f t
NflUl
I
lil Il
l :
II
r l ' deels
*111'V,
X I. V O O R S T E L.
Des Polus hooghte boven den Horizon te vinden, door Sterren on- ,
trent den Polum.
V Oor exempel neem ick in’t noorden gepeyk te hebben de
fterre Dubbe,\i\ÓLe rug van den grooten Beer,12 graden boven
den horizon, fijnde onder de Polus op ’t laeghftë; die fter
ftel ick eerft, door ’t 8' Voorftel, aen fijn plaets in de Spha:ra, en
keer den Aerdkloot, tot dat de Meridiaen in ’t noorden komt
over die fter; de kloot foo vaft (tellende, ick tel van de fter langs
de Meridiaen nederwaert, de gemeten hooghde i z graden, en
ftelle,ten eynden die tellingh,den horizon aeri de Meridiaen; de
Polus fal dan ftaen van den horizon verfoheyden,even als in den
hemel, 3 8 graden 17 minuten.
I I. Exempel.
De felve fterre, fijnde boven de pool op ft hooghfte, neem
ick gemeten te hebben 66 graden 30 minuten boven den horizon
; keere dan den Aerdkloot, tot dat de Meridiaen komt onder
die fterre, boven den p ool, te weten, dat de Polus komt te
ftaen tuflchen die fter en den horizon in ’t noordenjen telle dan
van die fter, langhs de Meridiaen noordwaert, en voorby de Polus
na den horizomóé graden 30 minuten,ten eynden die telling
ftel ick den horizon in 5t noorden aen de Meridiaen, vinde foo
tuflchen den horizon ende de Polus 40 graden 13 minuten,voor
des Polus hooghde boven den horizon.
X I I . V o o r s t e l .
De hooghde van de Pool te vinden, door Sterren ontrent den Equi-
noüiael.
ICk neem, by voorbeelt, in ’t zuyden gemeten te hebben de
fterre Aldebaran y o graden boven den horizon,begeer daer uyt
te
1 1
■H IK l1
ME T EEN L O O P E N D E N A E R D K L O O T . 33
te weten de hooghde van de Polus; eerft ftel ick die fter aen fijn
plaets in de Sphxra,en keer dan den Aerdkloot tot dat de Meridiaen
komt onder die fter; den kloot fo vaft (tellende,tel ick van
die fter, langs de Meridiaen zuydwaert, de gemeten hooghde,
y o graden; daer ftel ick den horizon; de Polus ftaet dan daer boven
in ’t noorden yy graden 4 3 minuten,even als aen den hemel.
I I. Exempel.
Ick neem Sirius in ’t zuyden gemeten te hebben 30 graden boven
den horizon; die ft’er op fijn plaets geftelt, keere den Aerdkloot
, tot dat de Meridiaen komt onder die fter ; tellende dan
van Sirius langs de Meridiaen nederwaert,de gemeten hooghde,
30 graden, ftelle daer den horizon in ’t zuyden , vinde foo den
polum, in ’t noorden boven den horizon , verheven 43 graden
48 minuten, gelijck aen den hemel.
X I I I . V O O R S T E L.
Des Polus hooghde te vinden, door de Son.
BE wercking van ^3it Voorftel is die van ’t voorgaende, door
de fterren in ’t zuyden,feer gelijck. Ick neem by voorbeelt,
de Son op den zm M ay, ( fich toonende nevens de noordelijcke
teeckens) gemeten te hebben in 't zuyden boven den horizon
48 graden; de wijfer op de bodem geftelt nevens den 2eH May ,
de Son toont fich aen den 12™ Tauri; ick keere dan den Aerdkloot,
tot dat de Meridiaen komt neffens de Son,ofte de 12 graed
Tauri aen de binnekant van d’Ecliptica, en telle van daer langs
de Meridiaen nederwaert, de gepeylde hooghde, 48 graden,
daer ftel ick dén horizon in \ zuyden, vinde foo den polum in ’t
noorden verheven 57 graden 30 minuten.
I I. Exempel.
De Son, op den 10 November, fijnde in de zuydelijcke teec-
E e 2 kens ,5