I e deels
112 V,
i' deels
l u i v •
«6 ‘T G E B R V Y C K D E R S P H JE R JE
hooghde; want, aengefien fy alle de Son even verre hebben van
ihaer Zenith, fy hebben dien oock even verre boven haer horizon.
Siet daer af breeder in ’t eerfte deels 51' Voorftel.
L. V o o r s t e l .
De planeten te fiellen aen de Sphara, op alle voorgemelde tijdleen die
daer door te leer en kennen.
UY t daghtafels ( door ’t y 2' Voorftel des ecrften deels,) gevonden
hebbende-de plaetfen der planeten in den hemel,
op een voorgeftelde tijdt 5 by exempel, t’Amfterdam op den
8en Januarii 1634: Breng den breedte-circkel aen d’Ecliptica, op
de bekende lengde; als, van de Maen, op die tijdt, 17 graden
50 minuten in Tauro,en tel de noorder breedte 3 graden 32, minuten
aen de breedte-circkel van ’t midden opwaert; ten eyn-
den die tellingh is de plaets van de Maen. Voor Saturnus, ftel
den breedte-circkel aen de 17 graden 7 minuten Sagittarii, en
rel daer aen van ’t midden opwaert fijne noordelijcke breedte
i graed 46 minuten, dat is de plaets Saturni aen den hemel op
die tijdt; foo met alle andere. Om die in den hemel te vinden ,
onderfoeck door ’t 39' Voorftel in wat Azymuth en hooghde die
op fulcken tijdt worden bevonden, en foeck die plaetfen in den
hemel, fult die planeten daer vinden, en alfoo licht daer uyt
leeren kennen.
LI . V o o r s t e l .
De 12 hityfen des hemels, aen de Sphara, te vinden.
BEreyd daer toe een circulumpofitionü, alfoo dat die gehecht
mach worden met het een cynd aen de Meridiaen in t zuy-
den * met het ander in ’t noorden, ter plaetfen daer die en den
horizon malkander fnyden, fuleker voegen, dat die v.an den horizon
op en neder mach worden geftelt foo men ’t begeert.
m e t e e n l o o p e n d e n A E R D K L O O T . 6r
Om te befchrijven , de 12 huyfen, ofce een figuer des hemels
, na een feeckere voorgeftelde tijdt; by exempel, foo die
geftaen heeft in Hollandt anno 1571 den 9 December ouden
ftijls ’s avonts te fes uuren, op de breedte van y 2 graden yo minuten
, de plaets en tijdt der geboorte des wijtberoemden
Adriani Metii M. D. en der Mathematifche konften Profeflbris
in de Univerfiteyt te Franeker: Stel den horizon in ’t noorden
na de breedte van die plaets y2 graden 40 minuten onder de
Polus, de Son aen d’Ecliptica, foo die toen ter tijdt ftont, aen
den 27 graed 17 minut van Sagittarius ; breng dan den Meri-
diaen neven de Son, en ftel den wijfer op de 12' uur; keer
daerna den Aerdkloot na den ooften , tot dat de wijfer toont
6 uuren na de middagh ( ofte dat de Meridiaen aen d’Equino-
diael verloopt 90 graden, te weten , van de rechte afcenfie der
Sonne, fijnde 267 graden 2minuten) en ftel den Aerdkloot
foo vaft. Sie dan aen de weftfijde van de horizon , fult daer nevens
vinden 267 graden 1 minuten des Equinodiaels , voor de
fchuynfe afcenfie van ’t fevendë huys. Stel den circulumpofitionis
aen de weftfijde van de Meridiaen, met de eynden op fijne polen
aen de Meridiaen, en tel van den horizon, langs den Equino-
diael, het derde deel des quadrants, tuflchen den horizon en
Meridiaen, te weten 30 graden, tot aen de 297 graden 2 minuten,
de fchuynfe afcenfie van ’t achtfte huys; verhef daer aen
den circulum pofitionis, en fie waer die den Ecliptica fnijdt, fult
vinden aen de 14'" graed 20'" minut Aquarii, dat is 't begin
van *t achtfte huys. Tel voort langs den Equator noch 30 graden,
tot aen de 327 graden 2 minuten, de fchuynfe afcenfie
van ’t negende huys; ftel daer den circulumpofimonis, die fal den
Ecliptica dan fnijden aen den 20'" graed ioen minut van Pi-
fces, het begin van ’t negende huys. Voor het begin ofte Cufpis
van ’t thiende huys, in ’t midden des hemels, ftaet dan aen de
Meridiaen de 26' graed 46' minut van Pifces. Brengh daerna
den circulum pofitionis aen de ooftfijde des Meridiaens, en tel van
I i 2 de