i* d eels
L X *V ,
L I X. V o o r s t e l.
Verticale mjfirs, declinerende van 't zuyden-, te befchrijvenf
O M, by voorheek, een wijfer te befchrijven, op een muur
t’Amfterdam, die 3 y graden van *t zuyden na den weften.
wijckt, treek daer op een lini evenwijdigh met den horizon, als
hier nevens D A B ,
en uyt A een halve
circkel D C B , in
twee quadranten
verdeglt door de
perpendiculareAC,
die de 12' uur fal
verftrecken. Stel
den horizon na de
breedte van Am-
fterdam brengh
den eenen verticael,aen de weflfijde aen den horizon,op 3 y graden
van ’t weft nae ’t noorden, den anderen aen de ooftfijde op
3 f graden van ’t ooft nae *t zuyden, den Meridiaen recht onder
den Colurus, en den wijfer op de 12' uur: keer dan den Aerd-
kloot na den ooften, tot dat de wijfer toont een uur na de
middagh, enfiewaerde Colurus dan komt over de verticael,
fult vinden 9 graden 32 minuten van ’t Zenith ; tel die in ’t
eene quadrant van C na B , en uyt A treek daer over een lini
voor de i e uur na middagh,* keer daerna den Aerdkloot voor-
der na ooften, tot dat de wijfer toont 2 uuren, de Colurus
komt dan over de verticael 18 graden 3 minuten van ’t Zenith;
tel die oock van C na B , en treek uyt A daer over een lini,
voor de 2' uur na middagh. Doe foo voort met de andere na
middaghs uuren ; fult de Colurus over de verticael vinden,
voor de 3' uur , op 25 graden 37 minuten ; voor de vierde uur,
i 33 graden
ME T E EN L O O P E N D E N A E R D K L O O T . 77
3 3 graden 27 minuten; voor de vijfde, 42 graden 10 minuten ;
voor de fefte,y 3 graden 20 minuten; en voor de fevende,68 graden
J7 minuten; tel die, als de voorgaende twee, van C na B ,
en uyt A treek daer over linien. Om de voormiddaghs uuren
te vinden, brengh den Meridiaen , over de ander fijde van de
Colurus , na den weften, alfoo dat de wijfer toont de elfde uur,
en fie waer de Colufus komt over de verticael, fult vinden op
13 graden 12 minuten van ’t Zenith; tel die van C na D,en treek
daer over uyt A een lini voor de elfde uur; doe foo voort met
de ander voormiddaghs uuren, fuhrden Colurus over de verticael
vinden,voor de 10 uur, 3 2 graden 20 minuten van ’t Zenith;
voor de negende , y 8 graden 54 minuten; en voor de achtfte
88 graden 12 minuten; tel die alle van C n aD , en treek uyt A
daer over linien, foo fullen alle de uurlinieri , die foo een fuperfide
kan begrijpen, voltrocken fijn..
Om te vinden de linie fubftilarjs, en de verheffing des ftijls;
de verticael, aen deweftfijde, ftaendeals voorfeyt, drayden
Aerdkloot, tot dat 3 y graden op den horizon beweiden de Meridiaen
( even aen d’afwijckirtgh des muurs) komen te ftaen nevens
den Colurus, die en de verticael fullen malkander dan fny-
den met rechte hoecken; fie dan hoe veel graden aen den verticael
ftaen tuflehen het Zenith en de Colurus, fult vinden 23
graden y 1 minuten, voor de diftantie tuflehen de 12C uur en de
fubftilare lini; tel daerom van C na B 23 graden yi minuten, en
uyt A treek daer over de lubftilare A Is G ; fie voort hoe veel
graden aen de Colurus ftaen tuflehen den noorder pool en de
verticael, fult vinden 30 graden ‘, voor de verheffingh des ftijls,
tel daerom van de fubftilare A E 30 graden na D ofte B , als
tot aen H , en uyt A treek daer over een lini A F , en een ander
uyt F tot op de fubftilare, als F E : een driehoeck dan ge-
Serechc op de fubftilare A E , de fchuynfe fijde
A F lal geftréckt ftaen tegen den pool, en met fijn fchaduw de
uuren wijfen.
K k 3 Het