Afun[u
retia.
Afcenft
Miqwt.
68 T G E B R V Y C K DER G L O BEN
daelt onder den horizon. Die beyde fijn tweederley; Rechte
en Schuynfè.
De rechte Afcenfie, van Son, Sterre, oft eenigh ander teecken,
is de graed des Equinoftiaels, die tegelijck daer mede boven den
horizon rijft in een rechte Sphasra ; D ie , en de rechte defcenfie,
lijn malkander altijdt gelijek. Want (na het eerfte Voorftel) alle
teeckens die ineen rechte Sphana te gelijek boven den horizon
rijfcn, komen oock te gelijek aen den meridiaen,ende dalen oock
te gelijek aen den horizon. Defe lijn altijdt eenderley, om dateer
niet meer is als eenderley geftalte van rechte Spban'a.
Om de rechte Afcenfie te vinden, breng het teecken, daer van
ghy die begeert, aen den meridiaen; ’t punt des Equinodtiaels, te
tellen van Aries af, als dan aen den meridiaen, is de rechte Afcenfie
ende defcenfie van fulck teecken.
Exempel met de Son.
Ick begeer te weten de rechte Afcenfie der Sonne op den 7
dagh Iulii, vinde, door ’t negende Voorftel, fijn plaets in de Ecliptica
in de iy° graed van Cancer, die breng ick aen den meridiaen
, en vinde te gelijek daer aen ( te tellen van de Lentfnee,
ofte beginfel Arietis a f ) 106 graden 17 minuten, voor de rechte
afcenfie der Sonne op die dagh.
fï f .‘ïï
Exempel met de Sterren.
Om te weten de rechte Afcenfie van de Sterre Ar<fturus,ftaen-
de in de zoom van Bootes kleed,ick breng dié aen den meridiaen,
en vinde te gelijek daer aen 209 graden 48 minuten , voorde
rechte afcenfie der felve fterre.
De fchuynfe afcenfie van eenigh teecken, is de graed des E -
quino&iaels, die daer mede te gelijek boven den horizon rijft in
een fchuynfe Sphazra. De fchuynfe defcenfie, de graed des Equi-
no&iaels, die daer mede te gelijek aen den horizon daelt in een
fchuynfe Sphccra. Defe fijn menigerley, en veranderen met de veran-
, k M E T EEN V A S T E N A E R D K L O O T . 69
veranderinge der breedte op aerdrijck, te weten, na dat de as des
werelts, veel ofte weynigh helt van 't Zenith na den Horizon.
Om de fchuynfc afcenfie te vinden, ftel eerft de kloot nae dc
breedte uwer woonplaets, en breng het teecken, daer van ghy
die begeert te weten , aen den horizon aen ’t ooft; de graed des
Equinoóbiaels als dan in ’t ooft aen den horizon, is dc fchuynfc
afcenfie van iulck teecken.
Om te vinden de defcenfie, breng het teecken aen den horizon
aen ’t weft, het deel des Equinoftiaels dan daer aen den horizon,
wijft de fchuynfe defcenfie. .
Exempel met de Son.
Op de voorfz 7 Iulii, de Son fijnde in de 15 graed van Cancer,
ick begeer te weten fijne fchuynfe afcenfie ende defcenfie t’Am-
fterdam, ft elle daerom den noord er polus y 2 graden 23 minuten
verheven, nae de breedte van die Stadt, en breng den 15en graed
Cancer aen den horizon aen’t ooft, ick vinde daer te gelijek
76 graden 15 minuten des Equino&iaels, voor de fchuynfe afcenfie
der Sonne op die dagh : daer nae die voorfz graed der Sonne
brengende aen den horizon aen’t weft, vinde aldaer te gelijek
136 graden 15» minuten des Equinoóliaels, voor de fchuynfe defcenfie.
Exempel met de Sterren,
Ick begeer te weten de fchuynfe afcenfie van Aröurus t’Am-
fterdam: Stelle daerom eerft den noorder polus aen de kloot 5 2
graden 23 minuten verheven, en brenge daernae die fter aen ’t
ooft aen den horizon, ick vinde te gelijek daer aen 179 graden
42 minuten van den Equino&iael, voor de fchuynfe afcenfie.
Daerna de voorfz ftér mette kloot dravende tot aen den horizon
in ’t weft, ick vinde aldaer te gelijek aen den horizon 2 351 graden
2-9 minuten van den Equino&iael, voor fijne fchuynfe defcenfie.
Zoo met alle andere fterren en teeckens.
I 3 T A F E L