fo 'T G E B R V Y CK D E R S P H 4 R £
X X X . ; : <V O O R. S T E L .
V Be Sph^ra, tallen tijden, «feft Igelijck tejlellen.
D At doet men, ofte door de bekende hooghde, ofte Azy-
muth der Sonnedes daeghs; ofte door de bekende hooghde,
ofte Azymuth der ftcrreh des nachts; oock, foo des daeghs
als des nachts, door éen bekende uur. -
Des daeghs door de hooghde der Sonne; neem, op den eerften
May des voormiddaghs * de Son t’Amfterdam gemeten te
hebben to graden hoogh; den horizon geftelt na de breedte van
Amfterdam , den vvijfer aen de bodem op dén èerfteh May i de
Son toont fieh aen dien elfden graed Tauri. Dray dan den Aerd-
kloot, en den circkel verticael, aen de ooftfijde* tot dat de Son
komt te ftaen aen de verticael io graden boven derthorizon;ftel
den kloot foo vaft; de Son, en wat fterren ghy dan aen haer
plaets ftelt, die fullen, gelijck oock allexirculerider Sphatrx,ten
aenfien van den horizon, ftaen, gelijck die aen den hemeljtegen
den wefentlijcken horizon.
Door de Azymuth der Son; neem, dat, op de voorfz dagh des
voormiddaghs, de Son t’Amfterdam gepeylt fy 64 graden van t
zuyden naden ooften; deSon gebracht aen fijn plaets , ftel de
verticael, aen den horizon, 64 graden van ’t .zuyden na den ooften;
en keer den Aerdkloot,tot dat de verticael komt nevens de
Son ; de Son en alle circulen der Sphrera: fullen dan oock ftaen,
ten aenfien van den horizon, gelijck die.aen den hemel • _
Dës nachts,, door de hooghde der fterren.; neem, dat de fter-
r e, Aldekartm t’Amfterdam gepeylt fy , in ’t oofterdeeldeshe-
mels, 2 y graden boven den horizon: die fter geftelt aen fijn
plaets, en den horizon na de breedte van Amfterdam : keer den
Aerdkloot, en den verticael, aen de ooftfijde van den horizon,
ginsenweer, tot dat de 2 5 'graed des verticaels komt aen die
fter • wat fterren meer men dan aen haer plaetfen ftelt, die lullen
MET EEN LOOPENDEN' AERDKLOOT . ' fgSjf
lèn dan, gelijck oock alle circulen der Sphame, ftaen, ten aen- ;
fien Van den horizon, die aen den hemel gelijck.
Door den Azymuth der fterren: neem dat de felvé fterre fy
gepeylt 50 graden van ’t zuyden na den ooften : de fterre eer ft
geftelt aen fijn plaets, ftel de verticael aen den horizon y o graden
van ’t zuyden na den Ooften, en keer den Aerdkloot, tot dat
de verticael komt recht onder die fter, alle circulen der Spharx
fullen dan oock ftaen, ten aenfien ,yan den horizon * gelijck die
aen den hemel.
Door een bekende uur, ’tfy des daeghs ofte.des nachts;
neem, voor exempel, op den 1 y November ’s avonts te 9 uuren;
brengh den wijfer aen de bodem op dien dagh, dé Son fal fich
toonen nevens den 13 graed Seorpii ;■ keer dan den Aerdkloot,
tot dat de Meridiaan komt tegen de Son, en ftel den wijlèr op
éene der 12 uuren; Dray daerna den Aerdkloot na den ooften,
tot dat dé wijfbr veïloóprpuarèn, voor de tijde ha de middagh, ,
en ftel dén kloot föó vaft; allé circulen der Sphatrre, en wat fterren
ghy aen haer plaetfen ftelt, fullen dan ftaen, ’t fy onder ofte
boven den horizon, gelijck die aen den hemel tegen den w efentlijcken
horizon. ■ •
X X X B v O O R S T E L.
Be Sterren aen den hemel, door de Sphara, te.leeren kennen.
NT Eemyoor, dat teonderftaen op fpeckere tijdt, by exem- 1 *Ms
pel,t’Amfterdam op den 23 December.des avonts te 9 uu- ^ f ei.
ren ; Stel eerft de Sphsra ( door ’t voorgaarde Voorftel) den
hemel gelijck, ha fulck een uur; die gekomen lijnde, fiei-n
den hemel na eenige merekelijeke grooce fterre, fult eene fien r
feer blinekende, ftijf 18 graden van ’t zuyden na den ooften,
fchaers 20 graden boven den horizon. Om te weten wat fterre
dat is : brengh den verticael, aen de ooftfijde van den Meridiaan
, ftijf 18 graden aen den horizon van’t zuyden naden
j G g : ooften,