale Sonnewijfers tegen ’/ zuyden, bejchrijven. |
OP een voorgenomen fu perfide maeck een halve eirckel, als
hier nevens A B G D , alfoo dat de linie D A B fy paralleel
met den horizon; deel die,- door de perpêndiculare A C (die de
linie van 12 uuren
fal verftrecken) in
twee quadranten,
en elck in 5*0 graden:
Stel daerna de
Polus aende kloot
verheven , na de
bfeette uwer plaets
( ’t welck, om exempels
wijfie duy-
delijcker te verklaren
, wy nemen lullen
op 5 2 graden 2 3 minuten) breng de circkel Verticacl, het op-
perft aen ’t Zenith valt lijnde, met het onderlt op den Horizon
in ’t weft, eene der coluren onder den Meridiaen, ende dê wijfier
op de twaelffte uure. Keer dan de kloot nae ’t weft, tot de wijfier
toont een uure, ofte dat 15 graden wan den Equinoöiael door
den Meridiaen loopen, en befte waerde Colurus den Verticael
roert, lult vinden 9 graden 17 minuten van ’t Zenith, tel die, aen
de quadranten op u lupcrficie, van C na B , voor de eerfte uure
nae middaghs, en na D voor de 1 1 uure voor middaghs, maeck
daer teeckens : Keer daerna de kloot voerder nae ’t weft, tot
de wijfier toont 2 uuren, en befte waer de Colurus den Verticael
ftiijt, lult vinden 19 graden 25 minuten van ’t Zenith; tel die
wederom van C na B , voorde tweede uure na middaghs, en
na D , voor de 1 o uuren voor middaghs, maeck daer öock teeckens.
M E T E E N V A S T E N A E R D K L O Q T . *1*
kens. Handel lbo voort met de andere uuren} fiult vinden, voor
de derde nae, en de 9 ' voor middaghs, 31 graden 24 minuten •
voor de 4e nae, en de 8' voor middaghs, 4^ g^den 3 6 minuten
voor de 5 'nae, en de 7 ' voor middaghs, 66 graden 18 minuten
tel die gelijck de voorgaende, voor die des na middaghs, va
na B • voor die des voormiddaghs, van € na D , en maeck daer
teeckens; ten laetften treek linien uyt het center A tot m die
teeckens, dat fiullen uurlinien fijn. A D fal dienen voor de 6 uure
des morgens, A B voor de fiefte des avonts.
Om de wijfier te Hellen ; tel, van B , ofte D , na C , lbo veel als
de breedte uwer plaets, in delen 5 2 graden 23 minuten, teecken
daer een punt, en treek daer deur een linie uyt het center A , als
A F , en een ander uyt C winckelrecht uyt A C tot aen ,
maeck , van eenige ftijve (lo ft foodanigh
A F E , recht die winckelrecht, van de fuperficie, o p lJnic
A C ; de ficliuynfie ftjde A F fial dan geftreckt ftaemna de Polus,
evenwijdigh met des wereltsas, en met fijne fchaduw de uuren
L V I II. V o o R S T E L .
Rechte Verticale tvijfers tegen ’t noorden.
HEt befchrijven deruurlinien van rechte verticale wijfers,
foo tegen’t zuyden als noorden, is eenderleye f het onder-
fcheyt is alleen in ’t ftellen : Soa men een rechte verticale wijlèr
tegen ’t zuyden, omkeert tegen ’t noorden j met het onderlt om
hoogh, de uurlinien van 4 ,5 ,7 ,8 , continuerende door t center ,
treckt tot aen d’ander ftjde van de ftuper ficie, én degeta n verandert,
te weten, in plaets van 4 ftelt 8, voor vijf feyen, voor de
leven vijf, voor 8 fteltvier,-gdijck in de volgende figure teiicn is,
’t fal fijn een rechte verticale wijfier tegen t noorden.
R 2 L IX .