l4 2 T G E B R V Y C K D E R G L O B E N
lijn, die fal dienen voor de i z' uure. Om de namiddaghs uuren
te vinden: dray de kloot na den weften,tot dat x y graden van de
Equator door den Meridiaen verloopen.ofte de wijfer toont een
uur nae middagh; fie danwaer de Colurus den halven circkel
roert, fiïft vinden 11 graden x 2 minuten; tel die van C na B, en
treek daer over een lijn uyt A , die fal dienen voor de een uure
na middagh, doe foo voort met de ander namiddaghs uuren, de
Colurus fal den halven circkel fnijden van ’t Zenith, voorde
tweede, 17 graden 2y minuten; voor de-derde, 23 grad. yo min.
voor de vierde, 31 gr. 16 min. voor de vijfde,41 grad. y minutenj
voordefefte, yy gr. yz minuten; en voor defevende, 80 grad.23
minuten; tel die elck in ’t quadrant van C na B , en uyt A treek
daer over linien, fult foo alle de namiddaghs uuren gevonden
hebben. Om die van de voormiddagh te vinden; de Colurus
weder onder den Meridiaen ,en de wijfer op de 12' uur geftelt *
dray den kloot na den ooften,tot dat 1 y graden van den Equator
door de Meridiaenloopen,ofte de wijfer toont elf uuren,de Colurus
fal dan den halven circkel fnijden over de ooftfijde des
verticaels 3 graden y y minuten; foo voort doende met de ander
uuren, de Colurus fal voor de thiende uur den halven circkel
roeren, uyt het midden (ofte van den circkel vertieael) 1 y graden
39 minuten;voor de negende,34 graden 23minuten;en voor
de achtfte, 64 grad. 43 minuten; tel die alle van C na D,en daer
over uyt A treek linien, voor de voormiddaghs uuren: alioo
(uilen allé die uuren,die foodanigh een fuperficie kan begrijpen,
voltrocken fijn. . c
T e vinden, waer, en hoe hoogh, de ftijl op fulck een luperh-
cie verheven moet worden: laet de voorfz halve circkel ftaen als
bovcngefchreven, en dray den vertieael aen d’anderc fijde des
kloots, (oo dat het onderfte eynd komt te ftaen op den horizon,
even aen de declinatie der fuperficie, 24 graden van ’t zuyden na
den weften,- keer dan den kloot,tot dat de Colurus den vertieael
roert,i o graden boven den horizon,(even aen t achter over e -
0 len)
len) ftel de kloot foo vaft, de Colurus fal den halven circkel dan
fnijden met rechte hoecken: Sie dan na twee dingen; het eerft,
hoe veel graden daer fijn op de halve circkel, tuflehen het midden
der felve en de Colurusjhet tweede,hoe veel op de Colurus,
tuflehen de halve circkel en den polum; fult vinden, voor het
eerfte,x y graden 48 minutenjmaer foo de Colurus niet in graden
is verdeelt,maeck,ter plaets der deurfnijding,op de Colurus een
ftip, en, de kloot keerende, breng die onder de Meridiaen, fult
voor ’t tweede daer aen vinden, tuflehen die ftip en den polum,
24 graden 18 minuten; Het eerfte getal, 1 y graden 48 minuten,
tel van de perpendiculare van C na B, en daer over treek een linie
uyt A voor de fubftilare, als A E ; het tweede, 24 gr. 18 min.
tel van de fubftilare na B tot in H , en treek daer over uyt A een
linie.als A F, en een ander winckelrecht uyt A E, als E F; foo een
driehoeck dan, als A E F , gerecht op de fubftilare A E , de
(chuynfe fijde A F (al geftréckt ftaen na den polum, en met fijn
fchaduw de uuren wijfen.
De manier om d’uurlijnen te vinden in foodanigh een achteroverhangende
fuperficie,declinerende na den ooften,is eender-
ley: dan in plaets van de vertieael te (lellen op den horizon van
’t noorden na den ooften, en van ’t zuyden na den weften, men
moet ter contrarie die (lellen van 5t noorden na den weften, en
van ’t zuyden na den ooften. Deigelijcx oock de halve circkel,
in plaets van ’t ooft nae ’t zuyden,en van ’tweft na ’t noorden,op
den horizon van ooft na noorden, en van weft na ’t zuyden: en
de 12' uur, met de wijfer, over d ander fijde van de perpendiculare
linie.
L X V . V o o r s t e l .
"Declinerende Indinmten befchrijven.
T Aet ons, by exempel,voornemen te befchrijven een uurwij-
JL/ fer op een muur, die, op de breette van 32 graden 23 minu