ifö ' T G E B R V Y C K D E R G L O B E N
gelijcke fchuynfe hoecken deurfnijden. Soodanige feylftreec-
ken noemen wy, tot onderfcheyt van de rechte langhs de Meridianen
en middellijn kromftreecken,• die fijn achterley; als, in ’t
quadrant des horizons , tuflchen het noord en ooft, denaefte
aen *t noorden, geheeten noorden ten ooften,noemen wy d’eer-
fte; noordnoordooft de tweede; noordooft ten noorden, de derde
: en foo voort de andere, tot de achtfte, dat is de ooftkrom-
ftreeck,die altijdt een circkel is, evenwijdigh met de middellijn.
Op gelijcke wijs is ’t te verftaen in d’andere drie quartierenvan ’t
compas.
Die den aert fulcker zeylftreecken, en hoe die op de Aerd-
klooten konnen worden geteeckent, wil weten, lefe ’t geen daer
van gefchreven hebben Petrus Nonnius, Eduwaert Wright, en
befonder Simon Stevin in ’t vierde Boeck fijns Aerdkloots?
fchrifts. Ons voorneemen alhier is alleen in ’t kort te verklaren,
hoe men die met de Globen tot de Zeevaertfal gehruycken.
L X X I I. V o o r s t e l .
Bekent (ijnde 't, verfchil der lengde en breedte van trveeplaetfen, op
een felv c breedte gelegen, de kromjlreeck en verheyt van de
eene tot den anderen te vinden.
TOt voorheek fy gegeven,de C.S. Vincent aen ’tuyterftc van,
Spangien,en S. Maria eene der Vlaemfche Eylandcn,beyde
gelegen op de breedte van 37 graden, en k verfchil der lenghde
iy* graden; wy moeten vinden haer kromftreeck en verheyt.
Aengefien de twee gegeven breedten even fijn, foo moet
door gemeene regel de achtfte kromftreeck van de Meridiaen,
dat is de ooft en weftftreeck, de begeerde kromftreeck wefen.
Aengaende de verheyt, open de palfer foo weynigh, dat de
rechte lini tuflchen de twee voeten geen merckelijck verfohil
en hebbe van de kromte des krommen lijnies die men meten
moet, kfy 10,1 z , meer ofte min mijlen, nae dat de kromheydc
des.
MET EEN VASTEN AERDKLOOT . ï ?/
des yöorgeftelden ftreecx vereyfoht, (want meerder gebogen-
heyt hebben de parallelen, en alle kromftreecken, by ’t noorden
als by de middellijn) neem de openheyt des paflers alhier op
i o Duytfo mijlen, en fie hoe menighmael die komt in die ftreeck,
evenwijdigh met de middellijn van de C. S. Vincent tot aen
’t Eylandt S.. Maria, fok bevinden 1 8|5 mael. Die r 8^ mael 10
mijlen t’famen vergadert, maken 181 mijlen voor de verheyt
dier twee plaetfen.
L X X I I I. V O O R S T E L.
Bekent fijnde de verheyt en breedten van twee plaetfen op een felve
. breedte, te vinden haer 'kromjlreeck en verfchil der lengde.
SY gegeven de verheyt van de C. S. Vincent tot S. Maria
i 8g mijlen, de breedte bcyder plaetfen 37 graden: Wy
moeten Vinden haer ftrcckingh ofte kromftreeck, en verfchil
der lengde.
Aengefien beyde die plaetfen eenderley breedte hebben, foo
moet door bekende reden, als in k voorgaende Voorftel, de begeerde
kromftreeck de achtfte,dat’is de, ooft en weftftreeck,fijn.'
Aengaende’t verfchil der lengde., breng eerft d’eene, daer
na d’aïider plaets aen den Meridiaen, en belle hoe veel graden
van de middellijn, foo doende, door de Meridiaen loöpen, fok
vinden 1 y graden 10 minuten voor het begeerde verfchil der
lengde.
L X X I V . V o o r s t e l .
Bekent fijnde de kromjlreeck en 'breedten van twee plaetfen op onge-
lijc ke breedten gelegen je vinden ’t verfchil der lengde en verheyt.
SY gegeven de breedten, van I. de Sal, eene der Ey landen
van Cabo Verde, 1 6\ graden, en van Lezart, de zuyde-
lijckfte punt van Engelandt,, yo graden: en de kromftreeck:
V 3 vanu