3<3 V A N D’ A F D E E L I N G D E R
den, fooheeft nochtanselck derfelve, gelijck de Hemel der.
fterren , oock fijne tweede ende eygen beweging , daer tegen,
vanweften na ooften : De Son voldoet dien, door de iz
teeckens, langs de Ecliptica in een natuerlijck jaer van jóy
dagen y uren en ontrent 45» minuten, dat is alle dagen byna een
graed; Van den 20 Martii tot den 22 Iunii, in ?t fayfoen der
Lente, doorloopt hy de teeckens van Aries, Taurus en Gemini,
totaen t Somer-Sólftitium; Van den zz Iunii tot den z z September
, de tijdt des Somers, doorloopt hy de teeckens van
Cancer, Leo en Virgo, tot aen ’t Equinoóhüm des Herffts. Voor- ,
der tot den zz December, de tijdt des Herffts, gaet hy door de
teeckens van Libra, Scorpius en Sagittarius, tot aen ’t Winter-
Solftitium ofte Sonneftant. De drie refterende teeckens, Capri-
cornus, Aquarius en Pifces, doorloopt hy in ’t fayfoen des Winters,
tot weder in ’t bcginfel Arietis : van den 2,2 December tot
den 20 Martii. Hier uyt is te mereken, dat hy tweemael des
jaers komt aen den Equanoótiael, en op ander tijden daer van geweken
is.
Dat de beginfelen van Cancer ende Capricornus worden ge-
noernt Solftitia ofte Sonneftanden, als ofte de Sonne aldaer ftille
ftont; is gefeyt, nietten aenfien van fijn gang door de Ecliptica;
maer van fijn afwijekingvan de Equator : want de deelen
van de Ecliptica, eenige graden voor ende na de beginfelen van.
Cancer en Capricornus , fijn fcer .na evenwijdigh metten Equi-
nodiael; foo dat de Son, die deelen doorgaende, weynigh ofte s
byna niet in afwijeking van den Evcnaèr verandert, fchijnende
in dien deele ftil te ftaen. ,
Defe tweede en eygen beweging der Sonne , kan met dufda-
nigh een gelijekenis licht begrepen worden ; lek ftel op de kloot
een kleyne vlieg, om te gaen langs de Ecliptica van weft na ooft,
en keere den kloot op fijn as van ooft na weft, alfoo, dat felc-
kens als die een. keer doet , de vliege daer tegen gaet byna
een graed: In voegen, dat wanneer de kloot in een jaer doet 3
keeren
G L O B E N, I. B O E, C K. 31
keeren van ooft na weft , dèvHeg gaetteru'ijl eens van weft na
ooft door alle de teeckens der Zodiack.
Aengaende d’andere planeten, alfodieop de globen niet vertoont
konnen worden, fullen daer af hier niet fchrijven ,.maer alleen
dit (als in 't voorbygaen) feggen: datSaturnus, denaefte
aen der vafte fterren- Hemel, die voorfz' tweede eygen beweging
.voldoet in 3 o jaren, Iupiter daer aeryin 12,- Mars in 2 jaren,Venus
en Mercurius, altijt ontrent de Son,in een jaer, de Maen in 2,7 dagen.
Defe gaen niet gelijck de Son geduerigh in d’Ecliptica,
maer wijekendaer af, foo over d’een als over d’ander fijde , d’een
meer als d’ander.
A c h t s t e H o o f t s t v c k S
Van den Horizon.
Die Circkeldaer op ons gefichf alom aen den Hémel eyfi-
dicht,en daetom Sicht-eynder genoemt, noemen de Griec-
ken Horizon, en de Latijnen Finitor ofte Terminalor <vifm : Die
wort verftaen driederley,Wiskonftigh,Natuerlijck,en Schijnbaer:
de Wiskonftige, die meer door ’t verftant begrepen als gefien
wort, deelt den Hemel in twee evëh groote deelen, het fienlijeke
van het onfienlijeke, diens polen fijn Hèt ZenitH en N adir; fijn
middelpunt is een en ’t felve ajs het middelpunt des Aerdkloots.
Dat men gemeenlijekaien Horizon noemt, die circulaire vlakte,
die van ons geficht langs het oppervlack des Aerdkloots alom
tot aen den Hemel ftrcckt, en die in twee gelijeke deelen deelt,
is meer te verftaen na de fin van de facck,als eygcntlijck : want,
pm heel eygentlijck ofte Meetkonftigh te fpreecken, foodanigh
een circkel en deelt den Hemel niet in twee even groote deelen,
om dat hy niet en gaet door fijn middelpunt. Nochtans, om dat
hét fpatie tuflehen het oppervlack pn middelpunt des Aerd-;
kloots niet foo groot is, dat het eenighfins beletten kan, dat
Ê ' ■ ; , men